To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
William J. Goode, „Teoria napięcia w roli” Wprowadzenie Niniejszy artykuł oparty jest na założeniu, że instytucje zbudowane są z układów ról, a działanie społeczne można powiązać ze strukturą społeczną poprzez wprowadzenie pojęcia „ napięcie w roli ”, oznaczającego poczucie trudności w wypełnieniu zobowiązań związanych z rolą. Relacje zawiązywane w obrębie odgrywanej roli są tutaj rozumiane jako sekwencje uzgodnień oraz jako nieustanny proces selekcji pomiędzy alternatywnymi wzorami zachowań, w którym to procesie każda jednostka usiłuje zredukować napięcie w roli. Owe jednostkowe wybory determinują układ ról we wszystkich instytucjach społecznych.
W terminach funkcjonalistycznych pojęcie instytucji jako układu ról pozwala połączyć obserwowane akty zachowań jednostkowych oraz infekowane na ich podstawie wartości z kategorią imperatywów instytucjonalnych oraz wymogów funkcjonalnych.
Nawet, gdy normy i wartości społeczeństwa są w pełni akceptowane przez jednostki, nie stanowią wszakże precyzyjnych wskazówek w indywidualnym postępowaniu.
Rodzaje napięć związanych z odgrywaniem ról społecznych Przyjmuje się za aksjomat, rzadko artykułowany wprost, że jednostki które stają twarzą w twarz z wymaganiami swojej roli społecznej, są zasadniczo w stanie im sprostać.
Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę jakąkolwiek normę albo obowiązek związany z odgrywaniem roli, zawsze znajdą się osoby, które nie potrafią im sprostać.
Oto szereg rodzajów albo źródeł napięć w roli:
- gdy wymaga się spełnienia roli w konkretnym miejscu i czasie (zasadniczo żaden z obowiązków związanych z odgrywaniem roli nie jest na tyle spontaniczną przyjemnością, żeby jego wypełnianie przychodziło ludziom automatycznie)
- wszystkie jednostki biorą udział w odgrywaniu wielu różnych ról, a z każdą z nich związane mogą być nieco odmienne zobowiązania (pomiędzy nimi może dochodzić do powstawania sprzeczności w wymaganych zachowaniach)
- każda rola z reguły wymaga szeregu czynności bądź obowiązków (tu także mogą wystąpić niespójności, bo np. to co robi mąż w celu zrównoważenia domowego budżetu, może wpływać na jego emocjonalne relacje z domownikami)
Podsumowując, wiele ról tworzy „ zestawy ról ”, to znaczy, że jednostka angażuje się na bazie jednej z zajmowanych pozycji w cały szereg relacji związanych z różnymi partnerami. Dlatego też jednostka napotyka w życiu szerokie spektrum rozproszonych i czasami konfliktowych oczekiwań. Jeśli będzie się starać w pełni i adekwatnie sprostać jednym, napotka trudności w wypełnianiu innych. Dlatego też napięcie w obrębie roli czy zestawie ról jest czymś naturalnym.
(…)
… z jej odgrywaniem, chodzi tu zatem o gotowość do dalszego odgrywania roli
b) oceną co do spodziewanych reakcji partnera wobec własnych działań
c) aprobatą bądź dezaprobatą otoczenia, ważnych grup odniesienia, „osób trzecich” wyrażaną zarówno w stosunku do sposobu odgrywania roli przez jednostkę, jak i w stosunku do reakcji z tym związanych ze strony jej partnera w roli
Jednostka będzie wykazywała wysoki poziom…
… z nimi osób.
Nie ma teoretycznej ani empirycznej jasności co do tego, czy owe osoby trzecie zawsze muszą być jakąś konkretną grupą odniesienia, czy też w pewnych sytuacjach mogą oznaczać całe społeczeństwo. Wiele norm specyficznych dla grup odniesienia okazuje się szczególnymi przypadkami albo aplikacjami podobnych wzorców funkcjonujących w szerzej społeczności. To, która z tych grup ma głos decydujący…
… nie może w nieskończoność poszerzać zakresu swoich ról
6. Ochrona przed niepożądanym wejściem w relacje z innymi - jednostka może wykorzystać szereg technik w celu powstrzymania innych od inicjowania, a nawet podtrzymywania relacji w obrębie roli (np. dyrektor zatrudnia sekretarkę, potrzebną do aranżowania spotkań; najbardziej powszechna skarga wysokiego szczebla kadry dyrektorskiej to utyskiwanie brak czasu)
Określanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)