To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wina Przyjęcie winy jako warunku odpowiedzialności karnej jest deklaracją o charakterze aksjologicznym, bo wydaje nam się niesprawiedliwym karanie osób, którym winy przypisać nie można. Nie tkwią za tą deklaracją jakieś szczególne cele prakseologiczne. Równie skutecznie walczyć można z przestępczością karząc ludzi, którym przypisać winy nie można. Można zaspokajać poczucie społecznej sprawiedliwości, umacniać poczucie obowiązywania normy także wtedy kiedy do więzienia wsadzać będziemy niepoczytalnych. Często tak się dzieje, ta potrzeba ukarania zwłaszcza sprawcy czynów bardzo karygodnych, brutalnych była tak silna, że karano osoby co do których biegli psychiatrzy stwierdzali, że są chore psychicznie.
Wobec tego istnieje ciągłe napięcie między z jednej strony zasadą aksjologiczną, która wynika z rozwoju kulturowego i z niczego więcej mówiącą, że nie ma kary bez winy i istniejącą w odczuciu społecznym potrzebą karania wszystkich sprawców czynów, które spowodowały obiektywnie postrzegane zło bez względu na to kim był ich sprawca, jaka towarzyszyła mu przeżycia psychiczne, jaka była sfera wolności sprawcy. Najbardziej objawia się to napięcie przy sporze o odpowiedzialność nieletnich. Niewątpliwie odpowiedzialność, wina jest jakąś funkcją wolności, ta zaś jest funkcją dojrzałości emocjonalnej, społecznej, psychicznej. Dojrzewaniem jest pewnym procesem i kończy się w jakimś momencie. Wprowadza się wyjątkowo odpowiedzialność osób, które nie ukończyły lat 17. Obecnie ta tendencja żeby rozszerzać granice odpowiedzialności karnej osób nieletnich w Polsce się nasila i żądania te dokonują się z jednoczesnym zawężeniem obowiązywania zasady winy w prawie karnym, dlatego bo dotyczą również takich nieletnich, których stopień rozwoju nie uzasadnia przyjęcia przekonania, że są to osoby w pełni świadomie podejmujące decyzje.
Zasada winy jest tak silnie zakorzeniona aksjologicznie, że bliżej przyglądając się temu warunkowi wchodzimy głęboko w problematykę etyczną. Źródeł tego warunku trzeba doszukiwać się w pewnych deklaracjach aksjologicznych ustawodawcy. Takie deklaracje wprowadza również ustawa karna w art. 1 par. 3 - „nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu”. To jest normatywne odzwierciedlenie zasady winy w prawie karnym. Drugim przepisem wskazującym na istotność winy w prawie karnym jest art. 53 stwierdzający, że dolegliwość kary nie może przekroczyć stopnia winy. Wina jest w ogóle warunkiem odpowiedzialności karnej, czyli brak winy wyklucza odpowiedzialność karną, natomiast nawet jeżeli wina zostanie stwierdzona to kara nie może przekroczyć stopnia winy.
Musimy rozróżnić pojęcie winy w znaczeniu materialnoprawnym od pojęcia winy, którym posługują się regulacje procesowe.
(…)
…, oskarżony musi być traktowany jako osoba niewinna i pod pojęciem winy rozumie się sam fakt popełnienia czynu realizującego znamiona typu czynu zabronionego i co do tego faktu obowiązuje zasada domniemania niewinności - póki nie udowodnimy sprawcy, że ten czyn popełnił musimy go uważać za niewinnego czynu. I druga zasada, konstytucyjna, że winę można stwierdzić tylko orzeczeniem sądu.
W prawie karnym materialnym zasada winy oderwana jest od faktu popełnienia czynu zabronionego i opisuje jedynie cechę tego czynu.
O ile w procesie karnym obowiązuje zasada domniemania niewinności rozumianej jako fakt nie popełnienia czynu zabronionego, o tyle w prawie karnym materialnym obowiązuje coś przeciwnego - domniemanie winy. Winę domniemujemy z faktu popełnienia czynu zabronionego. Jeżeli sprawca zrealizował…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)