To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prawa funkcjonalne: Głoszą, że dla dowolnego składnika typu S1, dowolnej struktury s typu S2 posiadanie przez ten składnik określonej cechy C jest warunkiem niezbędnym tego, aby owa struktura typu S2 znajdowała się w pewnym wyróżnionym stanie S.
/\x {x jest składnikiem typu S1 struktury s typu S2 ^ s e S → C(x)}
lub
/\x{x jest składnikiem typu S1 struktury s typu S2 → (~C(x) →~s e S)}
np.
/\x {x jest listowiem rośliny wyższej r → [~(x posiada chlorofil) → ~(r e zbiór roślin zdolnych do fotosyntezy)
/prawa stosowane w biologii, ekonomii, socjologii itp./
O strukturach pozostających w stanie S mówimy, że pozostają w stanie równowagi.
Prawa funkcjonalne dzieli się na synchroniczno-funkcjonalne (struktury ujęte w krótkim odcinku czasu) i diachroniczno-funkcjonalne, w których pojawienie się pewnej cechy powoduje przejście struktury do nowego stanu.
Prawa funkcjonalne występują w biologii, socjologii, ekonomii i psychologii.
Wyjaśnienie funkcjonalno genetyczne: wyparcie jasnych ciem przez ciemne ćmy w XIX wiecznej Anglii na skutek uprzemysłowienia regionu /sadza osadzała się WSZĘDZIE!!!!!/.
Prawa zależności funkcyjnych: Prawa zależności funkcyjnych występują w zmatematyzowanych naukach empirycznych, zwłąszcza przyrodniczych. Prawa te charakteryzują prawidłowości łączące poszczególne wielkości przez przedstawienie, w jaki sposób miara liczbowa pewnej wielkości funkcyjnej zależy od miar liczbowych innych wielkości funkcyjnych.
Przykład: drugie prawo dynamiki Newtona;
/\p /\t [jeśli p jest punktem materialnym oraz t momentem czasowym, to F(p,t) - m(p,t) x a(p,t).
→ Prawa idealizacyjne: Podstawowe prawa zależności funkcyjnych są na ogół prawami idealizacyjnymi.
Na poprzednik prawa idealizacyjnego nakłada się warunki idealizacyjne, których wystąpienie jest konieczne, aby zachodziła zależność, o której mówi następnik prawa.
/\x [P(x) ^ A 0 (x)) ^ B0(x) ^ … ^ H0(x) → K(x) = F(L(x))],
gdzie A0(x), B0(x), …, H0(x) są warunkami idealizacyjnymi, a K(x) = F(L(x)) ustaloną zależnością funkcyjną.
/Twórca: Leszek Nowak/;
np. - prawo stanu gazu doskonałego:
/\x [jeśli x jest porcją gazu i wymiary jego cząsteczek są zerowe, a ich zderzenia są sprężyste (następują bez straty energii), to pv=nRT];
Chcąc zachować prawa idealizacyjne do sytuacji rzeczywistych należy uchylić założenia idealizacyjne. Dokonuje się wówczas konkretyzacji prawa idealizacyjnego.
(…)
…. - prawo van der Waalsa, które jest idealizacją prawa stanu gazu doskonałego.
/\x[Jeśli x jest porcją gazu i wymiary jego cząsteczek posiadają objętość molekularną b, a siły oddziaływań międzycząsteczkowych wynoszą a, to (p + a/v2 (v - b) = nRT]
/„dlaczego prawa fizyki kłamią?”/
Czy prawa idealizacyjne należy traktować realistycznie, czy traktować je czysto instrumentalnie?
→ Nowak: podstawowe zależności…
… na podstawie innych
→ R - właściwe dla danej teorii procedury pomiarowe i diagnostyczne /baza empiryczna dla teorii empirycznych/
→ K - zasięg teorii, tj. zbiór wszystkich tych systemów empirycznych, które dana teoria opisuje.
a) Język teorii:
L= <V,RK>
V - słownik teorii, RK - reguły konstrukcji formuł (gramatyka)
V = V0 u VT V0 - terminy obserwayjne
VT - terminy teoretyczne
b) teoria jako system formalny:
Tsf = <L, T, CnL-M> /CnL-M - zbiór konsekwencji logiczno - matematycznych/;
T = CnL-M(T)
c) Teoria jako system formalny zaksjomatyzowany:
T = CnL-M(Ax) /Ax - aksjomat teorii/
d) Teoria jako system semantyczny:
Tsem = <L, T, CnL-M, K>
Teoria empiryczna jako system formalny. Sposoby aksjomatyzowania teorii naukowych;
Aksjomatyzacja teorii przez zdefiniowanie predykatu teoriomnogościowego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)