To tylko jedna z 13 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Teoria kultury
24.02.2011
Temat: Ludyczny aspekt kultury
J. Huizinga Homo ludens
Zabawa — czynność swobodna, którą odczuwa się jako „nie tak pomyślaną”
Zabawa jest starsza od kultury
Bawią się także zwierzęta
Zabawa — czynność nadbudowana (po zaspokojeniu podstawowych potrzeb)
Zabawa jest znacząca — posiada sens
Zabawa ma sztuczny charakter
Jest autoteliczna — człowiek bawi się dla zabawy
Uwalnia od napięć
Zabawa kult
Nie musi być racjonalna
Zabawa nie jest zależna od rozwoju danej kultury
Jest niezaprzeczalna
Należy do sfery ducha
Ludzi różni od zwierząt świadomość funkcjonowania w sztucznym świecie podczas zabawy
Zabawne — bywa wartościowane niżej, jako niepoważne
Zaangażowanie w zabawę wymaga zawieszenia codziennych reguł
Życie codzienne może zawsze wkroczyć do zabawy
Mowa — igranie słowem —poezja
Mit — wyjaśnianie świata w sposób zabawny
Rytuały — zabawy w stanie czystym (odgrywanie wyższego porządku, którego inaczej nie można dostrzec)
Platon: „świętość nie wyklucza zabawy, ale ja uwzniośla”
Istnieją związki: zabawa - kult, zabawa - teatr
Odrębność od zwyczajnego życia Święta powaga zabawy - zabawy nie należy traktować niepoważnie (najlepiej rozumieją to dzieci i artyści)
Współczesna wrażliwość estetyczna zbliża się do wrażliwości ludów pierwotnych - umiłowanie do maski
Antoni Kępiński (psycholog) - „u człowieka tendencja ludyczna pojawia się najczęściej na początku i na końcu życia- możliwość spojrzenia sztucznie na rzeczywistość (z dystansem) - po przez brak i wielość doświadczenia
Huizinga:
Zabawa nie powinna przynosić korzyści
Śmiech i komizm nie są konieczne w zabawie
Dziecko, sportowiec, aktor bawią się, ale na poważnie (w pełni oddają się grze)
Ludyczność może charakteryzować najwznioślejsze czyny człowieka
2 typy ludzi psujących zabawę:
Oszust i Popsuj-zabawa
Wykorzystuje reguły na swoją wyrywa z rzeczywistości zabawy, neguje korzyść reguły
R. Caillois:
Def. Huizingi jest za wąska i za szeroka
Gra i zabawa to nie to samo
Zabawa ma charakter bardziej indywidualny
Znaczenie korzyści w zabawie - czy korzyść naprawde neguje zabawę? A jak się cieszę, że wygrałam, to już nie jest zabawa.
(…)
… się chronologicznie, nieodwracalny
Czas sacrum - odrodzenie
Szczególne ryty, symbolika, figury opiekunów - oznaki zamiany czasów (profanum i sacrum)
Kalendarz, zegar, jest właściwy czas ku czemuś, lub harmonogramy
Traktujemy nasz czas jako jedyny właściwy, ale w innej strefie czasowej się gubimy.
Posługujemy się czasem sztucznym - konstrukt kulturowy - nie negocjujemy
Czas porządkuje życie społeczne
W kulturze…
… - niewypowiedziany, budzący grozę, „coś innego”
numinosum cechuje powaga
nie ma sacrum ludowego
Eliade: sacrum
ważne to, co irracjonalne i to, co racjonalne
sacrum = odwrotność profanum
hierofanta - objawienie się świętości - świętość objawia się w przedmiotach z profanum - ludzie modlący się do kamienia, modlą się do tego, co niewyrażalne - święte
sacrum nie łączy się ze smiechem
śmiech może być najwyżej obrzędowy…
… używamy ich często do stereotypów
Obcym może być bliski, który stał się daleki
10.03.2011
Temat: sacrum, profanum, symbole
W kulturz magicznej sacrum i zabawa się przenikają
J. George Frazer:
Nauka jak magia - posiada procedury
Religia - nie ma procedur- tylko zwracamy się do wyższej istoty i możemy liczyć, że ona się zlituje, lub nie
Przenikani poprze symbole między sfera sacrum, a profanum - symbole…
… liminalnej struktura ulega rozkładowi na rzecz comunitas (normy ulegają rytuałom, by je potwierdzić - np. karnawał)
Faza liminalna - konieczna do zachowania kosmicznego porządku
Wojciech Burszta:
Istnieją czasowe wspólnoty przyjmujące cechy comunitas - chwilowe zawieszenie - grupy fanowskie, kibice
Victor Turner:
Rytuał - meta komentarz społeczny (społeczność opowiada sama o sobie poprzez porządek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)