Syntetyczne ujęcie głównych tez Formgeschichte Twierdzenia szkoły historii form można w zasadzie sprowadzić do czterech głównych tez.
l. Ewangelie są kompozycjami złożonymi z mniejszych jednostek literackich, które w różny sposób były klasyfikowane i nazywane. W stadium przedliterackim, a więc przed utrwaleniem Ewangelii na piśmie, były one przekazywane jako samodzielne jednostki. Należą one do różnych gatunków literackich.
2. Na powstające drobne formy literackie wpływały ówczesne warunki kulturowe, polityczne, społeczne, gospodarcze, religijne oraz potrzeby środowiska. Zespół tych czynników nazwano terminem Sitz im Leben . Wyrażono przekonanie, że formy ewangeliczne zostały ukształtowane w środowisku wczesnej wspólnoty chrześcijańskiej, a nie w środowisku, w którym żył Jezus.
3. Wysunięto tzw. postulat socjologiczny, twierdząc, że wspólnota, społeczność jest twórcza w pełnym tego słowa znaczeniu, a ewangeliści lub redaktorzy Ewangelii nie powinni być uważani za prawdziwych autorów, gdyż byli tylko kompilatorami, którzy zebrali jedynie małe jednostki literackie, skomponowane przez wspólnotę.
4. Zanegowano wartość historyczną Ewangelii, twierdząc, że są one świadectwami wiary i życia wczesnego Kościoła, a nie Świadectwami historycznymi. Na ich podstawie nie możemy wiele powiedzieć o życiu i osobowości Jezusa z powodu braku kontynuacji między historycznym Jezusem z Nazaretu a Chrystusem, w którego wierzyła wspólnota Kościoła.
Odrzucenie sceptycyzmu historycznego Sceptycyzm historyczny, zwłaszcza R. Bultmanna, od samego początku spotkał się ze sprzeciwem ze strony egzegetów katolickich oraz protestanckich egzegetów skandynawskich. Sceptycyzm historyczny był konsekwencją przyjęcia istnienia twórczej gminy, która była Sitz im Leben , czyli dała początek formom i treściom przekazywanej tradycji. Właśnie to twierdzenie stało się głównym przedmiotem krytyki wobec Formgeschichte . Krytycy Formgeschichte starali się połączyć przekaz tradycji z życiem samego Jezusa, dowodząc w ten sposób jego wiarogodności .
Trzeba lojalnie przyznać, że sceptycyzm historyczny Bultmanna , i Dibeliusa spotkał się z krytyką nawet współtwórców Formgeschichte . Omawiając dzieło Bultmanna, K. L. Schmidt już w 1922 r., a E. Fascher w 1924 r. w swojej prezentacji i krytyce metody historii form wyrazili sprzeciw wobec ich sceptycyzmu.
Uczniowie Bultmanna także krytycznie ocenili jego poglądy. Słynne jest wystąpienie E. Käsemanna. W czasie konferencji w 1953 r. powiedział on, że wczesna wspólnota chrześcijańska nie mogła i nie chciała ograniczać się do wiary popaschalnej i oddzielać Jezusa historycznego od Chrystusa wiary. Istnieje kontynuacja między Jezusem historycznym a Chrystusem kerygmatu i dojście do Jezusa historycznego i Jego przepowiadania jest możliwe. Stanowisko G. Bornkamma, który również był uczniem Bultmanna, a jako profesor \V Heidelbergu był następcą Dibeliusa, lapidarnie ujął B. Rigaux stwierdzając, że Bornkamm odrzuca poglądy tych, którzy całkowicie przeczą historyczności Jezusa, i nie podziela ich przekonania, że wystarczy poprzestać na Chrystusie wiary.
(…)
…, że także opowiadania rabiniczne zawierają niekiedy wspomnienia faktów rzeczywistych i nie wszystko jest w nich fikcją literacką. Ewangeliczne, rabiniczne i hellenistyczne opowiadania o cudach są podobne pod względem treści ( chorzy zostają uzdrowieni, opętani uwolnieni od złych duchów, umarli Zmartwychwstają), stylu, a zwłaszcza struktury. Zazwyczaj takie opowiadanie zaczyna się od opisu faktu choroby lub opętania…
… prekursorów metody.
Pozytywne osiągnięcia metody historii form należy dostrzec i wykorzystać przy interpretacji Ewangelii. Czyni to większość \\'spółczesnych egzegetów, także katolickich, nie ze względu na to, że zostały one sformułowane przez liberalnych krytyków, wobec których katolik mógłby odczuwać kompleks niższości, lecz dlatego, że zgadzają się z faktami i nie wiążą się na zasadzie konieczności…
… wyrażona w orędziu Jezusa jest identyczna z zawartą w kerygmie. Dlatego nowotestamentalna chrystologia, odpowiadająca określonym warunkom historyczno-religijnym, jest wyrazem szczególnej interpretacji istnienia tej chrystologii, która poprzez przepowiadanie Jana Chrzciciela stała się rzeczywistością w Jezusie.
Ponadto wielu egzegetów protestanckich zwróciło uwagę, że tytuły nadawane Jezusowi…
… sentencję będącą rozwiązaniem jakiegoś problemu, konkretnego przypadku, i już dla przekazujących te opowiadania było oczywiste, że są one fikcją literacką. Różnice jednak między sentencjami rabinicznymi a ewangelicznymi są tak istotne, że nie można umieszczać ich na tym samym poziomie wiarogodności. W Ewangeliach sentencje oprócz tego, że nie nawiązują do kwestii kazuistycznych czy do egzegezy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)