TOMASZ MOORE - największy humanista angielski, prawnik z wykształcenia
- początkowo współpracował z Henrykiem VIII, popadł jednak w niełaskę - zginął na stosie
- krytykował społeczne stosunki angielskie
- monarcha to tyran, uciskający lud podatkami, psujący monetę, będący rozrzutnym i nie dbający o bezpieczeństwo
poddanych
- był za zniesieniem własności prywatnej - źródła wszelkiego zła
- krytyka rozwój przemysłu i handlu
- podstawą dobrobytu powinna być „produkcja rolna i rzemieślnicza, oparta na wysokim morale społeczeństwa” Renesansowa utopia - pod wpływem Platona - idealizm
- opisuje w niej polityczne schorzenia Anglii, mimo iż nie czyni tego jawnie
- okres rodzenia się gospodarki towarowo-pieniężnej w Anglii - grodzenia, upadek starej feudalnej struktury
- indywidualizm miał uszlachetniać naturę ludzką i stać się odpowiedzią na wszelkie problemy ustrojowe
- utopizm renesansowy polegał na dążeniu do umoralnienia ludzi
- Erazm z Rotterdamu - twórca traktatu „O władcy chrześcijańskim” Treść „Utopii” - wzorzec ustroju „wszelkiej szczęśliwości” - gr. outopos - miejsce które nie istnieje
- portugalski żeglarz Kikoteusz, towarzysz Vesputiego odkrywa wyspę Utopię
- mieszkańcy wyspy - równość, wspólnota majątkowa
- pracują sześć godzin dziennie, jednakową się ubierają, jedzą razem - rzetelna praca podstawą wzrostu produkcji
- brak niesprawiedliwości
- uniformizm („jednakowość”)
- nie znają instytucji własności prywatnej - potrzeby materialne i duchowe zaspokaja państwo (własność państwowa)
- brak pieniędzy, nacisk na równość obywateli
- państwo wymusza wysokie standardy moralne obywateli
- np. kto będzie gromadził złoto, zostanie ukarany - będzie musiał wykonywać prace przykry i ciężkie, razem z jeńcami
wojennymi, których to prac obywatele Utopii nie wykonują.
- ustrój polityczny
- zarazem demokratyczny i hierarchiczny
- rodzina jest podstawą jednostką polityczną i państwową, 30 rodzin corocznie wybiera urzędników - filarhów
- ci ze swego grona wybierają wyższych urzędników - protofilarhów
- zgromadzenie filarhów i protofilarhów wybiera księcia - dożywotnio
- jego zadaniem jest kierowanie polityką wewnętrzną
- w razie złych skłonności może zostać odsunięty
- jego kompetencje są typowe jak dla innych władców ograniczonych przez prawo
- celem polityki zagranicznej jest eksport tak doskonałego ustroju
- Utopianie poddają się sztuce, nauce, religii - wszystko dla rozwoju duchowego
(…)
… filarhów i protofilarhów wybiera księcia - dożywotnio
- jego zadaniem jest kierowanie polityką wewnętrzną
- w razie złych skłonności może zostać odsunięty
- jego kompetencje są typowe jak dla innych władców ograniczonych przez prawo
- celem polityki zagranicznej jest eksport tak doskonałego ustroju
- Utopianie poddają się sztuce, nauce, religii - wszystko dla rozwoju duchowego
- tolerancja religijna - nabożeństwa są ekumeniczne, duchowieństwa nie cechuje celibat
Następcy
- Thomasso Campanella („Państwo Słońca”)
- Françis Bacon („Nowa Atlantyda”)
- w XIX w. do utopii Moora nawiązywali socjaliści utopijni, ale i bolszewicy
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)