To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
STRONY, ZASTĘPCY, POMOCNICY Stronami - są podmioty, na rzecz których i przeciw którym toczyło się postępowanie.
Postępowanie toczy się na zasadzie kontradyktoryjności . Prawo rzymskie nie wykształciło abstrakcyjnego pojęcia zdolności sądowej i procesowej. Problem legitymacji (czynnej i biernej) - wyjaśnia, czy dana strona była prawidłowym powodem lub pozwanym ze względu na materialnoprawny stosunek do przedmiotu sporu. O legitymacji decydują normy prawa materialnego.
Stroną w procesie legisakcyjnym - obywatel rzymski sui iuris . Nieznane były: współuczestnictwo procesowe i interwencja.
Zastępstwo - występowanie w miejsce i w imieniu stron stosunku matrialnoprawnego.
W postępowaniu legisakcyjnym zastępstwo - niedopuszczalne .
Istnieją nieliczne wyjątki , np.:
Przy procesie o wolność jakiejś osoby zastępował ją adsertor libertalis Za infans działa opiekun Za chorego psychicznie i marnotrawcę - kurator Od zastępców odróżnić należy mówców sądowych (o r a t o r e s). Występują obok stron jako pomocnicy w procesie.
USTALENIE SĘDZIEGO: Pierwotnie - natychmiast po wypowiedzeniu formuł stwierdzających spór. Później mogło to nastąpić w terminie po 30 dniach. (przy legis actio saramento wprowadzała to l e x P r i m a r i a ).
Po ustaleniu osoby sędziego magistratus przydziela go stronom - tzw. i u d i c e m d a r e . Magistratus wydaje sędziemu nakaz sądzenia wg ustalonego programu - i u d i c a r e i u b e r e. Strony zawiadamiają się wzajemnie, że zjawią się trzeciego dnia przed sędzią (c o m p e r e n d i n a t i o). Strona - obowiązek stawiennictwa . Po stawieniu się stron miało miejsce p e r o r a t i o - czyli argumentacja stron i postępowanie dowodowe.
Dowody - środki informacji o okolicznościach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Pierwotnie - ścisłe reguły co do ciężaru dowodowego i oceny dowodów.
Jeśli powołana do dowodzenia strona nie dokonała tego - rozstrzygano na korzyść przeciwnika. Przy legis actio sacramento in rem - ciężar dowodu spoczywa na obu stronach .
Dopiero przy actio in rem sponsionem - najpierw powód musiał udowodnić zasadność swego roszczenia i tylko gdy mu się powiodło, pozwany musi udowodnić fakty wskazujące, że roszczenie powoda jest bezzasadne.
Zasada - swobodna ocena dowodów .
Przedmiot dowodu
(…)
… nieracjonalne (np. ordalia), ale stosunkowo wcześnie wychodzą z użycia. Mamy źródłowo poświadczone niektóre dowody: zeznania świadków, pewne wypowiedzi tron, oględziny, z biegiem czasu też dokumenty i opinie biegłych.
Na świadkach nie spoczywał przymus zeznań. Jeśli je składali - muszą być zaprzysiężone. Pewne osoby nie mogą być świadkami. Opinie biegłych nie były dowodem wyodrębnionym z zeznań świadków.
Wyrok…
… konieczności przysługuje zwycięskiemu powodowi egzekucja.
Skutek wykluczający ponowny proces w tej samej sprawie związany był już z litis contestatio. Prawdopodobne jest, że w razie wydania wyroku przejmował on na siebie ową funkcję, którą określić wtedy należy jako negatywną funkcję prawomocności materialnej.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)