1. GENEZA RADY EUROPEJSKIEJ Rada Europejska ( fr. Conseil européen, ang. European Council ) to organ Unii Europejskiej mający za zadanie wyznaczanie ogólnych kierunków rozwoju Unii. Rady Europejskiej nie należy mylić z Radą Unii Europejskiej ani Radą Europy ( ang. Council of Europe ). Ta ostatnia nie jest w ogóle instytucją unijną, lecz niezależną od UE organizacją międzynarodową.
Rada Europejska to ciekawa, relatywnie nowa próba zinstytucjonalizowania pewnych działań Wspólnot i UE. Nie przewidziana w traktatach założycielskich Wspólnot, wykształcona pod wpływem potrzeb, stała się nadrzędną instytucją, trudną do zastąpienia, bez której realizacja określonych zdań o fundamentalnym wręcz znaczeniu dla UE jest już dziś niemożliwa.
Już w trakcie funkcjonowania EWG, na początku 1962 r. 1 , prezydent Francji, gen. Ch. De Gaulle, konsekwentny zwolennik utworzenia z tej Wspólnoty trzeciej, niezależnej od USA, jak i Związku radzieckiego siły gospodarczej i politycznej, zaproponował państwom członkowskim Wspólnot europejskich tzw. spotkanie na szycie, a więc na szczeblu głów państw i szefów rządów, traktując je jako alternatywny w stosunku do Wspólnot zbliżenia stanowisk państw Europy Zachodniej.
W czasie pierwszej konferencji w Paryżu w 1962 r. prezydent Ch. De Gaulle wystąpił z propozycją utworzenia Europejskiej Unii Politycznej, opartej na współpracy pomiędzy rządami sześciu suwerennych państw, wchodzących w skład Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i dwóch pozostałych Wspólnot (tzw. plan Foucheta) 2 . Uczestnicy konferencji uważali, iż pomysł ten powinien być w przyszłości dokładnie omówiony ale już wtedy pojawiły się obawy mniejszych państw członkowskich Wspólnot (kraje Beneluksu). Obawiano się zbyt dużego „oderwania się” Europy od Stanów Zjednoczonych, jak i francusko-niemieckiej dominacji w jednoczącej się Europie. Kolejne spotkanie na szycie odbyło się w Bonn w dniach 19-20 lipca 1962 r. i ponownie było poświecone przedyskutowaniu planu Foucheta, stanowiącego wstępną koncepcje Europejskiej Unii Politycznej. Nie doprowadziło ono jednak do porozumienia i plany integracji politycznej Europy Zachodniej zostały odłożone 3 .
Prezydent Francji był przekonany, iż jedynymi osobami uprawnionymi do reprezentowania suwerennego państwa na arenie międzynarodowej są głowy państw lub szefowie rządów. Konferencje w Paryżu i w Bonn poświęcone kwestii zjednoczenia politycznego Europy zakończyły się jednak niepowodzeniem. Dopiero w latach siedemdziesiątych nastąpił nawrót do tej formy współpracy międzyrządowej.
Następna konferencja na szczeblu głów państw i szefów rządów odbyła się w Hadze w dniach 1-2 grudnia 1969 r 4 . Głównym tematem tej konferencji było dokończenie oraz dalsze poszerzenie składu członkowskiego Wspólnot o nowe kraje (w tym głównie Wielką Brytanię), co okazało się momentem przełomowym dla dalszych negocjacji. Kolejne takie spotkanie odbyło się w dniach 19-20 października 1972 r. w Paryżu na którym prezydent Francji G. Pompidou ponownie wystąpił z propozycją instytucjonalizowania spotkań na szycie i po raz kolejny propozycja ta nie spotkała się z zainteresowaniem pozostałych państw członkowskich Wspólnot
(…)
… Unii niezbędnych dla jej rozwoju impulsów i ustala ogólne cele polityczne tego rozwoju”15. W konsekwencji do zadań Rady Europejskiej należy określanie politycznych wytycznych dla rozwoju Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, stworzenie linii kierunkowych w polityce społecznej i kwestiach gospodarczych, zajmowanie oficjalnego stanowiska w sytuacjach kryzysowych (np. w przypadku rozpadu ZSRR czy ataku terrorystycznego na WTC). Rada Europejska spełnia również funkcję instancji apelacyjnej, czyli sądu polubownego stosowanego w przypadku narodowego weta w procedurze ścisłej współpracy lub przy rozstrzygnięciach większościowych w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Podejmuje też ostateczną decyzję o rozszerzeniu Unii16.
Spotkania głów państw i szefów rządów na forum Rady…
…,
przyczynia się do koordynacji kierunków działań Unii,
uczestniczy w procesie decyzyjnym w Unii Europejskiej, szczególnie wówczas, kiedy rozstrzyga kwestie przekazywane jej przez Radę Unii,
jest instytucją uprawnioną do koordynacji oraz wyznaczania głównych celów działania Unii na forum międzynarodowym oraz dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE.
Rada Europejska zajmuje się sprawami…
…, zasadniczo ustalono na dwie konferencje, z możliwością organizowania posie-
dzeń nadzwyczajnych (co najmniej jedno spotkanie odbywa się w państwie przewodniczącym pracom Rady). Od 2002 roku, zgodnie z postanowieniami Traktatu Nicejskiego, od 1 maja, czyli po rozszerzeniu wszystkie spotkania szefów państw i rządów krajów członkowskich Unii będą się odbywały w brukselskim budynku Justus Lipsius9. 2. STATUS…
… M. Greta, W. Kasperkiewicz, “Podstawy Integracji Europejskiej, od Traktatu Rzymskiego do Traktatu Amsterdamskiego”, Łódź 1999 r.
5 Ibidem.
6 K. Michałowska-Gorywoda ..., op. cit.
7 Ibidem.
8 Ibidem.
9 http://prawo.hoga.pl/
10 Informacje pochodzące z wykładów, prof. dr hab. Krystyna Michałowska-Gorywoda.
11 Ibidem.
12 K. Michałowska-Gorywoda ..., op. cit.
13 Ibidem.
14 Informacje pochodzące…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)