Tomasz z Akwinu - „Traktat o Bogu” (kwestie: 1, 2, 5) Kwestia 1 - O wiedzy świętej, jaka jest i jaki jest jej zakres Całą pierwszą kwestię poświęca Tomasz charakterystyce i omówieniu zadań teologii .
W artykule pierwszym stwierdza, że jest konieczne, by teologia istniała poza dyscyplinami filozoficznymi , a więc, by zajmowała się kwestami rozstrzygalnymi tylko ponad rozumem, a poprzez wiarę. Celem teologii jest przecież Bóg, który wymyka się poznaniu rozumowemu i który sam tylko, poprzez objawienie, może pouczyć człowieka o sobie.
W artykule drugim stwierdza, że teologia jest nauką , gdyż bierze początek z zasad objawionych przez samego Boga. Nie przesądza o niczym fakt, że rozprawia się w teologii o jednostkach, gdyż pełnią one tylko funkcję przykładu.
W artykule trzecim stwierdza, że teologia jest jedną nauką . Wszystko, o czym ona traktuje, rozpatrywane jest pod kątem objawienia z łaski bożej. Orzeka ona przede wszystkim o Bogu; o Jego stworzeniach mówi tylko w takim stopniu, w jakim odnoszą się one do Boga jako do swojej zasady.
W artykule czwartym stwierdza, że teologia jest nauką zarówno praktyczną, jak i kontemplacyjną , lecz bardziej jest nauką kontemplacyjną, jako że zajmuje się przede wszystkim rzeczami boskimi, a nie czynami ludzkimi.
W artykule piątym stwierdza, że teologia jest największą ze wszystkich nauk , gdyż bierze swoją pewność „od światła bożej wiedzy” (dlatego przewyższa nauki teoretyczne) i prowadzi do wiecznej szczęśliwości (która jest celem wszystkich nauk praktycznych). Z dyscyplin filozoficznych korzysta tylko w celu ułatwienia przekazu swojej treści.
W szóstym artykule stwierdza, że teologia jest mądrością , gdyż wszystkie kwestie rozpatruje przez pryzmat najwyższej ich przyczyny. Poza tym jest zbudowana w oparciu o objawioną bożą mądrość.
W siódmym artykule stwierdza, że przedmiotem teologii jest Bóg , ze względu na którego nauka ta rozpatruje jakiekolwiek inne kwestie. Mimo, że człowiek nie może zdefiniować Boga, to wystarczy, że posługuje się „skutkami Jego działań w porządku natury”.
W ósmym artykule stwierdza, że teologia posługuje się argumentami . Argumenty rozumowe nie są pomocne w udowadnianiu tego, co należy do wiary, ale to z wiary wyprowadza się inne twierdzenia. Co więcej: teologia posługuje się też argumentami opartymi na autorytecie - jej zasady są wszak dane przez objawienie.
W dziewiątym artykule stwierdza, że Pismo święte słusznie używa przenośni . Nie jest tak, by miało nie przystawać przekazywanie rzeczy boskich przez analogię rzeczy cielesnych. Bóg stworzył człowieka cielesnym i przydał mu zmysły do pomocy. Dlatego przenośnie nie są w Piśmie niczym złym. Nie pozostaje też bez znaczenia fakt, iż treści Pisma miały być zrozumiałe nie tylko dla mędrców, ale i dla prostaczków.
(…)
…).
W trzecim artykule Tomasz wymienia pięć dowodów na istnienie Boga:
dowód z ruchu (ex motu): Wszystko, co się porusza, poruszane jest przez coś innego. To, z kolei, także musi mieć swojego poruszyciela - i tak dalej, lecz nie w nieskończoność, gdyż wtedy nie byłoby pierwszego poruszającego i nastąpiłby regressus ad infinitum. Pierwszym poruszającym jest Bóg. dowód z niesamoistności świata (ex ratione causae efficientis): Wszystko, co istnieje, musiało być stworzone przez coś innego. Podobnie, musi istnieć pierwsza przyczyna, gdyż w innym wypadku nastąpiłby regressus ad infinitum. Pierwszą przyczyną sprawczą jest Bóg. dowód z przypadkowości i konieczności (ex possibili et necessario): Wśród rzeczy jedne są konieczne, a inne tylko możliwe. Gdyby wszystkie rzeczy były tylko możliwe, to znaczy, że mogłyby…
…. Na to pytanie odpowiada negatywnie: to byt wyprzedza pojęciowo dobro, gdyż to byt jest pierwszym przedmiotem poznania intelektualnego.
W trzecim artykule Tomasz zastanawia się, czy każdy byt jest dobry. Wydaje się, że nie każdy: dobro dodaje coś do bytu, a i niektóre byty są nazywane „złymi”. Z drugiej strony, każdy byt jest dziełem dobrego w najwyższym stopniu Boga i przez niego powinien być dobry. Tomasz…
… (dosłownej), alegorycznej, moralnej, anagogicznej. Nie implikuje to ich wieloznaczności, gdyż rzeczy oznaczane przez słowa są tylko znakami innych rzeczy.
Kwestia 2 - O Bogu, czy Bóg jest
W pierwszym artykule Tomasz zastanawia się, czy istnienie Boga jest oczywiste. Zdanie „Bóg jest” samo w sobie jest oczywiste, ponieważ orzecznik jest tym samym, co podmiot (Jego esencja jest równa egzystencji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)