Polityka budżetowa - istota, główne instrumenty, rodzaje wydatków i dochodów budżetowych

Polityka budżetowa - istota, główne instrumenty, rodzaje wydatków i dochodów budżetowych.
Polityka budżetowa - gromadzenie środków przez Państwo i wydawanie ich na realizację zadań Państwa. W ujęciu wąskim polityka budżetowa to regulowanie wysokości i proporcji dochodów i wydatków budżetowych, a w ujęciu szerszym obejmuje polityka podatkowa i polityka wydatków budżetowych.
Podstawą jej realizacji jest budżet, czyli plan finansowy państwa, zestawiający przychody i wydatki na dany okres, zazwyczaj rok budżetowy. Projekt budżetu(preliminarz budżetowy) po zatwierdzeniu przez parlament i prezydenta, przyjmuje formę ustawy budżetowej, wykonywanej przez rząd. W przypadku kłopotów z uchwaleniem budżetu, do czasu jego uchwalenia dopuszcza się oparcie polityki budżetowej o tzw. prowizorium budżetowe.
Do instrumentów polityki budżetowej zaliczamy: podatki, dotacje, subwencje. Głównym instrumentem polityki budżetowej po stronie przychodów jest system podatkowy. Zajmuje się nim polityka fiskalna. Może ona wpływać na poziom dochodów społeczeństwa, cen towarów i usług a przez to na popyt i podaż dóbr i usług. Podatek to przymusowe, bezzwrotne, nieodpłatne świadczenia pobierane przez państwo celem pokrycia obciążeń publicznych. W systemie podatkowym wyróżniamy opodatkowanie bezpośrednie(podatki dochodowe, majątkowe, podatki od spadków i darowizn) i pośrednie(VAT, akcyza, cła itp.)
Dochody budżetowe:
1). Dochody krajowe(pochodzą z PKB i dochodów zagranicznych, zazwyczaj w formie pożyczek)
2). Dochody bieżące(pochodzą z bieżącej działalności podmiotów gospodarczych) oraz majątkowe(ze sprzedaży i dzierżawy składników majątkowych, odsetki od pożyczek i lokat)
3). Dochody podatkowe(z podatków dochodowych, majątkowych i konsumpcyjnych) i niepodatkowe(z własności publicznej, dywidendy)
Wydatki budżetowe dzielą się na:
1). Wydatki finalne(środki pieniężne skierowane do sektora publicznego, przeznaczone na zakup określonych dóbr i usług. Część ma charakter bezosobowy, część osobowy(wynagrodzenie za pracę w sektorze publicznym). Wydatki te najczęściej przeznacza się na utrzymanie organów władzy i administracji publicznej, sektora bezpieczeństwa publicznego, obronę narodową, sektor zdrowia, edukację, kulturę itp.)
2). Transfery budżetowe(wydatki kierowane do sektora prywatnego gospodarki, na które składają się świadczenia socjalne(emerytury, renty, zasiłki dla bezrobotnych, chorobowe, rodzinne, świadczenia w formie pomocy społecznej), subsydia(państwowe dotacje dla podmiotów prywatnych/publicznych), obsługa długu publicznego(czyli koszta ponoszone za minioną politykę budżetową).
... zobacz całą notatkę