To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
IUS QUOD AD ACTIONES PERTINET [346-419]
OCHRONA PRAW PRYWATNYCH [346-419]
postepowanie sadowe [348-366]
podstawowe pojecia z zakresu procesu prywatnego
iurisdictio
wspolczesnie pojecie oznaczajace kompetencje i uprawnienia wlasciwego organu panstwa do rozstrzygania spraw cywilnych
ius dicere, “zapewnic realizacji prawa”
w okresie republiki i pryncypatu nie oznaczalo rozwiazywania sporow tylko udzielaniu ochrony prawnej w postaci przyznania skargi (dare actionem)
w prawie karnym sytuacja wygladala inaczej, gdyz urzednik rozpatrywal sprawe, nakladal kare publiczna (czasem przyslugiwalo provocatio ad populum)
skargi wystepowaly jako
iudicia legitima (w Rzymie lub 1 mile od niego, przed 1 sedzia, miedzy obywatelami rzymskimi, sprawa musiala byc rozstrzygnieta w ciagu roku i 6 m-cy)
iudicia quae imperio continentur (poza Rzymem lub przed kompletem sedziowskim lub gdy chociaz jedna ze stron nie miala obywatelstwa rzymskiego, proces musial sie skonczyc w czasie trwania kadencji urzednika ktory udzielil skargi)
w postepowaniu nieprocesowym (niespornym) urzednik jurysdykcyjny wydawal decyzje ktore dotyczyly wszystkich zainteresowanych sprawa
obecne znaczenie slowa iurisdictio pojawilo sie wraz z procesem kognicyjnym gdy urzednik cesarski stal sie sedzia rozstrzygajacym sprawe z nadania wladzy cesarskiej
actio
powodztwo, podstawowe pojecie w procesie cywilnym rzymskim i wspolczesnym
wspolczesnie wniosek zgloszony przez powoda do sadu o przeprowadzenie procesu cywilnego przeciw wskazanej osobie
rzymskie actio odpowiadalo wspolczesnemu powodztwu
nie musialo wynikac z wyraznie okreslnego uprawnienia podmiotowego znajdujacego swe podstawy w ius civili
wspolczesnie powodztwo uzaleznione jest od skonkretyzowanego roszczenia
odpowiadalo dzisiejszemu powodztwu w postepowaniu spornym
strony
actor, powod (Aulus Agerius)
reus, pozwany (Numerius Negidius)
przeslanka do wystepowania jako strona w procesie jest posiadanie
zdolnosc procesowa (moznosc wystepowania w procesie)
uzalezniona od zdolnosc do czynnosci prawnych (ograniczenie doroslych kobiet i nieletnich)
uzalezniona od status
libertatis (pozbawieni niewolnicy)
civitatis (w procesie na podstawie ius civile tylko Latyni i Rzymianie, pozniej peregryni w procesie formulowym)
familiae (osoby alieni iuris mialy ja stopniowo rozszerzana)
legitymacja procesowa (uprawnienie do wystepowania jako strona w danej sprawie)
legitymacja czynna (powod)
legitymacja bierna (pozwany)
wspoluczestnictwo procesowe, wielosc podmiotow
(…)
… dowodowych
pretor mogl nie udzielic skargi powodowi albo udzielic zarzutu procesowego pozwanemu
w postepowaniu apud iudicem sedzia prywatny nie mogl wyjsc poza ustalony w litis contestatio [364] zakres upowaznienia do rozpatrywania sprawy (ne ultra petita partium)
jezeli w condemnatio byla mniejsza kwota niz w intentio to sedzia i tak nie mogl zasadzic kwoty wyzszej
roznica miedzy kwotami nie mogla byc…
… kazdy obywatel
stypulacja (vadimonium), zabezpiecznie pieniezne
jezeli przedmiot sporu byl chroniony actio in rem pozwany musial go przyniesc
w procesie formulkowym przed pozwaniem powod musial poinformowac pozwanego ze wytoczy mu proces (editio actionis)
litis contestatio
ugruntowanie sporu konczace pierwsza faze postepowania
litis contestatio zobowiazywalo strony do poddania sie wyrokowi sedziego…
… dluznika w celu przymuszenia do zwrotu wierzytelnosci (pignus in causa iudicati captum)
prawo do missio in rem
ograniczona egzekucja osobista
szczegolne rodzaje postepowania
proces reskryptowy
zapytanie prawne do cesarza przed wszczeciem wlasciwego postepowania
sedzia ktoremu przedstawiono reskrypt cesarski musial tylko ustalic stan faktyczny
postepowanie uproszczone (summatim cognoscere)
skrocenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)