Stres Pojęcie stresu wprowadził fizjolog kanadyjski węgierskiego pochodzenia Hans Selye. Określił stres jako stan „...który przejawia się swoistym zespołem, składającym się ze wszystkich nieswoistych zmian wywołanych w układzie biologicznym. (...) Składnikami jego są widoczne zmiany wywołane przezeń niezależnie od przyczyny. Zmiany te są sumą wszystkich rozmaitych procesów przystosowawczych, zachodzących w jakimkolwiek czasie w ustroju”. ( H. Selye: Stress życia. Przekład J.W. Guzka i R. Rembiesa. PZWL, Warszawa 1960, s. 70). Tak więc stres jest określany jako stan organizmu, który mogą wywołać różne przyczyny, nazywane stresorami. Do licznej grupy stresorów należą czynniki: mechaniczne, chemiczne, infekcyjne, termiczne oraz psychiczne. Odczyn, który pojawia się jako nieswoista reakcja ustroju na działający nań czynnik, nie jest przypadkowym układem objawów, lecz stanowi wyraźny zespół. I ten właśnie zespół jest stresem lub mówiąc inaczej - stanem stresu. Przejawia się on ogólnym zespołem adaptacji, który w typowych przypadkach przebiega przez trzy fazy. Pierwszą z nich jest reakcja alarmowa, w trakcie której po początkowym spadku odporności występuje działanie mechanizmów obronnych. W fazie odporności osiąga ona poziom maksymalny; jeżeli jednak ustrój nadal pozostaje pod działaniem stresora, a trwałe przystosowanie nie zostało osiągnięte, dochodzi do stadium wyczerpania, które charakteryzuje załamanie mechanizmów przystosowania. Organizm reaguje na czynnik powodujący stres pewnymi mechanizmami fizjologicznymi. Tak samo, jak w przypadku reakcji emocjonalnych, zaangażowane są w to układ nerwowy i gruczoły wydzielania wewnętrznego. Tak zwane centrum stresu, czyli podwzgórze, reaguje na alarmujące wydarzenia stawiając w stan gotowości wegetatywny układ nerwowy i pobudzając gruczoł przysadki mózgowej. W dość złożonym procesie przysadka mózgowa i tarczyca włączają się do akcji i uwalniają hormony, które przygotowują organizm do walki z trudną sytuacją. Organizm reaguje na stres podwyższając wydzielanie pewnej grupy hormonów zwanych sterydami. Jeśli jesteśmy nieodporni na stres, jeśli nasze ciało nieustannie reaguje na czynniki stresogenne, to szybko czujemy się wyczerpani ciągłą stymulacją fizjologiczną. Niektórzy ludzie unikają radzenia sobie ze stresem, sięgając po alkohol lub narkotyki, albo też szukają pocieszenia jedząc czekoladki. Takie samodestrukcyjne mechanizmy ucieczki zazwyczaj tylko pogarszają sytuację i przyczyniają naszemu ciału dalszych zmartwień. Naukowcy odkryli również, że stres może wpływać na nasz system immunologiczny, usuwając komórki zwane zabójcami - białe ciałka krwi o działaniu cytotoksycznym, które mają za zadanie obronę organizmu przed infekcjami. Z długotrwałym stresem wiąże się takie choroby jak: zapalenie stawów, nadciśnienie, choroby s
(…)
… się stosunkowo małą reaktywnością emocjonalną na zagrożenie, przeszkody i inne czynniki właściwe sytuacjom trudnym. Człowiek reaguje względnie słabym odczynem emocjonalnym, takim jak strach, lęk lub gniew, mimo że sytuację, w której się znajduje, spostrzega jako trudną. Odporność psychiczna w drugim znaczeniu to odporność na stres. Polega ona na zdolności do zorganizowanego funkcjonowania mimo podniecenia emocjonalnego. Człowiek przeżywa podniecenie emocjonalne, doznaje strachu, lęku, gniewu lub innej emocji o znacznym nasileniu, a jednak „działa przytomnie”, skutecznie kontroluje swoje zachowanie i zmierza do realizacji obranego celu. Dowody odporności psychicznej daje człowiek, który przeżywając silny niepokój skupia swe wysiłki na rozważnym pokonywaniu trudności, np. na systematycznym rozwiązywaniu problemów…
…: destrukcyjne schematy poznawcze, nastawienie lękowe i rezygnacyjne, brak lub utrata idei dominującej, przewaga regulacji egocentrycznej oraz nieswoiste czynniki astenizujące. Na odporność psychiczną mają również wpływ czynniki, które ją podwyższają: konstruktywne schematy poznawcze, nastawienie na pokonywanie trudności, długotrwale mobilizujący wpływ idei dominującej i przewaga regulacji prospołecznej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)