To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
TEORIA ŹRÓDEŁ PRAWA -w tradycyjnej nauce prawa wyróżnia się: źródła formalne - akty normatywne źródła materialne - ideologie, religie itd. źródła poznania prawa - dzienniki promulgacyjne, gazety, Internet -ponadto wyróżnia się następujący podział źródeł prawa: źródła samoistne każda reguła lub zasada, która może stanowić samodzielną podstawę decyzji sędziowskiej lub innego aktu stosowania prawa, czyli reguła, która może być samodzielnym źródłem naszych praw i obowiązków -do samoistnych źródeł prawa zalicza się: legislację , która obejmuje:
konstytucje - uchwalone w specjalnym trybie najwyższe źródła prawa w państwie (formalne rozumienie konstytucji) -rolę tą może spełniać również zbiór aktów normatywnych o istotnym znaczeniu, regulujących materię konstytucyjną (materialne rozumienie konstytucji) -konstytucje regulują podstawy ustroju społecznego i ekonomicznego, określają katalogi praw i wolności obywatelskich -ich normy stosuje się bezpośrednio -na straży konstytucji stoją:
trybunały konstytucyjne - twórcą idei TK jest Hans Kelsen, który określał je mianem „negatywnego ustawodawcy”; pierwszy TK powstał w Czechach
rady konstytucyjne - kontrolują akty normatywne w sposób uprzedni, przed ich proklamacją; taki system stosuje się we Francji
sądy powszechne -np. w USA każdy sąd powszechny może odmówić stosowania w konkretnej sprawie ustawy, którą uzna za niezgodną z postanowieniami konstytucji -istnienie kontroli konstytucyjności ustaw sprawia, że konstytucje uzyskują prawdziwą moc obowiązującą w praktyce
-kryterium istnienia/braku kontroli pozwala na odrożnienie:
konstytucji spisanej
konstytucji żywej
ustawy - immanentnie powiązane są z pojęciem tzw. materii ustawowej, pod którą rozumie się ogół podstawowych, najbardziej witalnych spraw w polityce danego państwa, które powinny być uregulowane przy pomocy ustawy -pierwotnie moc wydawania ustaw była powiązana wyłącznie z parlamentem -obecnie do władzy i wydawania prawa coraz częściej dochodzą agendy rządowe (tzw. legislacja delegowana) -ponadto wyróżnia się akty powszechnie obowiązujące i akty wewnętrznie obowiązujące
akty legislacji autonomicznej - specyficzny rodzaj legislacji, który nie został wydany przez organa państwowe, ale przez organizacje pozapaństwowe, np. korporacje, stowarzyszenia, kościoły -normy, mimo że nie są wydane przez legitymowaną władzę ustawodawczą, mają cechy „prawidłowo” wydanej normy prawnej -mogą one przyznawać prawa i nakładać obowiązki -organizacje wydające takie akty, posiadają nierzadko system wewnętrznego sądownictwa, którego zadaniem jest orzekanie w przypadkach złamania aktów legislacji autonomicznej
(…)
… państw członkowskich -zasadę tę stworzył ETS w swoim orzeczeniu dotyczącym sprawy Costa vs ENEL, nie jest ona nigdzie explicite wyrażona -do pierwotnych źródeł prawa europejskiego zalicza się:
Traktat Rzymski (1957r.) Traktat z Maastricht (1992r.)
Traktat z Amsterdamu (1997r.)
Traktat z Nicei (2001r.)
Traktat z Lizbony (2009r.)
Kartę Praw Podstawowych (2000r.)
Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności -do wtórnych źródeł prawa europejskiego zalicza się
rozporządzenia
dyrektywy
decyzje
prawo zwyczajowe - początkowo jedynie obowiązujące prawo -dzisiaj jego znaczenie jest minimalne, ma ono co najwyżej charakter subsydiarny precedens sądowy w krajach common law - oparty jest na zasadzie stare decisis, czyli związania decyzją sądu wyższej instancji -zmienić prawidłowo wydany precedens…
… przygotowawczych traktuje się jak oficjalny tekst prawny poglądy doktryny - w XIX wieku w Wielkiej Brytanii tzw. books of authority, czyli zebrane poglądy najważniejszych przedstawicieli doktryny (np. Blackstone'a) posiadały status oficjalnego źródła prawa -dzisiaj doktryna nie posiada aż takiego znaczenia, ale nie należy jej lekceważyć -wszystko zależy od tego, jak bardzo zgodny pogląd doktryna wypracowała…
…) - jest to nieodzowny element opracowywania tekstów prawnych i trudno byłoby bez nich wyobrazić sobie nawet sprawy i poprawnie funkcjonujący system prawny reguły pozaprawne - są to np. zasady współżycia społecznego, zasady słuszności, sprawiedliwości, zwyczaj
zwyczaje praktyki - mają znaczenie marginalne, stosuje się je tylko w określonych wypadkach
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)