SYSTEM POLITYCZNY HISZPANII GENEZA: KONSTYTUCJA I USTRÓJ TERYTORIALNY Początki współczesnego konstytucjonalizmu hiszpańskiego należy wiązać ze schyłkiem i upadkiem działalności nacjonalistycznego dyktatora, generała Francisco Franco (Generalísimo Francisco Franco, Francisco Franco Bahamonde, Francisco Paulino Hermenegildo Teódulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo). Po jego śmierci w 1975 r. władzę w Hiszpanii przejął wyznaczony przez niego na następcę książę Juan Carlos z dynastii Burbonów. W praktyce już w roku następnym zatwierdzono w ogólnonarodowym referendum ustawę reformującą polityczne struktury państwa: m.in. odrzucono obowiązującą dotąd zasadę reprezentacji ograniczonej, jak również wprowadzono głosowanie powszechne do parlamentu. Demokratyczne reformy oznaczały więc m.in. możliwość wyboru nowego parlamentu (Kortezów), co nastąpiło w 1977 r. Ciało to - działając jako Konstytuanta - uchwaliło w 1978 r. demokratyczną konstytucję, która jeszcze w tym samym roku została zatwierdzona w ogólnonarodowym referendum, jak również podpisana przez króla.
Hiszpańską monarchię konstytucyjną trudno jest zaklasyfikować w ramach typologii dwóch podstawowych ustrojów terytorialnych współczesnego państwa, a więc w ramach ustroju federacyjnego (np. Niemcy, Belgia), bądź unitarnego (np. Polska, Szwecja). Kraj ten reprezentuje raczej formę pośrednią, którą jest państwo wspólnot ( el Estado de las Autonomías ) - ustrój pod wieloma względami zbliżony do cech znanych z federacji. Konkretnie - i zgodnie obowiązującą konstytucją (art. 137) - Hiszpania jest krajem podzielonym na gminy, prowincje i wspólnoty autonomiczne. Największe jednostki terytorialne to 17 wspólnot autonomicznych ( las Comunidades Autónomas ), które cieszą się dużą samodzielnością - są to: Andaluzja (Andalucía), Aragonia (Aragón), Asturia (Asturias), Baleary (Islas Baleares), Estremadura (Estremadura), Galicja (Galicia), Kantabria (Cantabria) Kastylia La Mancha (Castilla La Mancha), Kastylia-León (Castilla León), Katalonia (Catalunya), Kraj Basków (País Vasco), La Rioja (La Rioja), Madryt (Madrid), Murcja (Murcia), Nawarra (Navarra), Walencja (Valencia), Wyspy Kanaryjskie (Islas Canarias).
W porównaniu do typowo federacyjnych części państwa (landów, krajów, stanów itp.), wspólnoty autonomiczne nie posiadają uprawnień konstytucyjnych, jak również nie cieszą się suwerennością, która - zgodnie z konstytucją - pozostaje wyłącznie w gestii państwa: "Konstytucja opiera się na nierozerwalnej jedności Narodu Hiszpańskiego, wspólnocie i niepodzielności kraju wszystkich Hiszpanów, uznaje prawo do autonomii narodów i regionów, z których się składa i solidarności między nimi wszystkimi". W efekcie każda ze wspólnot posiada swój statut, który określa zakres ustawodawczej i wykonawczej autonomii danego regionu, stanowiąc przy tym o podziale kompetencji między administracją centralną a władzą terenową. Państwo nie może wprawdzie ingerować w treść 17 statutów, jednak następujące w nich z inicjatywy władz danego regionu zmiany wymagają zgody Kortezów.
(…)
…. przewodniczącym Parlamentu Europejskiego (UE) jest znany polityk PSOE - Katalończyk, Josep Borrell Fontelles. Zgodnie z umową dwóch największych frakcji tegoż parlamentu stanowisko to ma sprawować przez 2,5 roku - w drugiej połowie kadencji PE zastąpić ma go (zgodnie z planem) polityk prawicy - Niemiec, Hans Gert Pöttering.
Rząd
Hiszpańskiemu rządowi przewodzi premier, który jest powoływany przez króla…
… członków, jak również nierzadkie i bliskie jej kontakty z europejskimi partiami socjaldemokratycznymi - np. z niemiecką SPD. Zwraca się zresztą uwagę, że ten wizerunek "europejskości" PSOE był dla Hiszpanów ważny - zwłaszcza zważywszy na dziesiątki lat izolacji kraju i w obliczu powiązań UCD z ekipą frankistowską. Liderem PSOE był Felipe González Márquez - w przyszłości premier Hiszpanii.
Z PSOE…
…, krytycznym stosunkiem do leninizmu, odrzuceniem postulatu dyktatury proletariatu i zasady kierowniczej roli partii komunistycznej. Eurokomuniści przyjmowali przy tym w sferze ekonomicznej zasadę gospodarki mieszanej, którą rządzą prawa rynku, opowiadali się za integracją europejską, głosili niezależność od radzieckiej KPZR, krytycznie oceniali politykę wewnętrzną państw komunistycznych, a zwłaszcza brak…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)