PROGNOZOWANIE POPYTU
na czym polega prognozowanie i jak można klasyfikować prognozy,
co to jest szereg czasowy i jakie są jego składowe,
jakie są najważniejsze metody prognozowania,
jak prognozować przy zastosowaniu różnych modeli średniej,
jakimi metodami możemy prognozować popyt wykazujący trend,
jak prognozować zmiany sezonowe,
jak uwzględniać w prognozach inne zjawiska niż tylko upływ czasu.
Podstawowe pojęcia związane z prognozowaniem
Co to jest prognozowanie?
Przede wszystkim musimy spróbować określić, jaka jest różnica pomiędzy przewidywaniem przyszłości a prognozowaniem. Otóż pod pojęciem przewidywania będziemy rozumieli wnioskowanie o zdarzeniach nieznanych na podstawie zdarzeń znanych. Wnioskowanie o zdarzeniach nieznanych, które zajdą w czasie późniejszym w stosunku do czasu, w jakim następuje przewidywanie na podstawie informacji pochodzących z przeszłości nazywamy przewidywaniem przyszłości.
Z całej gamy rodzajów pojęć przewidywania przyszłości można wydzielić klasę zwaną prognozowaniem. Zatem prognozowanie będzie rozumiane jako „racjonalne, naukowe" przewidywanie przyszłych zdarzeń.
Klasyfikacja prognoz
Klasyfikacja dotycząca sposobu wyrażania zmiennej prognozowanej (czyli tego, co zamierzamy prognozować). Według tej klasyfikacji prognozy dzielimy na:
• ilościowe, jeśli stan zmiennej wyrażony jest liczbą. Prognozy ilościowe mogą być punktowe, (gdy zmienna przyjmuje określoną wartość) lub przedziałowe (gdy zmienna przyjmuje wartości w przedziale liczbowym).
Przykładem ilościowej prognozy punktowej będzie stwierdzenie: Sprzedaż produktu X będzie w następnym roku wyższa o 13% od sprzedaży w roku bieżącym. Z kolei przykład prognozy przedziałowej to stwierdzenia: na koniec grudnia przyszłego roku kurs euro będzie się mieścił w przedziale (4,80-5,00 zł).
• jakościowe, jeśli stan zmiennej jest wyrażony w sposób opisowy.
Na przykład: w przyszłym roku zwiększy się cena podstawowego surowca przedsiębiorstwa.
Druga klasyfikacja jest związana z tzw. horyzontem czasowym prognozy, czyli okresem czasu, którego ona dotyczy. Tu wyróżniamy:
prognozy krótkookresowe - dotyczące przedziału czasu, w którym zachodzą tylko zmiany ilościowe,
prognozy średniookresowe - dotyczące przedziału czasowego, w którym zachodzą zmiany ilościowe oraz nieznaczne zmiany jakościowe,
prognozy długookresowe - dotyczące przedziału czasu, w którym występują zmiany zarówno ilościowe jak i dość znaczne zmiany jakościowe.
Nie można określić wyraźnie zdefiniowanych przedziałów czasu odpowiadających wymienionym rodzajom prognoz, gdyż ich rzeczywista długość będzie zależała także od natury prognozowanych zjawisk i zmiennych, a więc i sektora biznesu. Innego okresu będą dotyczyły np. prognozy średniookresowe w przemyśle stoczniowym, a inne w chemii gospodarczej. Inaczej będzie się kształtował horyzont czasowy prognozy krótkookresowej w przedsiębiorstwie, a inaczej w skali gospodarki narodowej.
(…)
… zmiennej nie ulega większym zmianom z okresu na okres. Mówi się wtedy, że szereg czasowy jest quasi stacjonarny i wykazuje względnie stały poziom wartości prognozowanej zmiennej;
trend - określany jest trwałą zmianą (wzrostem lub spadkiem) wartości zmiennej prognozowanej w czasie;
składowa okresowa - występuje w postaci wahań sezonowych oraz wahań cyklicznych. Wahania sezonowe charakteryzują…
… określa się często: „będzie tak, jak dotychczas". A więc, na przykład, prognozując popyt na lody w sezonie letnim, bierzemy pod uwagę wyłącznie dane ilościowe, pokazujące systematyczny wzrost popytu za ostatnie lata, jednocześnie ignorując długoterminowe prognozy pogody, które mówią, że zbliżające się lato będzie chłodne i wietrzne. postawa aktywna, gdzie skupiamy się zarówno na zmianach ilościowych…
… .
Konstrukcja wag może być bardzo różna. Mogą to być na przykład kolejne liczby naturalne. Istotne jest jednak, aby kolejne wagi były coraz większe - najmniejsza dla najstarszej danej i największa dla najświeższej.
Przykład 5
W oparciu o dziesięciookresową średnią ruchomą ważoną o wagach równych kolejnym liczbom naturalnym (1, 2, 3, … , 9, 10) wyznaczyć prognozę na dzień kolejny, tj. 79.
Dzień
64
65
66
67
68…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)