...Cel wykładni: ustalenie znaczenia przepisu prawnego lub jego fragmentu zgodnie z prawem i w oparciu o przyjęte w doktrynie i orzecznictwie dyrektywy wykładni (w razie występowania wątpliwości, co do znaczenia przepisu).
1. Teoria klaryfikacyjna
Polega na wyjaśnianiu sensu przepisów budzących wątpliwości.
Jest kanonem wykładni.
2. Teoria derywacyjna
Wykładnia to rekonstruowanie z przepisów prawnych norm prawnych. (L.M. – ta teoria jest wadliwa; ustalanie znaczenia to tylko 1 z etapów).
3. Teoria deklaratoryjna
Wykładnia to odtwarzanie sensu przepisów prawnych, a nie tworzenie.
Tradycyjny, utrwalony przez pozytywizm prawniczy punkt widzenia....
c. Wykładnia subiektywna i obiektywna
...W. subiektywna
Zgodna z wolą historycznego prawodawcy, który normę ustawił.
W. obiektywna
Zgodna z wolą aktualnego prawodawcy.
Wykładnia zgodna z obiektywnym sensem słów.
Z chwilą publikacji tekst odrywa się od osoby prawodawcy, interpretując jego znaczenie odwołuje się do znaczenia językowego, a nie do intencji.
Generalnie:
Przepisy młode interpretuje się zgodnie z wolą historycznego prawodawcy (odwołując się do materiałów przygotowawczych).
Przepisy starsze interpretuje się zgodnie z wolą aktualnego prawodawcy.
SN: przepisy prawa komunistycznego, które zachowały moc obowiązującą nie mogą być interpretowane z wolą historycznego prawodawcy, lecz aktualnego.
Rola wykładni subiektywnej i obiektywnej maleje: bo akty tworzone są kolektywnie, proces tworzenia jest wysoce sformalizowany i zinstytucjonalizowany, nie wiadomo więc o czyją wolę chodzi....
I. POJĘCIE Cel wykładni: ustalenie znaczenia przepisu prawnego lub jego fragmentu zgodnie z prawem i w oparciu o przyjęte w doktrynie i orzecznictwie dyrektywy wykładni (w razie występowania wątpliwości, co do znaczenia przepisu).
1. Teoria klaryfikacyjna
Polega na wyjaśnianiu sensu przepisów budzących wątpliwości.
Jest kanonem wykładni.
2. Teoria derywacyjna
Wykładnia to rekonstruowanie z przepisów prawnych norm prawnych. (L.M. - ta teoria jest wadliwa; ustalanie znaczenia to tylko 1 z etapów). 3. Teoria deklaratoryjna
Wykładnia to odtwarzanie sensu przepisów prawnych, a nie tworzenie.
Tradycyjny, utrwalony przez pozytywizm prawniczy punkt widzenia.
4. Teoria konstytutywna
W pewnych sytuacjach wykładania ma charakter twórczy - nie każda jednak.
Rozwijanie prawa „Rechtsfortbildung”.
Ze względu na same właściwości tekstów prawnych wykładnia ma charakter twórczy, kreatywny. Nie zawsze możliwa jest interpretacja odtwórcza.
Zyskała zwolenników w latach 60. i 70. na skutek rozwoju badań nad językiem (Dworkin).
Orzecznictwo: sytuacje nadzwyczajne, wymagające szczególnego uzasadnienia.
Hart: „Open texture of law” pojęcia języka potocznego mają często cząstkową, niezupełną interpretację. Czasami język milczy i trzeba wtedy interpretować twórczo.
Kiedy wykładnia ma charakter twórczy:
Odstępujemy od jasnego sensu językowego.
Przypadki wykładni rozszerzającej i zwężającej.
Przypadki pojęć niedookreślonych, otwartych semantycznie.
Teoria, za którą opowiadają się nasze sądy:
7 III 1995r. - orzeczenie TK: opowiada się za teorią deklaratoryjną.
SN: w pewnych sytuacjach sąd jest zmuszony użyć wykładni kreatywnej.
„Prawnik, gdy jest to możliwe powinien zawsze interpretować przepisy odtwórczo”.
Zakaz wykładni prawotwórczej.
Zakaz tworzenia prawa przez sądy.
Podstawowa dyrektywa wykładni prawa.
Sąd nie powinien dokonywać twórczej wykładni. Sąd nie może ani tworzyć norm nowych ani modyfikować
(…)
… wcześniejszy. Nie jest zatem tak, że późniejsze rozporządzenie uchyla niezgodną z nim ustawę.
3. Reguła merytoryczna (lex specialis derogat legi generali)
Stosuje się ją do norm, których zakresy zastosowania pozostają w stosunku zawierania się (nadrzędności, podrzędności). Zakres lex specialis musi zawierać się w zakresie lex generalis. Lex specialis oznacza normę bardziej szczegółową, a lex generalis normę bardziej ogólną. Norma specjalna nie uchyla, w sensie, iż pozbawia mocy obowiązującej, normę ogólną (byłby to oczywisty absurd), a jedynie wyłącza jej zastosowanie w przypadku zbiegu obu norm. Reguła lex specialis derogat legi generali nie jest regułą derogacyjną, a jedynie regułą wskazującą jak stosować przepisy ogólne i specjalne w przypadku ich kolizji.
Sytuacja zbiegu reguły chronologicznej i merytorycznej…
… INTERPRETACYJNE
Odnoszą się do wykładni przepisów prawa.
To nie to samo co domniemania dowodowe (np. domniemanie dobrej wiary, pochodzenia dziecka z małżeństwa), które ułatwiają lub zwalniają sąd lub stronę od ciężaru przeprowadzenia dowodu.
2 funkcje:
1..domniemywany fakt nie wymaga interpretacji np. domniemanie aktu, że jest zgodny z konstytucją.
2. przesuwają ciężar dowodu na drugą stronę…
… o zmianie kwalifikacji czynu.
W pr. karnym: zakaz rozszerzania zakresu odpowiedzialności karnej. Można tylko na korzyść oskarżonego, (in dubio pro reo, nullum crimen nulla poena sine lege).
W pr. podatkowym: (In dubio pro tributario, nullum tributum sine lege).
9. Rzadziej występuje wykładnia zwężająca.
Tylko tam gdzie wolno posłużyć się regułami odstępstwa.
10.Przepisy prawa procesowego…
… jest względna, więc musi nastąpić rażące złamanie podstawowych zasad.
np. „Obłożna choroba” - sąd uznał, że zawał nie jest obłożną chorobą bo trzeba dużo chodzić, choremu więc nie przysługują żadne świadczenia.
Orzeczenie SN: „obłożna” to każda ważna choroba.
Kpk: W sprawach z oskarżenia prywatnego, jeżeli występuje oskarżyciel prywatny jeśli postępowanie umorzono zawsze płacił oskarżyciel prywatny…
…. rzadko).
Zastosować obie zasady biorąc pod uwagę ich relewancję, doniosłość. Np. orzeczenie TK co jest ważniejsze: wolność prasy czy tajemnica służbowa TK uznał, że wolność prasy.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)