KONKORDAT MIĘDZY STOLICĄ APOSTOLSKĄ, A RZECZYPOSPOLITĄ POLSKĄ (CHARAKTERYSTYKA USTAWODASTWA WYZNANIOWEGO W OKRESIE: II RP, OKRESU KOMUNISTYCZNEGO, III RP
Charakterystyka ustawodawstwa wyznaniowego w II RP
Konstytucja z 17 marca 1921 roku:
Jej przepisy są wynikiem kompromisu zawartego pomiędzy prawicowcami, którzy chcieli Kościołowi rzymskokatolickiemu nadać charakter kościoła panującego, a państwu dać charakter wyznaniowy i postulatami, by budować państwo świeckie z równouprawnionymi wyznaniami (ugrupowania lewicowe).
Konstytucja rozpoczynała się religijną preambułą „W imię Boga wszechmogącego! My Naród Polski, dziękując Opatrzności za wyzwolenie nas z półtorawiecznej niewoli…”. Wątki religijne pojawiają się także w prezydenckiej przysiędze: „Przysięgam Bogu Wszechmogącemu, w Trójcy Jedynemu i ślubuję Tobie, Narodzie Polski…”, a kończącej się sformułowaniem: „Tak mi dopomóż Bóg i Święta Syna Jego Męka. Amen”.
Art. 95 konstytucji zapewniał zupełną ochronę życia, wolności i mienia wszystkim bez różnicy pochodzenia, narodowości, języka, rasy lub religii, co potwierdzał Art. 110 gwarantował mniejszościom posiadanie własnych szkół, w których mogą wykonywać przepisy swojej religii.
Art. 111 konstytucji: wszystkim obywatelom poręcza się wolność sumienia i wyznania, nikt nie może być z powodu swego wyznania i przekonań religijnych ograniczony w prawach przysługujących innym obywatelom. Wszyscy mogą wyznawać wiarę publicznie i prywatnie, ale musi się to dziać z poszanowaniem porządku publicznego i obyczajowości.
Art. 112 - wolności wyznania nie wolno używać w sposób przeciwny ustawom. Nikt nie może uchylać się od spełnienia obowiązków publicznych z powodu swych wierzeń religijnych, nikt nie może być zmuszany do udziału w czynnościach religijnych, o ile nie podlega władzy rodzicielskiej lub opiekuńczej.
Art. 113 zakładał, że każdy związek religijny uznany przez państwo ma prawo urządzać zbiorowe i publiczne nabożeństwa, może posiadać majątek i dowolnie nim zarządzać.
Art. 114 sankcjonował szczególną pozycję Kościoła rzymskokatolickiego - wyznani to, będące religią przeważającej większości narodu zajmuje w państwie naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań., a stosunki z państwem określi konkordat.
Art. 115 stwierdzał, że prawnie uznane kościoły mniejszości religijnych i związki religijne rządzą się same własnymi ustawami, zaś stosunek państwa do tych kościołów i wyznań będzie ustalony w drodze ustawy po porozumieniu się z ich prawnymi reprezentacjami.
Art. 116 - uznanie prawne nowego związku nie może być odmówione związkom, których urządzenia, nauka i ustrój nie są przeciwne porządkowi publicznemu ani obyczajowości.
(…)
… swe zasady konstytucyjne i ustawy, a Stolica Apostolska - dokumenty Soboru Watykańskiego II dotyczące wolności religijnej i stosunków pomiędzy Kościołem a wspólnotą polityczną oraz przepisy prawa kanonicznego. W tym celu, Stolica Apostolska, reprezentowana przez Jego Ekscelencję Księdza Józefa Kowalczyka, Arcybiskupa Tytularnego Heraklei, Nuncjusza Apostolskiego w Warszawie, i Rzeczpospolita Polska…
… i ambasadora RP w Watykanie.
Art. 3 - Rzeczpospolita zapewnia Kościołowi oraz jego osobom prawnym i fizycznym swobodę utrzymania stosunków i komunikowania się ze Stolicą Apostolską, z konferencjami episkopatów i Kościołami partykularnymi. Państwo uznaje osobowość prawną Kościoła, a także instytucji kościelnych, które uzyskały taką osobowość na podstawie prawa kanonicznego.
Art. 5 - zapewnia wolność religijną…
… administracyjnych. Artykuł 25 1. W każdej diecezji komisja powołana przez biskupa diecezjalnego będzie współpracować z właściwymi władzami państwowymi w celu ochrony znajdujących się w obiektach sakralnych i kościelnych dóbr kultury o ogólnonarodowym znaczeniu oraz dokumentów archiwalnych o wartości historycznej i artystycznej. 2. Kompetentne władze państwowe i Konferencja Episkopatu Polski opracują zasady…
… rodzinnego i opiekuńczego, prawa o aktach stanu cywilnego.
Senat przyjął tylko pierwszą, nie chcąc wyprzedać postanowień konkordatu.
8 stycznia 1998 roku podpisano ustawę ratyfikacyjną.
25 marca 1998 roku nastąpiła uroczysta wymiana dokumentów ratyfikacyjnych w Rzymie.
Konkordat wszedł w życie miesiąc później.
Lipiec 1998 - do postanowień konkordatu dostosowano ustawodawstwo szczegółowe - kodeks rodzinny i opiekuńczy, kodeks postępowania cywilnego, prawo o aktach stanu cywilnego.
W Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku:
Preambuła - kompromis (obywatele Polski wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra, piękna, jak i niepodzielający tej wiary).
Art. 25 - Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. Władze zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych. Stosunki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)