To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Proces legisakcyjny
Był to najdawniejszy rodzaj zwyczajnego postępowania sądowego w Rzymie o bardzo daleko posuniętym formalizmie. Powstał w zamierzchłych czasach historii i był w okresie Ustawy XII tablic jedynym rodzajem postępowania sądowego właściwym do rozstrzygania sporów między obywatelami rzymskimi. Aż do połowy II w.pne pozostawał jedynym postępowaniem zwyczajnym i został zniesiony w 17 r.pne mocą leges Iuliae iudiciorum publicorum et privatorum (ustaw julijskich). Per legis actiones polegało na wypowiedzeniu w uroczystych słowach twierdzeń przez obie strony wiodące spór. Skuteczność działań stron zależała od dokładnego wypowiedzenia ściśle oznaczonych, przewidzianych przez prawo cywilne formuł słownych. Każde uchybienie owej formy powodowało utratę roszczenia. Było to postępowanie ustawowe (mogło być wszczęte tylko na podstawie ustawy) zaś stronami w procesie mogli być tylko obywatele rzymscy (niedopuszczalne było w sporach z obcokrajowcami). Powód opierał swe roszczenie na formule skargi tzw. legis actio przewidzianej przepisem prawa cywilnego. Owych legis actio było 5 (3 służyły do wszczęcia procesu, 2 do wszczęcia egzekucji).
Moduły postępowania sądowego (rozstrzygania sporu miedzy stronami):
legis actio sacramento
legis actio per iudicis arbitrive postulationem
legis actio per condictionem
Moduły postępowania egzekucyjnego (nie procesowego):
legis actio per manus iniectionem - ustawowa forma egzekwowania roszczeń w procesie legis actio per pignoris capionem - prawdopodobny sposób dochodzenia uznanego roszczenia. Nie wiemy czy był to sposób postępowania zgodny z ustawą czy pozaustawowy
legis actio sacramento
Był to najdawniejszy, powszechny i typowy moduł postępowania legisakcyjnego. Sacramentum , od którego pochodziła nazwa modułu było pierwotnie rodzajem przysięgi składanej przez obie strony na potwierdzenie prawdziwości swych roszczeń. Ale jedna z nich przysięgała fałszywie. Wprowadzono więc kaucję w celu przebłagania bogów za owo krzywoprzysięstwo w postaci sacramentum - pewnej kwoty pieniężnej, którą obie strony składały na rzecz świątyni jako gwarancję łaski bogów. Później kaucję tą zastąpiono kwotą pieniężną składaną na rzecz skarbu państwa. Strona przegrana traciła swe sacramentum, zwycięska odzyskiwała wpłaconą kwotę. Rozstrzygnięcie sędziego o losach sacramentum decydowało o losie roszczenia. Wysokość wnoszonej kwoty zależała od wartości przedmiotu sporu. W przypadku sporu o wolność ustalano najniższe sacramentum (by każdy obywatel mógł bronić swych racji przed sądem, by pozycja ekonomiczna nie decydowała o możliwości dochodzenia sprawiedliwości).
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)