To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Europa Środkowa i jej specyfika przestrzenna
(na podstawie tekstu Marcina Rościszewskiego Autor snuje swoje rozważania na temat procesów różnicowania się przestrzeni krajów środkowo-europejskich i tendencji rozwojowych powstałych na jej terenie.
Europa Środkowa - wieloznaczność terminologiczna
Autor zwraca uwagę, że pojęcia Mitteleuropa i Europa Środkowa pod względem lingwistycznym znaczą to samo, ale historycznie stanowią dwa osobne pojęcia. Pierwsze powstało w XIX w. i jest odzwierciedleniem niemieckiej wizji geopolitycznej i ideologicznej, określonych układów i perspektyw politycznych (m.in. chęci poszerzenia swoich wpływów na tereny Cesarstwa Austro-Węgierskiego, Bałkany, Turcję oraz Bliski Wschód). Wraz z przegraną Niemiec w I i II wojnie światowej traci swoje znaczenie. Natomiast pojęcie Mitteleuropy jako Europy Środkowej przetrwało i uległo odrodzeniu po II wojnie światowej M . jako obszar spokojny, na którym wytworzyła się wspólnota interesów różnych odmiennych grup.
W wielu opracowaniach zachodnich (angielskich, amerykańskich) Europa Środkowa znajduje się na wschód od Renu, ale jej granice nigdy nie zostały dokładnie określone. Autor zwraca uwagę, że obecnie RFN jest częścią jednoczącej się Europy.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że podziałów geograficznych dokonuje się na zasadzie dwóch kryteriów - fizycznogeograficznych i ekonomiczno-geograficznych - nie powinno się ich stosować zamiennie i dowolnie, bo prowadzić to może do nieporozumień. Europa Środkowa - podejście „pragmatyczne”
Współczesna mapa Europy Środkowej jest bardzo złożona (wyraża się to w m.in.. w geografii fizycznej, sytuacjach politycznych, kulturalnych i ekonomicznych). Do specyfiki tego obszaru doprowadziło kilka elementów. M.in. zerwanie stosunków Rosji z Europą, które tworzyły pewną jedność funkcjonalną. Pomimo znaczących różnic w poziomie rozwoju (m.in. gospodarczego i cywilizacyjnego), na obszarze rosyjskim rozprzestrzeniły się rezultaty pierwszej rewolucji przemysłowej. Wynikiem tego było dostosowanie rosyjskiego prawodawstwa i zachowań gospodarczych do norm krajów Europy Zachodniej. Jednak rewolucja komunistów z 1917 roku doprowadziła do rozerwania owej „europejskiej ciągłości gospodarczej” i ukształtowania państwa „diamatu” (diamat - materializm dialektyczny - filozofia komunistyczna), czyli ZSRR. Odseparowany od światowych procesów rozwojowych (opierający się na gospodarce rynkowej) kraj, poprzez centralne planowanie i ideologizację gospodarki popadł w głęboki kryzys strukturalny. Następnie, na wskutek klęsk wojsk sowieckich w Bitwie Warszawskiej z 1920 r. oraz uzyskanie niezależności politycznej przez kraje bałtyckie oraz Finlandię, terytorium Rosji znacznie się pomniejszyło, a „położenie geostrategiczne pogorszyło się”.
(…)
… i ewentualnych nadwyżek ekonomicznych z krajów uzależnionych). Nadzór na d tym sprawowały ekipy rządzące, Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, Pakt Warszawski i inne. Każdy z krajów miał też „zapewnić sobie samowystarczalność”. Te działania stworzyły organizacje przestrzeni, która była zbliżona do siebie na „radzieckim” obszarze, ale oddalona od krajów Europy Zachodniej. Doprowadziły również do rozwarstwienia…
… Europy Środkowej (1953 - 1989), w którym przystąpiono do próby racjonalizacji systemu gospodarczego i nawiązania stosunków z krajami zachodnimi. Przodowały w tym Polska (reprywatyzacja rolnictwa, powstanie Solidarności w 1980 r.) i Węgry. Natomiast NRD, Czechosłowacja, Bułgaria, Rumunia pozostały ortodoksyjnie komunistyczne. Rozpad „imperium zewnętrznego stawał się stopniowo nieunikniony co wynikało…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)