Unia Europejska a publiczna władza UE 1. Modus operandi Unii Europejskiej Integracja jest procesem o zmiennej intensywności i dynamice, procesem kształtowania i rozwoju instytucji, poprzez który określonym grupom politycznych aktorów lub jednostek (podmiotów) przypisuje się autorytatywnie określone wspólne wartości. W ramach integracji grupa państw dobrowolnie tworzy i rozwija wspólne instytucje, którym przekazywane są rosnące kompetencje decyzyjne i które mają coraz większy wpływ na wewnętrzne decyzje zaangażowanych w integrację państw. Integracja europejska wytwarza, zatem wspólnotę polityczną, dysponującą skutecznymi środkami zapobiegania konfliktom między jej uczestnikami oraz kompetencjami decyzyjnymi w zakresie alokacji środków i korzyści, wzmacniających w ten sposób więzi między podmiotami tejże integracji. Unia Europejska odróżnia się od innych organizacji i struktur międzynarodowych zadaniami i określeniem celów. Odróżnia się też zakresem ilościowego i jakościowego „odnarodowienia" wielu zadań publicznych. Więcej, w Unii Europejskiej istnieje publiczna władza wspólnoty państw coraz bardziej podporządkowująca sobie władzę publiczną państw członkowskich. Nabiera ona charakteru nadrzędnego w stosunku do władzy państwowej i w stosunku do obywateli państw członkowskich. Charakter ten oparty jest na samodzielnym, autonomicznym porządku prawnym zarówno w stosunku do prawa międzynarodowego, jak i w stosunku do prawa krajowego. Tym samym dochodzi tu do zjawiska paralelizacji dwóch odmiennych systemów władzy. władzy państw członkowskich i władzy Unii Europejskiej. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości, który stanął na stanowisku, że państwa członkowskie utworzyły „samodzielną, europejską, władzę publiczną". Trybunał ten jeszcze w 1962 r. określał Wspólnoty jako „nowy porządek prawny prawa międzynarodowego", ale już od 1964 r. zaczął posługiwać się pojęciem „ szczególnego porządku prawnego ". W Unii Europejskiej mamy do czynienia z nową „technologią" sprawowania władzy, a jej podział należy rozpatrywać w ujęciu horyzontalnym i wertykalnym. Jeżeli przyjąć, iż Unia Europejska w kontekście horyzontalnego podziału władzy opiera się na systemie „checks andbalances", czyli systemie „hamulców i równoważników", nacisk musi zostać położony na równowagę, a nie oddzielenie władz. Dlatego kompetencje legislacyjne jak i wykonawcze są w Unii Europejskiej do pewnego stopnia wymieszane i nakładają się na siebie. Jednocześnie każda z władz dysponuje uprawnieniami kontrolnymi w stosunku do pozostałych władz, tworząc mechanizm polityczny, w którym żadna z nich nie może uzyskać przytłaczającego wpływu na inną. Władze odseparowane są w sensie instytucjonalnym (strukturalnym i personalnym), ale nie funkcjonalnym, gdyż w
(…)
… administracyjnych, ciągłości struktur prawnych, bezpodstawnego wzbogacenia, siły wyższej i inne. Jak wynika z orzecznictwa mogą one wynikać z różnych dziedzin prawa publicznego i prywatnego.
Trzecią grupę zasad stanowią zasady wiążące się ze specyfiką wspólnotowego porządku prawnego. Charakter taki mają np. zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym, zasada skutku bezpośredniego norm…
… prawa są niewątpliwie źródłem prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej. Należy je traktować jako zasady wspólne dla systemów prawnych państw świata, regionu lub nawet dwóch państw, które nadają się do zastosowania w stosunkach międzynarodowych. Zalicza się do nich m.in.: zasadę skuteczności, nadużycia prawa, rzeczy osądzonej, odszkodowania za wyrządzoną szkodę, dowodu pośredniego, praw nabytych.
Pojęcie zasad ogólnych prawa międzynarodowego przewija się (rzadko zresztą) przed sądami wspólnotowymi w ramach argumentacji stron. Sam TS jednak nigdy nic oparł swojego rozumowania na tej instytucji. Czy to oznacza, że zasady ogólne prawa jako źródło prawa międzynarodowego nie są źródłem prawa wspólnotowego? Z pewnością nie. Zasady ogólne prawa międzynarodowego, bowiem i zasady ogólne prawa wspólnotowego, co do istoty pokrywają się.
5.5. Uchwały prawotwórcze organizacji międzynarodowych
5.5.1. Uwagi ogólne
Dość powszechnie uznanym źródłem prawa międzynarodowego są również uchwały organów organizacji międzynarodowych o charakterze prawotwórczym. Jednak, poza organizacjami integracyjnymi, do rzadkości należą przypadki, kiedy uchwały takie wydawane sąproforo exlemo, czyli w celu wywarcia skutków…
…. Wreszcie mówi się również o precedensach prawotwórczych (zawierają element nowości normatywnej w stosunku do uprzedniego stanu prawnego) i nieprawotwórczych (nie ma nowych elementów normatywnych w regule ogólnej). Precedensy funkcjonują w zasadzie wedle reguły stare decisis, która gwarantuje ich przestrzeganie. Współcześnie jednak zasada ta jest traktowana liberalnie, co powoduje, że dopuszczalne…
… też odwołują się do swoich orzeczeń w sposób świadczący o dążności do utrzymania spójności orzecznictwa i jedynie nieodparte powody związane z oceną nowych okoliczności faktycznych skłaniają je do odstępstwa (np. słynna formuła Keck-Mithouard z 1993 r. mająca znaczenie dla wykładni pojęcia środków o skutku równoważnym ograniczeniom ilościowym w imporcie)4. W praktyce, zatem zasada stare decisis…
… wspólnotowych w krajowych systemach prawnych, zasada solidarności, zasada równowagi instytucjonalnej, zasada preferencji wspólnotowej. Ostatnią kategorię zasad stanowią prawa podstawowe, a więc prawa człowieka działające w zakresie zastosowania prawa wspólnotowego § 7. Czy precedens jest źródłem prawa wspólnotowego/UE?
Precedens zasadniczo jest charakterystyczny dla systemu common law. Oznacza on decyzję sądu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)