To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PRZESTRZEŃ Przestrzeń w języku- shifters
Opozycje strukturalne (wysoki- niski, poziomy- pionowy, prawy- lewy, linearny- kolisty itp.)
WYOBRAŻENIA PRZESTRZENI Kulturowe (męskie- żeńskie, swojskie- obce)
Religijne (sacrum- profanum)
Literackie (wyobrażeniowe- realne)
RODZAJ I GATUNEK LITERACKI A PRZESTRZEŃ Epika- przestrzeń otwarta
Liryka- przestrzeń wewnętrzna/ zewnętrzna
Dramat- przestrzeń zamknięta- 24 godziny, teatr romantyczny podobnie jak wcześniej teatr średniowieczny burzy jedność miejsca i akcji
„ Złóż ręce tak by sen zaczerpnąć tak jak się czerpie wody ziarno a przyjdzie las: zielony obłok i brzozy pień jak struna światła i tysiąc powiek zatrzepoce liściastą mową zapomnianą odpomnisz wtedy białe rano gdyś czekał na otwarcie bram” Z. Herbert „Las Ardeński”
CZAS LINEARNY, A CZAS KOLISTY Czas linearny to czas historyczny, teologiczny zmierzający do jakiegoś celu, aspekt męski
Czas kolisty to czas natury, cykliczność, powtarzalność, odradzanie się, aspekt kobiecy
RELACJE MIĘDZY LITERATURĄ A RETORYKĄ Retoryka to sztuka wymowy i przekonywania (perswazji)
Retoryka starożytna jako sztuka dzieliła się na pięć dyscyplin:
Inwencja (inventio)- poszukiwanie argumentów
Dyspozycja (dispositio)- porządkowanie argumentów, mocne argumenty (fakty), argumenty sztuczne (toposy), miejsca wspólne (loci comunis)
Wypowiedzenie (elocutio)- sztuka połączenia treści wypowiedzi memoriał sposobu jej przekazania (ton głosu, gestykulacja itp.)
Zapamiętywanie (memoria)- sztuka zapamiętywania wypowiedzi (mnemo tehnica)
Realizacja wypowiedzi (actio)- np. mowa sądowa, doradcza, pochwalna itp.
TOPIKA Topika tradycyjna
Topika mowy pocieszającej- wyrażanie żalu, pochwała osoby zmarłej np. „Treny”
Topika afektowanej skromności
Topika wstępu
Topika zakończenia
Topika inwokacji do natury
Topika świata odwróconego
Topika chłopca i starca
ARCHETYP Według Junga archetyp jest zbiorowym wyobrażeniem stanowiącym dziedzictwo ludzkości przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Toposy- klisze, zbitki słowne, figury, które determinują naszą wyobraźnię, ponieważ istnieją w mowie.
Petryfikacja języka przez retorykę- tworzenie banałów, komunałów
POEZJA Poezja jest zależna od specyfikacji dźwiękowej języka
W każdym języku specyfikacja dźwiękowa jest inna
Tropy- przekształcenia znaczeniowe, osiągnięte przez szczególne zestawienia wyrazów, nie tylko w literaturze i poezji, ale także w języku potocznym.
(…)
… żagli stało w porcie. Jego żyłach płynie moja krew.
SYNEKDOCHA: odmiana metonimii, wyraźnie wskazująca na jakieś zjawisko przez użycie nazwy innego zjawiska, zawierającego to pierwsze lub zawierającego się w pierwszym np. włos mi się zjeżył na głowie (używamy liczby pojedynczej - włos zamiast liczby mnogiej - włosy), został głową rodziny (głowa jako element organicznej całości)
Według R. Jakobsona…
… RETORYCZNE
EPITET: wyraz modyfikujący znaczenie innego wyrazu, najczęściej przymiotnik modyfikujący znaczenie rzeczownika np. pieskie życie
METAFORA: wyrazy tworzące trop tracą swoje pierwotne znaczenie i tworzą nową, semantyczną całość. Wśród metafor wyróżniamy personifikacje, animizacje, metonimie, synekdochy, hiperbole i oksymorony.
OKSYMORON: (z gr. oksýmōron, od oksýs ostry i mōros głupi), antylogia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)