To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Cele badań toksykometrycznych
Toksykometria – zajmuje się oceną toksycznego działania substancji.
wykrycie szkodliwego działania związku
jakościowa i ilościowa charakterystyka związku
istnieje ok. 25 mln substancji chemicznych
ustalenie przyczyny zgonu
70.000-100.000 związków chemicznych (spisy substancji TSCA, EINECS)
wyjaśnienie mechanizmów działania toksycznego
ok. 1500 to substancje wielkotonażowe (10.000 ton/rok)
odpowiednie zabezpieczenie przy produkcji, transporcie, przechowywaniu,
ok. 2000 nowych substancji na rynku rocznie (leki, barwniki, rozpuszczalniki,
dystrybucji i użyciu określonej substancji
składniki mas plastycznych, kosmetyki, pestycydy, środki dodawane do żywności
określenie dopuszczalnych parametrów ekspozycji człowieka i środowiska
lub paszy zwierzęcej)
naturalnego (dopuszczalne stężenia, dawki dzienne)
Etapy badań toksykometrycznych
badania toksykometryczne przeprowadzane są na zwierzętach i testach in
vitro (względy etyczne)
Ocena właściwości
fizykochemicznych
• Porównanie ze związkami
podobnymi (struktura chemiczna –
aktywność biologiczna)
Ocena toksyczności ostrej
• Działania drażniącego
• Działania uczulającego
• Badania dodatkowe (drogi podania,
toksykokinetyka, metabolizm)
Ocena toksyczności
podostrej
• 14, 21, 28 dni (przy powtarzanym
dawkowaniu)
• Ocena działania kumulatywnego
wyspecjalizowane laboratoria, personel, zwierzętarnie, aparatura badawcza
ujednolicenie metod i zakresu badań - Wytyczne do badań substancji
chemicznych (OECD - Organization for Economic Cooperation and
Development, Organizacja Współpracy Ekonomicznej i Rozwoju)
Ocena efektów odległych
• Genotoksyczność, rakotwórczość,
teratotwórczość
• Wpływ na płodność, rozrodczość i
potomstwo
Ocena toksyczności
przewlekłej w teście
2-letnim (lub rocznym)
Ocena toksyczności
podprzewlekłej
• 90 dni (przy powtarzanym
dawkowaniu)
Ocena działania
neurotoksycznego
Ocena toksyczności związku na podstawie zależności struktura
chemiczna – aktywność biologiczna
Ocena toksyczności związku na podstawie zależności struktura
chemiczna – aktywność biologiczna
Zależność aktywności działania toksycznego i kancerogennego od struktury
Aldehydy = dz. drażniące
Nitrozwiązki aromatyczne i aminopochodne = dz. methemoglobinotwórcze
chemicznej i właściwości fizykochemicznych związku (QSAR – quantitative
structure activity relationship)
Budowa
chemiczna
Chloropochodne alifatyczne = uszkodzenia wątroby
Związki fosforoorganiczne = inh. acetylocholinoesterazy (AChE)
Właściwości
fizykochemiczne
Aktywność
chemiczna
Aktywność
biologiczna
4
Ocena toksyczności związku na podstawie zależności struktura
chemiczna – aktywność biologiczna
Ocena toksyczności związku na podstawie zależności struktura
chemiczna – aktywność biologiczna
Toksyczność związków zmniejsza się, gdy dodane podstawniki:
Ze wzrostem liczby atomów C w cząsteczce alkoholi alifatycznych rośnie siła
-OH w związkach alifatycznych (glicerol bardzo mało toksyczny w
ich narkotycznego działania
(…)
… alkoholi alifatycznych rośnie siła
-OH w związkach alifatycznych (glicerol bardzo mało toksyczny w
ich narkotycznego działania (prawo Richardsona, 1869 r.), podobnie alkany,
porównaniu z propanolem)
alkeny, chloropochodne węglowodory, ketony, estry.
-COOH w związkach łańcuchowych i pierścieniowych
Toksyczność związków zwiększa się, gdy dodane podstawniki:
-SO3H zwiększa rozpuszczalność związków w wodzie, lepsze wydalanie
-OH w związkach aromatycznych (fenol bardziej toksyczny niż benzen)
przez nerki
-CH3 w związkach pierścieniowych
-SH, -CH3CO –CH3O –C2H5O, -N=N-
-NH2 dz. methemoglobinotwórcze
Właściwości fizykochemiczne wpływają na toksyczność (temperatura wrzenia
-NO2, -NO silne działanie utleniające
benzenu 80oC, niższa niż homologów, np. toluenu, ksylenu), zbliżone wartości
-CN, -F prowadzi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)