To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Dr. hab. Maria Bijak - Kaszuba
Międzynarodowa stosunki gospodarcze
Wykład X – Wolny handel czy protekcjonizm
1. Ekonomiczne argumenty za wolnym handlem:
Korzyści z wymiany międzynarodowej tzw. Korzyści konsumpcyjne. Polegają one na wzroście konsumpcji powyżej
możliwości wynikających z produkcji krajowej
Korzyści ze specjalizacji tzw. Korzyści produkcyjne. Polegają one na bardziej efektywnym wykorzystaniu zasobów
wskutek zmiany struktury produkcji.
Możliwość osiągnięcia korzyści skali w związku z dostępem producentów do szerszego, niż krajowego rynku.
Wzrost innowacyjności przedsiębiorstw w związku z nasileniem konkurencji
Uniknięcie strat efektywności wiążących się z protekcją
2. Ekonomiczne argumenty na rzecz protekcjonizmu:
Argumenty typu „najlepszy z możliwych” (first-best)- dotyczą przypadków, w których wprowadzenie cła jest
najlepszym sposobem osiągnięcia danego celu.
Argumenty typu „drugi po najlepszym” (second best)- dotyczą sytuacji w których cło służy osiągnięciu celu, ale jest
rozwiązaniem suboptymalnym ponieważ istnieją inne, skuteczniejsze, bardziej bezpośrednio działające środki
Argumenty pozorne- dotyczą przypadków, w których korzyści z zastosowania cła są w całości lub w części
iluzoryczne.
Poprawa terms of trade jako argument first- Best na rzecz protekcjonizmu:
Argument odnosi się do kraju dużego ekonomicznie, które może poprawić swoje TOT za pomocą ceł lub innych środków
polityki handlowej.
Cło wywiera dwojaki wpływ na dobro buy dużego kraju:
Poprawa TOT takiego kraju, co oznacza, że dobrobyt kraju polepsza się kosztem zagranicy, ponieważ ciężar cła
ponosi w całości lub w części dostawca zagraniczny.
Przynosi straty dobrobytu wiążące się z występowaniem efektu protekcyjnego i konsumpcyjnego cła
Maksymalizacja dobrobytu dużego kraju jest uwarunkowana optymalną wysokością cła. Cłem optymalnym dla dużego kraju
jest takie cło przy którym końcowa korzyść wynikająca z poprawy TOT jest równa krańcowej stracie w efektywności,
spowodowanej efektywnym protekcyjnym i konsumpcyjnym.
Argument typu second best na rzecz protekcjonizmu:
Nawiązują one do teorii drugiego po najlepszym (theory of secondo best). Teoria ta głosi, że polityka nieingerencji na danym
rynku jest wskazana tylko wtedy gdy pozostałe rynki funkcjonują właściwie. Jeżeli tak nie jest, to ingerencja rządu na jednym
rynku może w rzeczywistości zwiększyć dobrobyt, ponieważ neutralizuje konsekwencje niedoskonałości innego rynku.
W odniesieniu do polityki handlowej, teoria drugiego po najlepszym dowodzi, że niedoskonałości wewnętrznego
funkcjonowania gospodarki mogą usprawiedliwiać ingerencję w jej zewnętrzne stosunki gospodarcze. Niedoskonałości mogą
polegać na nieelastyczności rynku, występowaniu efektów zewnętrznych, braku instytucji rynku kapitałowego skłonnych do
finansowania ryzykownych inwestycji, występowaniu korzyści skali.
