To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SPÓR O CONRADA (o Josepha Conrada):
Spór był dyskusją kryptopolityczną. Głównym sensem był spór o żołnierzy AK. Twórcą był Jan Kott ( O laickim tragizmie na łamach pisma Twórczość ). Odpowiedziała mu Maria Dąbrowska. Później w tym sporze wzięło udział wielu innych publicystów.
Kott atakuje postawę heroicznego wyboru (analogia do Lorda Jima ) żołnierzy AK w czasie okupacji (młodzi ludzie z AK czynili źle, bo ich wybory nie były dobre). W czasie okupacji ludzie często stawali przed takimi wyborami (Kott uważał, że były to problemy wyimaginowane). Heroizm ludzi okupacji jest jak „heroizm osła ciągnącego wóz po zaminowanym moście”.
Kott atakuje, czy warto ginąć za ideały?!
Poglądy Kotta były zgodne z jego ideałami komunistycznego publicysty. Maria Dąbrowska zareagowała pełna oburzenia na jego poglądy. W piśmie Warszawa odpowiedziała, że nie można zestawić bohaterstwa z oportunizmem moralnym. Najważniejsze jest bycie sobą. Moralności trzeba bronić. Po wielu latach do tego sporu nawiązał J.J. Szczepański (w tomie Przed nieznanym trybunałem - lata 70-te) w eseju W służbie Wielkiego Armatora (o pokoleniu Kolumbów).
Interpretacja wiersza Czesława Miłosza pt. Dziecię Europy (z 1946 roku, Nowy Jork, wydany w '53 roku w Paryżu):
Wiersz jest bardzo polityczny, stanowi gorzkie przewidywanie przyszłości. Składa się z 8 części. Pierwsza część - analogiczna z postawą Tadeusza Borowskiego i jego Opowiadań (samooskarżenie ocalonych) - elementy gorzkiej ironii:
My, którym słodycz dnia przenika do płuc / I widzimy gałęzie rozkwitające w maju / Jesteśmy lepsi od tych co zginęli. My, którzy smakujemy długo żując jadło / I oceniamy w pełni igraszki miłości / Jesteśmy lepsi od nich, pogrzebanych. Z pieców ognistych, zza drutów w których świszcze wiatr / nieskończonych jesieni, Z bitw kiedy w spazmie ryczy zranione powietrze / Uratowaliśmy się przebiegłością i wiedzą. Wysyłając innych na miejsca bardziej zagrożone, / Podniecając ich krzykami do boju, / Wycofując się w przewidywaniu straconej sprawy. Do wyboru mając śmierć własną i śmierć przyjaciela /Wybieraliśmy jego śmierć, myśląc zimno: byle się spełniło. Uszczelnialiśmy drzwi gazowych komór, kradliśmy chleb, / Wiedząc że dzień następny cięższy będzie od poprzedniego. Jak należy się ludziom poznaliśmy dobro i zło. / Nasza złośliwa mądrość nie ma sobie równej na ziemi. Należy uznać za dowiedzione, że jesteśmy lepsi od tamtych, / Łatwowiernych, zapalnych a słabych, mało sobie ceniących / życie. Druga część - historia, dzieje, filozoficzne postawy powojenne:
Szanuj nabyte umiejętności, o dziecię Europy. / Dziedzicu gotyckich katedr, barokowych kościołów / I synagog w których rozbrzmiewał płacz krzywdzonego / ludu,
(…)
…, które właśnie wypowiadają hipotezę.
Umiej przewidzieć pożar z dokładnością nieomylną. / Po czym podpalisz dom i spełni się co być miało.
Czwarty fragment - podmiot zbiorowy (reprezentant klasy rządzącej):
Z małego nasienia prawdy wyprowadzaj roślinę kłamstwa, / Nie naśladuj tych co kłamią, lekceważąc rzeczywistość. Niech kłamstwo logiczniejsze będzie od wydarzeń, / Aby znużeni wędrówką znaleźli w nim ukojenie. Po dniu kłamstwa gromadźmy się w dobranym kole / Bijąc się w uda ze śmiechu, gdy wspomni kto nasze czyny. Rozdając pochwały pod nazwą bystrości rozumowania / Albo pochwały pod nazwą wielkości talentu. My ostatni, którzy z cynizmu umiemy czerpać wesele. / Ostatni których przebiegłość niedaleka jest od rozpaczy. Już rodzi się pokolenie śmiertelnie poważne/ Biorące dosłownie co myśmy przyjmowali śmiechem
Piąty…
….
Szósty fragment - autoportret poetycki (smutny, ponury):
Nie kochaj żadnego kraju: kraje łatwo giną. / Nie kochaj żadnego miasta: łatwo rozpada się w gruz. Nie przechowuj pamiątek, bo z twojej szuflady / Wzbije się dym trujący dla twego oddechu. Nie miej czułości dla ludzi: ludzie łatwo giną / Albo są pokrzywdzeni i wzywają twojej pomocy. Nie patrz w jeziora przeszłości: tafla ich rdzą powleczona / Inną…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)