Strony stosunku pracy( pojęcie pracownika i pracodawcy, ich zdolność do czynności prawnych) Pracownik - podmiotowość pracownicza Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy. Pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Na warunkach określonych w dziale dziewiątym pracownikiem może być również osoba, która nie ukończyła 18 lat. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego nawiązać stosunek pracy oraz dokonywa czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku. Jednakże gdy stosunek pracy sprzeciwia się dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem sadu opiekuńczego może stosunek pracy rozwiązać. Zdolność do bycia pracownikiem Według kodeksu pracy decyduje o tym wiek - co do zasady po ukończeniu lat 18, a wyjątkowo po ukończeniu lat 16 Zdolność do kształtowania stosunku pracy -jest to niejako szczególny rodzaj zdolności do czynności prawnych, które są ograniczone do stosunku pracy.
powstaje pytanie czy osób ubezwłasnowolnione całkowicie mogą one być podmiotem stosunku pracy. Stanowisko doktryny i Sądu Najwyższego zmieniało się na przestrzeni czasu, ale ostatecznie uznano taką możliwość, gdyż: Na zdolność do bycia pracownikiem według kodeksu pracy wpływa jedynie wiek , a więc zdolność kreowania stosunku nie ma tutaj znaczenia. Przedstawiciel ustawowy może zawrzeć umowę o pracę na rzecz takiej osoby i to ta właśnie osoba będzie świadczyć pracę(oczywiście nie każda osoba i nie każdą pracę).
Rozdzielenie zdolności do bycia pracownikiem od zdolności do kreowania stosunku pracy najlepiej widać w przypadku kobiety, która za zgodą sądu rodzinnego zawiera związek małżeński w wieku 16 lat co oznacza, że nabywa pełnoletniość, a co za tym idzie pełną zdolność do czynności prawnych. Niemniej jednak na gruncie prawa pracy ma ona pełną zdolność do czynności związanych z kreowaniem stosunku pracy, ale jej zdolność do bycia pracownikiem jest taka sama jak młodocianych, bo jedynym kryterium wyznaczającym te różnice zgodnie z kodeksem pracy jest wiek. Zdolność do kreowania stosunku pracy w istocie zdolność do czynności prawnych przeniesiona na grunt prawa pracy i tak samo jak zdolność cywilistyczna jest ograniczona do zdolności prawnej danego podmiotu. Jeśli więc chodzi o pracowników to nie ulega wątpliwości, że osoby powyżej 18 roku życia posiadające pełną zdolność do czynności prawnych będą posiadać pełną zdolność do kreowania stosunku pracy. Na gruncie prawa pracy przewiduje, że osoba posiadająca
(…)
… jeśli będą spełnione warunki dotyczące wypowiadania umów terminowych(art.33) w połączeniu z przesłankami z art. 196 - w tym wypadku nie jest to określone dokładnie, dlatego też należy dostosować wykładnię celowościową. Art. 33. [Wypowiedzenie umowy na czas określony] Przy zawieraniu umowy o prace na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy…
… i co będzie obejmowało(oczywiście w granicach przepisu) Egzamin przeprowadza pracodawca. Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego
Niektórzy twierdzą, że umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego powinna być traktowana jako zupełnie odrębna umowa, a nie jakiś wyraz umowy o pracę(ze względu na szczególny zakres i sposoby rozwiązania).
Zgodnie z art. 2 przewidującym podstawę stosunku pracy trzeba przyznać, że umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego jest szczególną formą umowy o pracę, mimo tego, że jest zmodyfikowana w pewnym zakresie tak aby odpowiadała swojemu celowi. Ta umowa ma na celu w pierwszej kolejności przygotowanie do zawodu a nie eksploatacji pracownika i zarobkowania. Jest to jedyna umowa o pracę której nie można poprzedzić umową na okres próbny(kłóci się to z celem tej umowy, umowa na czas próbny jest po to aby sprawdzić przydatność pracownika do wykonywania określonej pracy, a przecież umowa o przygotowanie jest właśnie w celu przyuczenia do zawodu.
Umowa jest umową na czas nieokreślony, a więc:
wymagana jest forma pisemna
jest zawierana na czas nieokreślony
Cechy wyjątkowe tej umowy:
powinna rozpoczynać się 1 września jeśli młodociany jest uczniem szkoły zawodowej zasadniczej…
… psychologicznej czy jego rozwój psychofizyczny jest odpowiedni do pracy, a także czy nie będzie to kolidować z obowiązkiem edukacji.
młodociany, który nie ukończył gimnazjum, może podjąć jedynie pracę w celu przygotowania do zawodu w formie przyuczenia do zawodu
Przygotowanie zawodowe
Przygotowanie zawodowe występuje w dwóch formach:
nauka zawodu(24 - 32 miesięcy, w wyjątkowych okolicznościach…
… na gruncie prawa cywilnego może dokonywać czynności związanych z wejściem, wykonaniem i rozwiązaniem stosunku pracy bez zgody przedstawiciela ustawowego, chyba, że ta praca narusza dobro ubezwłasnowolnionego częściowo pracownika, wtedy sąd opiekuńczy może zezwolić przedstawicielowi ustawowemu rozwiązanie stosunku pracy(bardzo umocnione w stosunku do regulacji cywilistycznej dotyczącej czynności prawnych). Umowa o pracę z osobą nieposiadającą zdolności do bycia pracownikiem
Taka umowa jest bezwzględnie nieważna, co nie znaczy, że nie rodzi skutków prawnych, niemniej jednak jeśli chodzi o sam stosunek pracy to on nie powstaje. Taka osoba, lub jej spadkobiercy mogą z pewnością dochodzić roszczeń związanych ze świadczeniem pracy na podstawie prawa cywilnego i przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu…
….
Trzeba pamiętać, że co prawda jednostka organizacyjna taka jak spółka czy pracodawca wewnętrzny ma legitymację procesową i może być pozwana, to do tego trzeba pozwać także podmiot, który dysponuje majątkiem, żeby było z czego ewentualnie egzekwować. Osoba fizyczna - pracodawca
Osoba nieposiadająca zdolności do czynności prawnych(małoletnia czy ubezwłasnowolniona) może być pracodawcą, ale w takiej sytuacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)