Nieelastyczność rynku wewnętrznego jako argument secondo best na rzecz protekcji:
Np. nieelastyczny rynek pracy, nie zapewniający odpowiedniego poziomu zatrudnienia. Nieelastyczny z powodu ograniczonej
mobilności przestrzennej pracowników (co z kolei może wynikać z braku odpowiedniej podaży na rynku mieszkaniowym). W
takiej sytuacji rozwiązaniem second best może być ochrona celna pracochłonnych przemysłów, albo przemysłów
zlokalizowanych w regionach o wysokim bezrobociu. Rozwiązanie ma charakter suboptymalny, ponieważ nie rozwiązuje
rynku pracy, a tylko usiłuje go złagodzić
Efekty zewnętrzne jako uzasadnienie second best dla produkcji:
Efekty zewnętrzne występują w formy korzyści lub kosztów:
Korzyści zewnętrzne powstają wówczas gdy produkcji lub konsumpcji towarzyszą korzyści, odbierane przez osoby
fizyczne lub prawne nie zaangażowane bezpośrednio w procesie produkcji lub konsumpcji.
Koszty zewnętrzne powstają wówczas gdy z produkcją lub konsumpcją związane są straty odczuwane przez osoby
fizyczne lub prawne nie zaangażowane bezpośrednio w proces produkcji lub konsumpcji
Dr. hab. Maria Bijak - Kaszuba
Międzynarodowa stosunki gospodarcze
Wykład X – Wolny handel czy protekcjonizm
Rząd może dążyć do maksymalizacji korzyści zewnętrznych lub minimalizacji kosztów zewnętrznych przed podejmowanie
określonych środków polityki handlowej. Interwencja taka będzie miała charakter suboptymalny, ponieważ nie dotyczy
bezpośrednio źródła zakłócania.
Ochrona raczkującego przemysłu (infant industry) jako uzasadnienie second best dla protekcji:
Logika argumentu: dzięki zastosowaniu ochrony celnej wobec powstającego przemysłu, przemysł ten powinien, po pewnym
czasie osiągnąć taki poziom zaawansowania, który pozwoli mu konkurować z bardziej doświadczonymi producentami
zagranicznymi. Wątpliwości związane z argumentem:
Brak jest precyzyjnych kryteriów wyboru przez rząd tych gałęzi przemysłu, które zasługują na ochronę przed
konkurencją zagraniczną. Czy może podjąć decyzję o alokacji inwestycji trafniej niż rynek?
Brak jest racjonalnych przesłanek wskazujących na to, że chroniona branża zwiększy w okresie ochrony swoją
konkurencyjność.
Strategiczna polityka handlowa jako uzasadnienie second best dla protekcji:
Argument odnosi się do branż, w których ze względu na korzyści skali produkcji występuje specyficzna struktura rynku,
polegająca na tym, że zaledwie kilka przedsiębiorstw zaspokaja popyt światowy. W takiej sytuacji ważne staje się wejście
przedsiębiorstwa na rynek przed konkurentem czyli przewaga pierwszego an rynku.
Państwo w ramach strategicznej polityki handlowej, powinno wspierać swojego producenta, aby ten zdobył lub zachował lub
umocnił swój udział w rynku światowym nie dopuszczając do przejścia popytu przez zagraniczne przedsiębiorstwa.
Strategiczna polityka handlowa zaleca wspieranie rozwoju przemysłu i eksportu za pomocą subsydiów produkcyjnych zamiast
ograniczenia importu za pomocą ceł.
Zwiększenie produkcji i zatrudnienia jako argument pozorny:
Logika argumentu: jeżeli za pomocą środków polityki handlowej ograniczymy import, to część popytu przesunie się na dobra
krajowe. W konsekwencji wzrośnie produkcja krajowa i zatrudnienie w danej branży, a przez efekt mnożnikowy- także w
innych branżach. Zastrzeżenie:
Z mechanizmu cła wynika, że ograniczeniu importu towarzyszy wprowadzenie pewien wzrost produkcji krajowej,
ale jednocześnie następuje spadek konsumpcji krajowej
Argument nie uwzględnia negatywnego wpływu ceł importowanych na konkurencyjność eksportu. Mniej eksportuto mniejsza produkcja krajowa i zatrudnienie.
Argument nie uwzględnia zewnętrznych efektów ceł- inne kraje mogą wprowadzić cła odwetowe.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)