To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
TEORIA PRECEDENSU -precedens dopuszczalny jest jedynie w krajach common law -w krajach civil law oficjalnie sądom tworzyć prawa nie wolno - działalność taka byłaby łamaniem zasady trójpodziału władzy
-w latach 70-tych i 80-tych XX wieku doszło do tzw. cichej rewolucji
-sądy twierdziły, że dokonywały prawidłowej wykładni prawa, a w istocie tworzyły prawo -w Polsce charakter precedensu ma:
uzasadnienie orzeczenia SN
sentencja uchwały SN
niekiedy, teza orzeczenia SN ( Massima ), czyli wyrwane z kontekstu kilka zdań będące wskazówkami dla innych sądów jak postrzegać dany problem prawny -systemowo można wyróżnić kilka rodzajów precedensu : de iure - posiadający moc prawną, oparty jest na zasadzie stare deisis de facto - nieposiadający formalnej mocy wiążącej, ale pomimo to będący wzorem i podstawą do wydawania kolejnych decyzji konkretny - jest to norma ogólna, którą sąd formułuje w jakiejś indywidualnej sprawie, np. rozstrzygając sprawę cywilną abstrakcyjny - jest to norma, którą sąd formułuje w takim postępowaniu, w którym nie rozpoznaje spraw indywidualnych, ale rozstrzyga problemy związane z funkcjonowaniem całego systemu sprawiedliwości, np. uchwały podejmowane przez SN secundum legem - precedens wyjaśniający istniejące normy prawne contra legem - precedens niezgodny z obowiązującym prawem praeter legem - precedens wypełniający luki w obowiązującym prawie, odnoszący się od sfery nieregulowanej dotychczas przez prawo prawotwórczy - zawiera element nowości normatywnej; jest to decyzja zmieniająca zakres czynów nakazanych, zakazanych lub dozwolonych nieprawotwórczy - nie zawiera elementu nowości normatywnej, jest to decyzja objaśniająca zakres istniejącego prawa rozstrzygnięcia - sąd tworzy dzięki niemu nową regułę, która służy mu do rozstrzygnięcia sprawy interpretacyjny - sąd dzięki niemu objaśnia sens istniejących reguł 1) Precedens w systemie common law narodził się w XIII w., a jako źródło prawa utrwalił się w XIX w. -początkowo pojmowano go rygorystycznie do tego stopnia, że Izba Lordów do 1966r. nie mogła zmieniać ustalonych przez siebie samą precedensów -precedensy w tym systemie mają charakter:
samoistny
wiążący
prawotwórczy
-precedens stanowi ratio decidendi danego orzeczenia
-jest to reguła z pomocą, której sąd doszedł do takiego, a nie innego rozstrzygnięcia
-wszystkie wywody prawne, które sąd poczynił w toku sprawy czy rozważania hipotetyczne ( ober dictum ) takiej wartości nie posiadają
-w związku z tym możliwa jest sytuacja, gdy uchylony zostanie wyrok, ale treść precedensu zostanie wiążąca oraz sytuacja odwrotna
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)