V. Rodzaje stosunków pracy i ich powstanie.
Prawne podstawy zatrudniania (art.2) :
umowa o pracę, powołanie,
wybór,
mianowanie,
spółdzielcza umowa o pracę. 2. Stosunek pracy- art.22 kp,- więź prawna o charakterze dobrowolnym i trwałym, łącząca pracownika i pracodawcę, której treścią jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudniania pracownika przy umówionej pracy i wypłacania mu wynagrodzenia za pracę. 2.1. Właściwości stosunku pracy.
a) przedmiotem zobowiązania pracownika jest osobiste świadczenie pracy żywej, a nie określony rezultat pracy, b) pracownik jest podporządkowany podmiotowi zatrudniającemu co do zadań, które ma wykonać w ramach umówionego stosunku pracy oraz miejsca, czasu i sposobu jej wykonywania,
c) pracownik wykonuje pracę przy użyciu narzędzi i materiałów należących do podmiotu zatrudniającego, będącego organizatorem pracy,
d) rezultat pracy zawłaszcza podmiot zatrudniający,
e) pracodawca ponosi gospodarcze i produkcyjne (techniczne i osobowe ) ryzyko pracy.
2.2. Charakter prawny stosunku pracy.
Stosunek pracy o stosunek zobowiązaniowy (wywodzi się z prawa cywilnego z prawa zobowiązań):
- stosunek o charakterze majątkowym ( przedmiotem są dobra o charakterze majątkowym),
- st. wzajemny, - st. dwustronny, - prawa mają charakter względny.
Świadczą o tym także następujące cechy specyficzne stosunku pracy:
1) dotyczy on dóbr i usług o charakterze majątkowym, 2) stosunek pracy tak silnie angażuje osobę pracownika, że wyznacza ona jego status społeczny, 3) wzajemność pracy i wynagrodzenia, ale istnieją także takie stosunki między pracownikiem a pracodawcą, które nie mają charakteru wzajemnego, np. pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikami odpowiednie warunki higieniczne pracy, 4) pracodawca ma władzę porządkową nad pracownikiem (kary porządkowe),
5) stosunek pracy musi zawierać regulacje, które mają na celu organizowanie pracy większych zespołów ludzkich, 6) nierównomierność ryzyka, 7) nierówność podmiotów prawa.
2.3. Podstawy prawne powstania stosunku pracy.
na podstawie umowy o pracę, powołania,
wyboru,
mianowania,
spółdzielczej umowy o pracę ( wg. Prof. 5 sposobów powstania stosunku pracy, T. Liszcz wymienia dodatkowo jeszcze umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
(…)
… stosunek pracy, przez co wyrażają zamiar trwałego związania się z sobą. Z umową taką mamy do czynienia, gdy;
- strony w treści umowy wyraźnie zaznaczyły nieograniczony czas trwania umowy, - umowa na temat czasu swojego obowiązywania nic nie stanowi, z okoliczności nie wynika zamiar stron zawarcia umowy innego rodzaju.
Ad.2) umowa na czas określony- wyróżnia się ustalonym czasem trwania tej umowy (z góry…
… w umowie jako termin zakończenia stosunku pracy powinno być pewne, więc nie może zależeć od woli stron lub osób trzecich.
Próbą obejścia przepisów o zawieraniu umów na czas określony jest zawieranie przez pracodawcę z pracownikiem umowy na czas określony, a w rzeczywistości przyjmowanie pracownika na długi okres czasu pracy. Innym nadużyciem jest, gdy pracodawca zawiera kilka następujących po sobie umów…
… stosunku pracy i ubezpieczeń społ.
Umowy na czas określony powinny być zawierane wyjątkowo, z standardem jest umowa na czas nieokreślony, która prowadzi do stabilizacji sytuacji pracownika (pogląd prof.).
Umowa o pracę w celu zastępstwa pracownika (art. 25 kp)- umowa zawierana w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Umowa na czas trwania tej nieobecności…
…, w pozostałych kwestiach właściwe są sądy pracy. 2.3.5. Spółdzielczy stosunek pracy.
1.dział ten obejmuje tylko jeden artykuł-art.77§1- „ stosunek pracy miedzy spółdzielnią pracy a jej członkiem nawiązuje się przez spółdzielczą umowę o pracꔧ2-„ Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę reguluje ustawa-Prawo spółdzielcze z 16.09.1982 r. a w zakresie nie uregulowanym odmiennie tą ustawą stosuje…
… stosunku pracy bez zakończenia stosunku członkowstwa, spółdzielnia może ale tylko w przypadkach wskazanych w ustawie.
4. prawo spółdzielcze nakłada na spółdzielnię pracy i jej członka obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy.
5. członek spółdzielni pracy zatrudniony w ramach spółdzielczego stosunku pracy uczestniczy w znacznym stopniu w ponoszeniu ryzyka prowadzenia przedsiębiorstwa spółdzielczego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)