Pojęcie zasad prawa pracy
Nauka prawa używa pojęcia „zasady prawa” w różnych znaczeniach. Wyróżnia zasady w znaczeniu:
normatywnym (zasady-normy),
postulatywnym ( postulaty systemu lub gałęzi prawa),
opisowym.
Zasady prawa w znaczeniu normatywnym są to obowiązujące normy prawne wyrażone w jednym lub w wielu przepisach, odznaczające się szerokim zakresem obowiązywania, dużym stopniem ogólności, mające podstawowe znaczenie dla danego systemu czy gałęzi prawa.
Zasady prawa w znaczeniu postulatywnym są to idee kierunkowe i postulaty kierowane- głównie przez naukę- pod adresem ustawodawcy i organów stosujących prawo, wskazujące, jakie powinno być prawo i formułujące ogólne cele, którym prawo służyć powinno.
Zasady prawa pracy w znaczeniu normatywnym oraz w znaczeniu postulatywnym bywają niekiedy określane wspólnym mianem zasad dyrektywnych albo dyrektywalnych w odróżnieniu od „pozadyrektywalnych” zasad opisowych.
Zasady prawa w znaczeniu opisowym formułowane z reguły przez naukę i orzecznictwo- określają w skrócie istotne cechy pewnych instytucji prawnych czy sposób regulacji prawnej określonych spraw.
Przytoczony powyżej podział zasad jest stosowany także w nauce prawa pracy. W p.p. sytuacja jest specyficzna, ponieważ Kodeks pracy zawiera odrębny rozdział „Podstawowe zasady prawa pracy”. Są to zasady o charakterze normatywnym. Słowo „podstawowe” oznacza, że katalog zasad nie jest zamknięty i ustawodawca wymienił tylko najważniejsze z nich. Inne zasady są „wydobywane” przez doktrynę i orzecznictwo z innych aktów prawnych tej gałęzi prawa.
Źródłem normatywnych zasad prawa pracy są przede wszystkim postanowienia konstytucyjne - mają one najwyższa rangę (np. prawo do bezpiecznych warunków pracy, prawo do wypoczynku) i pełnią funkcję tzw. wytycznych kierunkowych działalności legislacyjnej i rządzenia państwem. Zasady konstytucyjne są podstawą orzekania Trybunału Konstytucyjnego o zgodności norm prawa pracy z Konstytucją.
Istnienie w prawie pracy zasad o charakterze normatywnym nie budzi wątpliwości. Nie ma jednak zgody co do zasadności posługiwania się w p.p. pojęciami zasad w znaczeniu postulatywnym i opisowym. Zwolennikiem wyróżniania zasad w obu znaczeniach był T. Zieliński, za wyróżnieniem zasad opisowych a przeciwko zasadom postulatywnym opowiadał się Z. Salwa, przeciwnikiem zasad opisowych był także B. Ćwiertniak.
Zdaniem autora podręcznika zasadami prawa pracy są tylko zasady-normy. Zasady opisowe są jedynie pożyteczne, ponieważ zawierają ciekawe i komunikatywne określenia cech różnych instytucji prawa pracy (np. osobiste świadczenie pracy, podporządkowanie pracownika w procesie pracy, odpłatność pracy…). Natomiast nie widzi uzasadnienia dla kreowania odrębnej kategorii zasad w znaczeniu postulatywnym.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)