Na wykładzie omówiono funkcję finansów publicznych oraz budżet państwa i budżety samorządowe. Wykład z prawa finansowego ma 3 strony.
wykładowca: dr hab. Anna Jurkowska - Zeidler
Wykład 2 (22.03.2009)
Funkcje finansów publicznych:
♠ funkcja fiskalna - podstawowa funkcja polegająca na dostarczaniu podmiotom publicznym środków finansowych na realizację zadań.
♠ funkcja redystrybucyjną (rozdzielcza) - bezpośrednio związana z funkcja fiskalną (wchłania tą funkcję). Polega na przekazywaniu środków ze sfery produkcyjnej do sfery nieprodukcyjnej (sfera, która nie jest w stanie pokryć kosztów swojej działalności na przykład służba zdrowia).
♠ funkcja stymulacyjna - przewidywanie skutków gospodarczych i społecznych; wprowadzenie rozwiązań dotyczących finansów publicznych. Podstawowym sposobem osiągania równowagi w finansach publicznych jest interwencja państwa, która decyduje, co będzie przedmiotem opodatkowania. W przypadku finansów prywatnych o równowadze decyduje mechanizm rynkowy (popyt i podaż).
Funkcja stymulacyjna to oddziaływanie na stosunki społeczne na przykład:
- ulgi na dziecko
- zwolnienie podatkowe od darowizn - ulgi inwestycyjne
- wysokie cła ograniczające import
Skutki wzrostu opodatkowania:
wzrost (rozwój) szarej strefy;
zahamowanie tempa produkcji (wzrostu gospodarczego)
Zmniejszenie podatku akcyzowanego (na tak zwane wyroby luksusowe: benzyna, alkohol, tytoń) spowodowało wzrost dochodów do budżetu.
♠ funkcja informacyjno - kontrolna (ewidencyjno - kontrolna) - ewidencja i kontrola przebiegu procesów gospodarczych; analiza zjawisk z zakresu finansów publicznych pozwalająca wyciągnąć wnioski na temat funkcjonowania gospodarki. To wyciąganie pewnych wniosków o stanie gospodarki państwa dzięki rejestracji i analizie zjawisk finansowych, kontrola przebiegu procesów gospodarczych.
W Polsce jest budżetów tyle, ile jest jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów, województw) i budżet państwa.
Budżet - to plan finansowy prognozowania dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. Plan jest określony na czas odpowiadający jednemu roku kalendarzowemu. Pojęcie budżet w języku potocznym utożsamiane jest z: workiem, sakiewką, bulą.
Do dochodów (wpływów) budżetu zaliczamy:
podatki
opłaty
cła
dochody z majątku
składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne
Do wydatków budżetu zaliczamy:
pożyczki publiczne
subwencje - cel nie jest określony, ale czasem jest ukierunkowany na konkretne zadania (subwencja oświatowa); wydatkowanie według uznania i potrzeb podmiotu; środki które nie zostały wydatkowane przechodzą na rok następny; określony prawem, szerszy zakres autonomii finansowej.
dotacje - środki publiczne przeznaczone na określony cel; muszą być wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem; podlega kontroli (zmiana przeznaczenia lub nieścisłości to kara - utrata prawa do dotacji na 3 lata); środki muszą być wydane w przeciągu 1 roku budżetowego; ograniczony zakres kompetencji w decydowaniu (ograniczona autonomia finansowa dotowanego podmiotu).
(…)
…, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków socjalnych oraz Funduszy Celowych jednostki samorządu terytorialnego.
Wyróżniamy dwie formy gospodarki:
budżetową - jednostka budżetowa ma formę niezależną; jednostka budżetowa nie może zarabiać na swojej podstawowej działalności (dochody ma z budżetu); dochody może przynosić działalność uboczna (gospodarstwo pomocnicze i środki specjalne); metoda budżetowania brutto.
pozabudżetową - gospodarstwo pomocnicze (forma zależna) wyodrębnione organizacyjnie i finansowane z jednostki budżetowej; zakłady budżetowe (formy niezależne) państwowe, gminne mogą i powinny zarabiać na swojej działalności (PGM, ZKM, MPO…); metoda budżetowania netto (tak zwane powiązanie warunkowe. Jeśli jednostka pozabudżetowa ma nadwyżkę, oddaje jej część do budżetu a jeśli deficyt to może starać się o dotacje).
Fundusze Celowe - powiązane z budżetem państwa, ale nigdy nie odprowadzają nadwyżki (na przykład: Fundusz Ubezpieczeń Społecznych; Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). Zadania funduszu są już określone w jego nazwie; maja wyodrębnione źródło dochodów; umożliwiają elastyczność gospodarki finansowej, ale są bardzo trudne w kontroli.
Jednostki samorządu terytorialnego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)