WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IX, 13.04.11
Metafora Cd.
Charakterystyczne dla tego modelu ludzkiego - dla jednej metafory docelowej może być kilka metafor źródłowych. Wspólna dziedzina źródłowa jest ta sama dla różnych dziedzin docelowych. W ramach bardzo centralnej metafory umysł - to ciało, metafora jest to ontologiczna, w stosunku do idei, myślenia, rozsądku, pamięci, komunikacji i działalności twórczej, wykorzystujemy takie cechy do mówienia, które normalnie związane są z ciałem - postrzeganie, manipulowanie. Człowiek ma pomysły, chce „chwycić” pewną ideę. Myślenie - obserwowanie, postrzeganie. Często mówimy „widzę, że” w znaczeniu „rozumiem, że”. Rozsądek, rozum, to światło. Mówimy w „świetle” - w świetle tych faktów coś tam. Pamięć to ponowne widzenie czegoś. Komunikowanie się to pokazywanie- Jego słowa pokazały mi. Działalność twórcza - widzenie w nowej perspektywie. Myślenie to manipulowanie - muszę przestawić swoje myślenie, uporządkować je w głowie. Pamięć to przechowywanie czegoś - przechowywać w pamięci, szukać, tak jak w szachy. Komunikowanie to przesyłanie myśli, czyli fizycznych obiektów. Twórcza działalność - przetwarzanie, przekształcanie. Poruszanie - myśli i pomysły to miejsca. „stać na stanowisku takim a takim”, myślenie to poruszanie się ad A do B - dojść do wniosku. Rozsądek, czy rozumowanie, to siła, która nami prowadzi - „kierować się rozsądkiem”. Pamięć - ponowne pokonywanie tego terenu, wracać we wspomnieniach. Komunikacja - kierowanie kimś, mówienie GDZIE ma iść - słowa prowadzą do czegoś. Aspekt kreatywny - odkrywanie. Tak jakbyśmy odkrywali nowy ląd. Myślenie to trawienie - muszę to przetrawić. Rozsądek - zdolność do trawienia - nie przełknął tego, ten pomysł jest trudny do przełknięcia. Pamięć - to czkawka. Komunikowanie czegoś komuś - jakbyśmy go karmili. Działalność twórcza - przygotowanie nowych potraw - w bardzo wielu językach mówi się, ze pewne stwierdzenia, trzeba brać z odrobiną soli. Idee się rodzą. W niektórych językach mówi się, że idee dojrzewają jak dziecko w brzuchu matki. Pomysł się urodził.
Rozsądek, umysł - płodność, ktoś może być płodny w pomysłach i myśleniu. Widać bardziej szczegółowe specyfikacje uszczegółowienia tej metafory.
Odróżnienie metafory ontologicznej od strukturalnej nie jest wcale takie łatwe. Trudne jest czasem odróżnienie metafory od metonimii. Wyrażenia skonwencjonalizowane - idiomy albo wyrażenia nieuważane przez nikogo za idiomatyczne. Problem - ten opis nie wyjaśnia tego, ze ludzie są w stanie zrozumieć metaforę świeżą. Czyli nieskonwencjonalizowaną, o której wcześniej nie słyszeli. Temu zagadnieniu poświecona jest inna teoria metafor -
(…)
… to komputer. Człowiek ma np. pamięć operacyjną. A kiedyś było na odwrót - komputer miał pamięć, bo człowiek miał pamięć i nazywano go „elektronicznym mózgiem”. Metafora pedagogiczna - wykorzystuje się jaką metaforę, żeby dzieci zrozumiały. Ale ich pojmowanie zjawiska, staje się więźniem tej metafory. Językowy obraz świata
Obraz świata utrwalony w języku. Co to znaczy? wyrażenia, jakie w języku istnieją…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)