WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI
Rozdział II - „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela” - nowość, wcześniej było tylko o obywatelskich (patrz art. 37)
Struktura - 3 grupy wolności i praw: osobiste, polityczne, ekonomiczne - społeczne - kulturalne.
Zasady ogólne:
Art. 30 - godność (też po raz pierwszy) - wartość podstawowa, z której wynika reszta, definicji nie ma i raczej nie będzie, bo nie ma takiej potrzeby, artykuł przeznaczony w zasadzie tylko do interpretacji przez SN i TK jako metanorma, ale na razie niestosowana
Art. 31 - wolność (też po raz pierwszy) - podlega ochronie prawnej (31.1), ma uwzględniać prawa i wolności innych (31.2), korzystanie z niej może być ograniczone (ale już nie ona sama, bo to niemożliwe) wyłącznie na drodze ustawowej (czyli np. przepisy wojewodów nie wchodzą w grę) i ze ściśle określonych powodów (bezpieczeństwo, porządek publiczny, ochrona środowiska, zdrowie, moralność publiczna, prawa i wolności innych) i nie może naruszać jej istoty (31.3)
Art. 32 - równość (a ona już była) - wobec prawa (32.1) i niedyskryminacja (32.2) - katalogu nie ma, bo lewica wrzuciła tam orientację seksualną, a referendum się zbliżało
Art. 33 - równość płci
Art. 34 - obywatelstwo - ius sanguinis +ustawa, jedynym przypadkiem utraty zrzeczenie się (czyli nikogo nie można pozbawić obywatelstwa)
Art. 35 - prawa mniejszości: język, obyczaje, tradycja, kultura, instytucje, decydowanie o własnych sprawach
Art. 36 - opieka nad obywatelami polskimi za granicą
Art. 37 - zakres praw i wolności - wszyscy znajdujący się pod władzą RP (a więc i cudzoziemcy, wcześniej tylko obywatele), wyjątki odnoszące się do cudzoziemców w ustawie
Osobiste:
Art. 38 - prawo do życia (też nie było), ale nic z niego w sumie nie wynika, więc szczegóły w ustawach
Art. 39 - zakaz eksperymentów na ludziach bez ich zgody
Art. 40 - zakaz tortur i kar cielesnych - pytanie, czy konstytucja działa wertykalnie (państwo-jednostka), czy horyzontalnie (jednostka-jednostka), bo to jest niejasne, więc szczegóły także w ustawie, w efekcie przyjmuje się, że kary cielesne konstytucyjnie zakazane są w sektorze publicznym (szkoły, więzienia, itp.), a sektor prywatny (rodzina) określa ustawa
Art. 41 - nietykalność i wolność osobista, pozbawienie lub ograniczenie takowej tylko na zasadach i w trybie ustawowym (41.1), obowiązek humanitarnego traktowania (41.4), poinformowania rodziny o zatrzymaniu, a zatrzymanego o przyczynach zatrzymania i przekazania sądowi w ciągu 48 h, jeśli sąd w ciągu następnych 24 h nie dostarczy wniosku o tymczasowe aresztowanie, obowiązek wypuszczenia (41.3), prawo do odwołania się do sądu w sprawie legalności zatrzymania (41.2) i do odszkodowania w razie nielegalności (41.5)
(…)
… i na sposób określony ustawowo
Art. 51 - ochrona danych osobowych (czego też nie było i dlatego takie długie): obowiązek ich ujawniania tylko ustawowy (51.1), władze mogą gromadzić tylko niezbędne informacje (51.2), prawo do dostępu do dotyczących dokumentów i zbiorów (ale może być ograniczone ustawowo) (51.3), prawo do żądania poprawienia lub usunięcia informacji błędnych lub zdobytych nielegalnie (51.4), a w ogóle…
… dostępu do publicznej opieki zdrowotnej (szczegóły w ustawie), szczególna opieka kobiet ciężarnych, osób niepełnosprawnych i ludzi w podeszłym wieku, a państwo powinno zwalczać choroby epidemiczne, zapobiegać skutkom degradacji środowiska i popierać rozwój kultury fizycznej (Matko Boska, co za pierdoły...)
Art. 69 - opieka nad niepełnosprawnymi
Art. 70 - prawo do nauki, obowiązek szkolny do 18 roku życia…
… też mają swoje prawa, ale określone w ustawie
Art. 76 - ochrona konsumenta, szczegóły w ustawie
Środki ochrony:
Art. 77 - prawo do wynagrodzenia szkody i dochodzenia swoich praw
Art. 78 - prawo do apelacji (szczegóły i ewentualne wyjątki w ustawie)
Art. 79 - prawo do skargi konstytucyjnej (z wyjątkiem spraw azylu i uchodźstwa)
Art. 80 - prawo do wystąpienia do RPO
Art. 81 - prawa, których dochodzenie jest ograniczone…
… może być ustawowo dopuszczalne (54.2)
Art. 55 - ekstradycja - o jej dopuszczalności orzeka sąd, zakazana jest ekstradycja obywateli polskich i osób podejrzanych o bezkrwawe przestępstwa polityczne
Art. 56 - prawo do azylu (na zasadach ustawowych) i przyznania statusu uchodźcy
Polityczne:
Art. 57 - wolność zgromadzeń (ale może być ograniczana ustawowo)
Art. 58 - wolność zrzeszania się (z wyjątkiem zrzeszeń o celach…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)