68. Rozwój historyczny chrześcijańskiej demokracji na świecie Geografia polityczna XIX w: Prawica- konserwatyści, obrońcy ołtarza i tronu. Centrum- liberałowie, dążący do eliminacji religii ze sfery publicznej, a zarazem stabilizacji ustroju konstytucyjno-parlamentarnego, forytującego dawny stan trzeci. Lewica- rewolucjoniści i radykałowie wszelkiej maści: republikanie, demokraci „bezcenzusowi”, socjaliści i anarchiści; nieomal wszyscy marzący o wyplenieniu religii w ogóle z ludzkiej duszy. Do lat osiemdziesiątych XIX wieku, każdy papież znajdował autorytarne potwierdzenie swoich antydemokratycznych intuicji w encyklikach ( Diuturnum illud , Immortale Dei , Libertas ) potępiających filozoficzny egalitaryzm i ludowładcze teorie pochodzenia władzy. Twórcy chadecji w połowie XIX wieku poddali krytyce społeczne założenia socjalizmu - z powodu odrzucenia własności prywatnej, a liberalizmu - za indywidualistyczne (egoistyczne) rozumienie gospodarki. „Rerum Novarum” (Leon XIII)- encyklika ta otworzyła dla katolików świeckich i duchownych szersze możliwości działalności społecznej i politycznej. Opowiedział się on za demokracją, co do tej pory było nie do pomyślenia. Demokracja chrześcijańska stała się natomiast problemem nie tylko dlatego, że pojęcie to „autoryzował” papież. Również dlatego, że pod tą nazwą organizowali się społeczni działacze. Nie wdawali się oni w spory filozoficzno- teologiczne, nie chcieli reformować całego „systemu wiedzy ludzkiej”, ani struktur eklezjalnych (deklarowali posłuszeństwo w sferze dogmatycznej i instytucjonalnej). Ich zainteresowanie dotyczyło głównie strefy społecznej i ekonomicznej (np. rozwiązywanie problemów ubóstwa, czy „kwestii robotniczych”). Mogło się zatem zrazu zdawać, że chadecja będzie swego rodzaju ruchem zadaniowym, wyspecjalizowaną agendą akcji społecznej katolików, a nie samodzielną siłą polityczną, o własnej ideologii. Faza I: lata 1892-1914 (pontyfikaty Leona XIII i św. Piusa X) Użycie przez papieża terminu chrześcijańska demokracja- zaczęto ustalać znaczenie i zakres tego pojęcia, przez odniesienie do sensu filozoficzno-politycznego, zwłaszcza ustrojowego (ogólnego pojęcia demokracji- sprzecznego z ideami konserwatyzmu i tradycyjną, katolicką nauką o nadprzyrodzonym pochodzeniu władzy~ „z góry”, a nie „z dołu” od ludzi). Giovanniego Battisty hr. Paganuzziego, który zauważał, że papież wprawdzie użył terminu
(…)
… syndykalizm Laborem exercens czy
„tiermondyzm” Sollicitudo rei socialis, jak i „prawicowa” (potępienie „teologii wyzwolenia”,
antykomunizm, opcja prokapitalistyczna Centesimus annus czy zastrzeżenia wobec
relatywistycznej demokracji w Veritatis splendor).
68. Rozwój historyczny chrześcijańskiej demokracji na świecie
Geografia polityczna XIX w:
Prawica- konserwatyści, obrońcy ołtarza i tronu.
Centrum…
… papieża” doprowadziła do zerwania związków chadecji z Watykanem.
Nauczanie społeczne Jana Pawła II- skutek- osłabienie autorytetu papieskiego. Interpretacja myśli
Jana Pawła II- „lewicowa”, eksponująca utopijny syndykalizm Laborem exercens czy
„tiermondyzm” Sollicitudo rei socialis, jak i „prawicowa” (potępienie „teologii wyzwolenia”,
antykomunizm, opcja prokapitalistyczna Centesimus annus…
…, ale wtedy było już za późno na odzyskanie utraconych we Francji pozycji.
• Wszystkie te, newralgiczne także w trójkącie: Rzym – chadecja – konserwatyzm, punkty
węzłowe polityki okresu międzywojennego: sytuacja we Włoszech po „marszu na Rzym”,
sprawa Action Française, hiszpańska guerra civil, anschluss Austrii, unaoczniają, że w
chwilach przełomu, wówczas, kiedy dochodzi do (jak wieścił J. Donoso Cortés)
decydującego starcia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)