To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Obrona pozwanego w procesie formułkowym
Proces tylko wtedy mógł się toczyć, gdy pozwany przynajmniej zaprzeczał twierdzeniom powoda (negacja). Negacja pozwanego nakładała na powoda obowiązek przeprowadzenia dowodu na prawdziwość jego twierdzeń zawartych w intentio.
Innym środkiem do obrony pozwanego była exceptio, czyli zarzut procesowy. Tutaj pozwany nie zaprzeczał twierdzeniom powoda zawartych w intentio, lecz przeciwstawiał im inne okoliczności faktyczne lub odmienną postawę prawną, które miały na celu zapobiec wyrokowi zasądzającemu. Jeżeli twierdzenia zawarte w exceptio okazały się prawdziwe, sędzia winien wydać wyrok oddalający żądania powoda. Prawdziwość tę w zasadzie musiał udowodnić pozwany.
Wśród licznych ekscepci znanych w procesie rzymskim szczególną rolę odegrała exceptio doli, zarzut podstępu. Posługiwał się nią pozwany wówczas, gdy powód uzyskał swe roszczenia podstępnie, albo gdy zasądzenie go byłoby sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Exceptio stanowi część składową formułki procesowej, dlatego też już okoliczności stanowiące jej podstawę winny być podniesione przez pozwanego już w fazie in iure. W powództwach dobrej wiary okoliczności te sędzia uwzględnia z urzędu. Skutkiem każdej ekscepcji, którym było całkowite oddalenie powoda z jego żądaniem, mógł ten ostatni unicestwić odpowiednim twierdzeniem zwanym replicatio.
Zastępstwo w procesie rzymskim
W procesie legisakcyjnym strony miały z reguły występować w procesie osobiście. Od tej reguły istniały nieliczne wyjątki: opiekun mógł działać za pupila, tzw. Obrońca wolności za niewolnika, jakikolwiek obywatel za nieobecnego z powodu służby wojskowej czy też z powodu spraw państwowych.
W procesie formułkowym zostało generalnie dopuszczone zastępstwo stron, i to bądź przez kognitora (cognitor), bądź przez prokuratora (procurator). Pierwszy powołany był w toku postępowania, w obecności stron procesowych, przy spełnieniu wymogów formalnych. Prokurator natomiast był to zarządca majątku i funkcje zastępcy procesowego pełnił na ogół w ramach swoich ogólnych obowiązków.
Każda strona mogła też korzystać z mówców sądowych, zwanych advocati, patroni, którzy nie zastępowali jej jednak przed sądem, lecz pełnili rolę rzecznika bądź doradcy, albo też wygłaszali mowy sądowe, stąd zwano ich także oratores. Adwokat nie był zbyt obeznany z prawem. Ta wiedza była wówczas raczej domeną prawników, iuris periti. W okresie republikańskim adwokat spełniał swą funkcję bezpłatnie.
Pojęcie i rodzaje powództw - actiones
Actio- zdaniem Celsusa, to nic innego, jak prawo dochodzenia w sądzie tego, co się komu należy.
Każda actio miała swoje własne cechy i swoją nazwę. Jej istnienie przesądzało o istnieniu uprawnienia, a zarazem o możliwości jego ochrony w postępowaniu sądowym.
(…)
…, a także gromadzili je i systematyzowali według określonych kryteriów. Powstały w ten sposób kategorie:
actiones in rem i actiones in personam - pierwsze służyły do ochrony władztwa prywatnego nad rzeczami i były skuteczne wobec każdego, kto to władztwo naruszył. Drugie służyły do ochrony uprawnień wierzycieli w stosunku do konkretnych, z góry oznaczonych osób - dłużników.
actiones reipersekutoriae, poenales…
… o charakterze karnym kumulowały się
powództwa o charakterze odszkodowawczym wykluczały się wzajemnie (wniesienie jednego wykluczało wniesienie drugiego)
powództwa o charakterze karnym kumulowały się z odszkodawczymi
actiones civiles i honorariae - pierwsze były to powództwa oparte na dawnym ius civile. Drugie były powództwa tworzone przez magistratury, głównie pretorów.
actiones stricti iuris i bonae fidei…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)