1) SEJMIKI
- szlachta realizowała poprzez nie swoje prawa, były narzędziami demokracji bezpośredniej
- były to zebrania ogółu szlachty z danego terytorium, decydującą rolę odgrywała szlachta-posesjonaci
- decyzje podejmowane są zgodą powszechną - nie ma głosowania, przewodniczy MARSZAŁEK
- udział w sejmiku był prawem a nie obowiązkiem
- sejmiki odbywały się w stałych miejscach i tych samych miejscowościach - kościół / cmentarz przykościelny, tylko cel był różny
- zwoływane były przez króla, a część z mocy prawa; limitacja obrad - odraczanie obrad na następny rok
- miały kompetencje w sprawach skarbowych, wojskowych - rządzili nimi magnaci; uchwały podejmowały w formie laud; mogły być przez sejm kasowane
- w 1717 na Sejmie Niemym ustalono, iż sejmiki nie mogą decydować w sprawach podatków i wojska (tylko król może)
sejmiki przedsejmowe - opiniowanie propozycji królewskich zgłoszonych na najbliższy sejm, wyrażał wiążącą opinię o projektach ustaw w formie instrukcji poselskich, dawano je posłom i sejmiki uzurpowały sobie inicjatywę ustawodawczą; instrukcje były wskazówkami dotyczącymi stanowiska w sprawach, będących przedmiotem obrad sejmu; sejmiki mogły nadać posłom pełną swobodę działania
sejmiki relacyjne - posłowie zdawali na nich sprawozdania z obrad sejmu
sejmiki gospodarcze - wykształciły się z sejmików relacyjnych, decydowały w sprawach podatków
sejmiki deputacyjne - wybierały sędziów do trybunału
sejmiki kapturowe - przejmowały zarząd jednostką admin., upoważniały miejscowe sądy do działalności
sejmiki generalne - były prowincjonalne uzgadniano na nich stanowisko każdej prowincji na sejmie walnym, odbywały się pomiędzy sejmikiem przedsejmowym a obradami sejmu, przetrwały najdłużej
sejmiki elekcyjne - wybierały kandydatów na urzędy
2) SEJM
KRÓL:
- zwoływał sejm co 2 lata (zwyczajne), nadzwyczajne - w razie potrzeby; przewodniczył obradom; w jego imieniu ogłaszano konstytucje
SENAT: - powstał z dawnej Rady Królewskiej, obradom przewodniczył król, jeden z marszałków lub kanclerz
- w jego skład wchodzili biskupi, wojewodowie, kasztelanowie, arcybiskupi i ministrowie bez hetmanów i podskarbiego, - senatorowie pełnili funkcję dożywotnio i pochodzili z nominacji króla, było ich około 130-140
- senat nie miał samodzielnych uprawnień, uczestniczył w dyskusji nad projektem ustaw, ale to Król miał ostatnie słowo
- działał jako izba parlamentu i jako Rada Króla
senatorowie-rezydenci
- powołani przez artykuły henrykowskie; działali przy królu w okresie między sejmami - 16 członków (biskupi, wojewodowie, kasztelanowie); kompetencje doradczo - kontrolne względem króla; od XVIII w. zobowiązano króla do wykonywania zaleceń senatorów - rezydentów; wkrótce wyparci przez rady senatu (ministrowie, senatorowie - rezydenci, senatorowie imiennie zapraszani przez króla) - organ doradczy wobec króla
(…)
… i Litewskiego), ustawa procesowa z 1532 wprowadziła instytucję apelacji od orzeczeń sądów ziemskich, grodzkich i podkomorskich
SĄD KRÓLEWSKI - był instancją najwyższą
TRYBUNAŁ KORONNY: - powołany w 1578 roku, zbierał się w Lublinie wiosną i latem, w Piotrkowie jesienią i zimą
- sądzili reprezentanci szlachty wybierani corocznie na sejmikach deputackich (27 deputatów szlacheckich i 6 duchownych)
- w sprawach szlacheckich sądzili tylko deputaci szlacheccy, sąd mieszany (1:1 duchowni:szlachta) w sprawach w których jedną ze stron był duchowny i chodziło o dobra duchowne
- na czele Trybunału stał Marszałek, duchowni wybierali prezydenta
- rozpatrywał apelacje od wyroków sądów ziemskich, grodzkich, podkomorskich,
- wyroki wymagały jednomyślności, większość dopiero w 3 głosowaniu, jeśli brak większości - sprawa…
… liberum veto - Władysław Sicińśki
- limitacja sejmu (łagodniejsza wersja liberum veto) - zawieszenie obrad do uzgodnienia spornych stanowisk
- zerwanie sejmu powodowało nie dojście do skutku wszystkich konstytucji, ponieważ traktowano je jako całość
rozwój sejmików w XVII w.
- osłabienie sejmu walnego - wzmocnienie sejmików ziemskich
- król zaczął zwracać się bezpośrednio do sejmików w/s podatkowych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)