Temat: 9. Pożary podziemne.
9.1. Przyczyny i podział pożarów podziemnych
Pożarami podziemnymi są pożary powstałe w wyrobiskach górniczych w podziemiach kopalń lub na powierzchni kopałni w bliskim sąsiedztwie szybów. Stwarzają one duże zagrożenie dla zatrudnionych pod ziemią ludzi nie tylko z powodu płomieni, ale głównie z powodu tworzenia się gazów trujących (tlenek węgla) i duszących (dwutlenek węgla).
Obok zagrożenia zdrowia i życia ludzkiego powodują bardzo duże straty w gospodarce narodowej przez:
- straty minerału użytecznego, a niekiedy również maszyn i urządzeń w polach ogarniętych pożarem,
- straty robocizny i materiałów zużytych na ich opanowanie, - straty produkcyjne powstałe przez zaburzenie normalnego toku produkcji (np. nagła konieczność przeniesienia oddziału produkcyjnego do nowego pola wybierania, konieczność przygotowania frontu zastępczego itp.).
Każdy zatrudniony w kopalni powinien nie dopuszczać do powstania pożaru, a w razie jego zaistnienia wszelkimi siłami i sposobami skutecznie go zlikwidować.
Do powstania pożaru konieczne jest ciało palne, doprowadzenie tego ciała palnego do temperatury zapłonu i obecność dostatecznej ilości tlenu.
Zapobieganie powstaniu lub gaszenie pożaru polega zawsze na usunięciu jednego z poprzednio wymienionych czynników. Nie będzie pożaru, jeżeli nie będzie ciała palnego, nie będzie doprowadzenia powietrza, a temperatury ciała palnego i powietrza będą dostatecznie niskie. Zgasimy pożar, jeżeli usuniemy ciało palne, odetniemy dopływ powietrza lub odbierzemy ciepło pożarowi (np. dużą ilością wody). Pożary podziemne można podzielić według:
- miejsca powstania pożaru, na powstałe: w starych zrobach, , w piętrze chodników, w szczelinach calizny węglowej, za obudową, w węglu opadłym ze stropu i ociosów, na drogach przewozowych (transporterach taśmowych), w komorach maszynowych, w składach podziemnych, w szybach i nadszybiach,
- objawów pożaru, na ognie otwarte (z widocznym płomieniem) oraz ognie, których płomień jest niewidoczny, ale ciało palne tli się i objawy pożarowe w postaci gazów zanieczyszczają powietrze kopalniane;
- przyczyn powstania, na pożary powstałe z przyczyn zewnętrznych (tzw. pożary egzogeniczne) i z przyczyny samozapalenia, czyli tzw. pożary endogeniczne.
Pożary egzogeniczne. Powstają one najczęściej wskutek wadliwej instalacji maszyn i urządzeń, braku ładu. oraz porządku, a przede, wszystkim nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa ogólnego i bezpieczeństwa pożarowego w codziennej pracy górniczej. Przyczyny ich mogą stanowić:
- roboty spawania i cięcia metali,
- niewłaściwa instalacja i eksploatacja urządzeń maszynowych oraz elektrycznych, szczególnie przenośników taśmowych,
(…)
… rodzajów strumieni.
Duże ilości wody gaśniczej można uzyskać wykorzystując rurociągi podsadzkowe.
Piany gaśnicze są to piany złożone z pęcherzyków powietrza lub dwutlenku węgla, izolujące płonący materiał od dostępu tlenu. Piany gaśnicze mogą być wytwarzane mechanicznie lub chemicznie.
Gaśnica pianowa (rys. 9.3a) jest wypełniona roztworem wodnym kwaśnego węglanu sodu z dodatkiem środków pianotwórczych. We wnętrzu zbiornika umieszczone jest naczynie szklane zawierające kwas siarkowy.
W razie pożaru podchodzi się z gaśnicą możliwie najbliżej źródła ognia, odwraca się ją dnem do góry i uderza o twarde podłoże, tak aby zbijak znajdujący się na pokrywie gaśnicy został wciśnięty do oporu.
Naczynie z kwasem siarkowym zostaje wtedy rozbite, a działanie kwasu siarkowego na kwaśny węglan sodu powoduje intensywne…
… - ostrze zbijaka, 15 - rękojeść rury wylotowej,
6 - naczynie z kwasem siarkowym, 16 - rurka górna,
7 - dysza, 17 - butla z ciekłym CO2,
8 - bezpiecznik, 18 - wylot,
9 - uszczelka, 19 - kaptur,
10 - kosz naczynia z kwasem, 20 - uchwyt gaśnicy
Proszki gaśnicze składają się głównie z węglanu sodu lub kwaśnego węglanu sodu. Ich działanie polega na izolowaniu płonącego ciała od dostępu tlenu, ponieważ w wyższych temperaturach topią się, tworząc izolacyjne szkliwo na powierzchni ciał palnych. Stosuje się je w gaśnicach i agregatach proszkowych. Służą do gaszenia pożarów grupy A, B, C, D i E.
Gaśnica proszkowa (rys. 9.3c) wypełniona jest proszkiem zawierającym 98% węglanu sodu i około 2% ziemi okrzemkowej. Pył ten wyrzucany jest z gaśnicy ciśnieniem dwutlenku węgla, znajdującym się w osobnym zbiorniku 17…
… pożary lub ich skutki.
W polskim górnictwie zasady i wytyczne dotyczące ochrony przeciwpożarowej oraz zwalczania pożarów są ujęte w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 1969 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego w podziemnych zakładach górniczych.
Każdy większy pożar zaistniały w kopalni jest analizowany, przy czym rozpatrywane są szczegółowo…
… można podzielić na środki techniczne, technologiczne i organizacyjne.
Temat: 9.3.2. Techniczne środki zapobiegawcze.
Dotyczą one stosowania rygorów obowiązujących przy wznoszeniu i urządzeniu zakładów górniczych oraz stosowania odpowiednich maszyn i urządzeń do prowadzenia eksploatacji złoża. Rygory te ujęte są w „Przepisach bezpieczeństwa", zarządzeniach urzędów górniczych i resortów zarządzających zakładami…
… się przy pożarze (pożary benzyny, olejów, tłuszczów, lakierów, stearyny, parafiny itp.);
- grupa C - pożary gazów palnych (metanu, propanu, acetylenu, wodoru, gazu świetlnego);
- grupa D - pożary metali lekkich, takich jak magnez, sód, lit i ich stopy oraz uran;
- grupa E - pożary kwalifikujące się do wymienionych uprzednio (A, B, C, D), występujące w obrębie urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)