Strawson - "On refering" (1950), czyli w polskim tłumaczeniu „O odnoszeniu się użycia wyrażeń do przedmiotów”
Artykuł odnosi się do art. Russella pt. "On Denoting". Bierzemy pod uwagę zdanie "Król Francji jest łysy". Zdanie to wg Russella jest koniunkcją trzech twierdzeń, które wszystkie muszą być prawdziwe.:
1. Istnieje co najmniej jedno X, które jest królem Francji 2. Maksymalnie jedno X 3. Ktokolwiek to jest, jest łysy.
Jest to zdanie mówiące o całym świecie, że nie ma takiego X. Russell twierdzi, że podmiotem każdej wypowiedzi ma być zaimek wskazujący. Wg Russela zdania opisujące mogą być tylko prawdziwe lub fałszywe (P v F) - tertium non datur Rozwiązaniem miał być język idealny. Z powyższego zdania wnioskował, że nie wolno mówić o niczym, bowiem natkniemy się na paradoksy.
Wg Strawsona to jest SZALBIERSKI TRÓJPODZIAŁ (BOGUS TRICHOTOMY). Musimy odróżnić twierdzenie od presuponowania.
Strawson: np. w zdaniu "Ta ćma lata" P/F kiedy wskazuję na konkretną ćmę latającą/siedzącą - wtedy możemy określić wartość log. zdania. Jeśli jednak chcemy być bardziej precyzyjni, jak Russel, to wiemy, że "Ta" to nazwa nadana ad hoc (okazjonalne imię własne)
Język potoczny jest poprawny, ale ma inną logikę, w związku z tym musimy wprowadzić różnicę między zdaniami (sentences) a wypowiedzeniami (statements):
Zdanie ma: - znaczenie, - użycie, - wygłoszenie
Np. w zdaniu "król Francji jest mądry" ma sens wyraźny, znaczenie jednakowe, niezależnie kto jest królem, odniesienie/użycie może mieć do dwóch królów, może być wielokrotnie wygłoszone w tym samym użyciu.
Wobec tego wartość logiczną można przypisać tylko do wygłoszeń. Zdania wygłoszone nie są P/F bez określonego użycia/wygłoszenia/kontekstu. Wiele zdań jest poprawnych, ale bez wartości logicznej. Jeszcze inaczej: Wartość logiczną należy wiązać z WYPOWIEDZIĄ (wygłoszeniem), a nie zdaniem chociażby ze względu na zmienność w czasie. Np. "W czwartek odbędą się zajęcia z filozofii analitycznej" - sens jest określony, jednak wartości logicznej brak. O wartości możemy mówić, jeśli mamy odniesienie/referencje (np. wiadomo który król)
To co proponował Russell - że zdanie jest albo prawdziwe, albo fałszywe, albo nie ma znaczenia - to szalbierski trójpodział (bogus trichotomy). Musimy odróżnić twierdzenia od presuponowania (mówiąc zakładamy niektóre fakty)
Zdanie o królu Francji zawiera fałszywą presupozycję. Większość zdań ma znaczenie, ale nie ma stałej wartości logicznej. Wartość logiczna wyrażenia wiąże się z WYPOWIEDZIĄ, a nie zdaniem, choćby dlatego, że jest zmienna w czasie.
Np. "Cytryna jest owocem" - sentence jest prawdą
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)