To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
LEGIS ACTIO PER IUDICIS ARBITRIVE POSTULATIONEM LEGIS ACTIO PER CONDICTIONEM W pewnych ściśle oznaczonych wypadkach uzależniono żądanie wytoczenia sporu, tj. actio, z mocy ustawy od zaistnienia określonych stanów faktycznych (kontraktów lub deliktów).
W tym przypadku nie potrzeba było sacramentum i złączonego z tym niebezpieczeństwa procesowego. Magistratura musiała przychylić się do żądania ustanowienia sędziego.
Skoro stwierdzono, że zachodzi taki właśnie przypadek, kończyło się postępowanie in iure w ten sposób, że podnoszono, iż wymagany ustawowo stan faktyczny zachodzi i na tej podstawie domagano się w uroczystych słowach ustanowienia sędziego.
Ponieważ w tych wypadkach żądanie ustanowienia sędziego zniewalało magistraturę bezpośrednio do wyznaczenia arbitra (sędziego polubownego), stąd nazwa: legis actio per iudicis arbitrive postulationem . Dopuszczalna tylko w pewnych sprawach:
Wg ustawy XII Tablic spory ze stipulatio i actio familiae eriscundae Wg lex Licinnia (przed 210r. p.n.e.) z actio communi dividundo Legis actio per condictionem była najpóźniejsza. Kreowana przez dwie ustawy: l e x S i l i a dla dochodzenia roszczeń pieniężnych (d e c e r t a p e c u n i a) l e x C a l p u r n i a , jeśli przedmiotem sporu była inna niż pieniądze rzecz oznaczona (d e c e r t a r e) Dla legis actio per condictionem de certa pecunia charakterystyczna była s p o n s i o e t r e s t i p u l a t i o t e r t i a e p a r t i s, tzn. że powód mógł żądać od pozwanego, aby na wypadek przegrania procesu przyrzekł zapłacić tytułem kary jedną trzecią sumy spornej. Z takim żądaniem występował pozwany .
Przy legis actio per condictionem de certa re powód mógł natomiast domagać się od pozwanego złożenia przysięgi - tzw. i u r a m e n t u m n e c e s s a r i u m na to, że pozwany nie jest winien powodowi żadnej rzeczy . Od złożenia lub nie tej przysięgi zależał wynik procesu. Pozwany mógł jednak wówczas przerzucić obowiązek złożenia przysięgi na powoda.
L. a. per condictionem odbywała się więc prawie w takiej samej formie jak l. a. per iudicis arbitrive postulationem. Powód żądał, by pozwany przyznał lub zaprzeczył istnieniu pewnego oznaczonego długu pieniężnego lub zobowiązania do świadczenia pewnej rzeczy, bez podawania w formule podstawy prawnej.
Jeśli pozwany zaprzeczył, powód wzywał go, by 30 dnia pojawił się przed pretorem celem ustalenia sędziego. Nazwa - od tego wezwania (condico).
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)