6. Układ dopełniacza - układ dopełniacza (komplementu) należy do odporności nieswoistej, sam nie rozpoznaje precyzyjnie antygenów i aktywowany jest, przynajmniej w drodze klasycznej, przez przeciwciała
- stanowi on dopełnienie/uzupełnienie roli przeciwciał
- jest to przykład ścisłych powiązań między swoistymi i nieswoistymi mechanizmami odporności
- funkcje:
- opsonizacja - C3, C4
- chemotaksja i aktywacja leukocytów - C3a, C4a, C5a
- zabijanie komórek bakteryjnych i zakażonych komórek jądrzastych - kompleks atakujący błonę (C5b-9)
- wzmaganie odpowiedzi humoralnej - C3b i C4b połączone kompleksem a-p wiązane przez receptor CR2 na LimB
- rozwój pamięci immunologicznej - C3b i C4b połączone kompleksem a-p wiązane przez
receptory CR2 i CR3 na kom.dendrytycznych grudek
- usuwanie kompleksów immunologicznych - C1q i fragment składników C3 i C4
- usuwanie komórek apoptotycznych - C1q i fragment składników C3 i C4
- obejmuje on, wliczając czynniki regulujące, grupę ok. 35 białek rozpuszczalnych i błonowych, oznaczonych najczęściej literą C i odpowiednimi cyframi, z których C1r , C1s , czynnik D oraz kompleksy C4b2a mają aktywność proteaz (dodatkowa pozioma kreska NAD ich symbolem)
- większość tych białek jest aktywowana w określonej kolejności w reakcji łańcuchowej przez kompleksy antygen-przeciwciało i wywiera swój efekt głównie w stosunku do błony komórkowej, efekt ten przejawia się w postaci:
rozpuszczenia i rozpadu (bakterioliza, cytoliza)
chemotaksji, która polega na przemieszczaniu się komórek w kierunku wzrastającego stężenia czynnika chemotaktycznego (dotyczy głównie neutrofilów)
degranulacji, która polega na uwolnieniu zawartości ziaren (dotyczy głównie komórek tucznych i bazofilów)
- w wyniku aktywacji dopełniacz może doprowadzić nie tylko do zniszczenia komórek bakteryjnych, pasożytniczych i nowotworowych przez uszkodzenie ich błony komórkowej, ale poprzez liczne receptory dla składników dopełniacza, obecne na komórkach żernych, może je przyciągać do miejsca infekcji i ułatwiać fagocytozę bakterii
- dopełniacz hamuje również precypitację kompleksów immunologicznych, indukując częściowe rozpuszczanie już wytrąconych kompleksów, a także ułatwia ich usuwanie przez komórki żerne
- filogenetycznie układ dopełniacza z komórkami żernymi należy do najstarszych mechanizmów nieswoistej odporności
- składniki i miejsce ich syntezy:
C1q
C1r/s
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
czynnik B
(…)
…, wątroba, fibroblasty, enterocyty, tk.tłuszczowa, skóra, astrocyty
tk.tłuszczowa, monocyty, makrofagi, maziówka
wątroba, monocyty, makrofagi, komórki śródbłonka, maziówka
wątroba, monocyty, makrofagi, komórki śródbłonka, skóra
monocyty, makrofagi
- istnieją trzy drogi aktywacji dopełniacza: droga klasyczna, droga alternatywna i droga lektynowa
- każda z nich spełnia określoną rolę w odporności
droga…
…, obecnych na komórkach śródbłonka
- niestety CR3 wykorzystywany jest przez niektóre bakterie (mycobacterium tuberculosis) a także wirusy (HIV, wirus Zachodniego Nilu) do wnikania do makrofagów
CR4
- podobnie jak CR3 jest również integryną i spełnia funkcję dodatkowej cząsteczki adhezyjnej na komórkach żernych
- uczestniczy w fagocytozie kompleksów immunologicznych i mikroorganizmów
- aktywacja dopełniacza…
… i C4b zarówno wolne, jak i związane w konwertazach
- przecina on łańcuch α C3b w dwóch miejscach uwalniając mały fragment C3f i pozostawiając cytolitycznie nieaktywny fragment iC3b
- tnąc łańcuch α w obrębie iC3b w trzecim miejscu uwalnia z iC3b fragment C3dg pozostawiając C3c
- trypsyna, plazmina i inne enzymy również zdolne są do rozkładu iC3b, a także rozkładają C3dg na C3d i C3g, natomiast rozkład…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)