To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
GEOGRAFIA HISTORYCZNA
Pojęcie i zakres geografii historycznej:
Środowisko geograficzne jest jednym z podstawowych elementów warunkujących egzystencję ludzką Tworzy go przyrodnicza rzeczywistość, która otacza człowieka, w której on żyje. Składają się nań powierzchnia globu ziemskiego (gleby, bogactwa naturalne, nawodnienie, roślinność, świat zwierząt). Środowisko geograficzne dostarcza człowiekowi podstawowych środków egzystencji: pożywienia, odzieży itp. Środowisko geograficzne wpływa i kształtuje warunki życia człowieka, decydując o formach i środkach wytwarzania i zaspokajania wielu potrzeb. Człowiek kształtuje to środowisko.
Krajobraz geohistoryczny jest skonkretyzowaniem środowiska geograficznego: Historyk dostrzega w nim trzy warstwy:
krajobraz naturalny, który nie uległ zmianom pod wpływem działalności człowieka
krajobraz kulturalny, a więc krajobraz naturalny zmieniony już działalnością człowieka
krajobraz historyczno-polityczny czyli granice powstałe w wyniku rozszerzania zasięgu organizacyjnego wspólnych interesów rozmaitych typów grup społecznych, głównie politycznych, administracyjnych.
Przestrzeń i wynikające z niej odległości są drugim istotnym obok krajobrazu elementem środowiska geograficznego. Kształtują one przede wszystkim horyzont geograficzny człowieka i odgrywają niezwykle ważną rolę w jego dziejach.
Kartograficzne ujęcie wyników badań jest ostatecznym celem badań z zakresu geografii historycznej. Mapa historyczna nie jest prostą adaptacją mapy geograficznej. Ma ona swoją własną specyfikę. W pierwszej kolejności chodzi o przedstawienie kartograficzne faktów historycznych w czasie. Kartografia jest źródłem dla badań historycznych. Ujęcia kartograficzne bada się jako źródło do poznania wyobrażeń o przestrzeni i jej cechach nie tylko u twórcy mapy ale i jego otoczenia.
Rozwój badań geograficzno-historycznych:
Niemal zawsze badania historyczne wciągały w swój krąg geografię jednakże jako pomoc w określeniu podziałów polityczno-administracyjnych. Podobne funkcje w zasadzie spełniały badania nad kartografią w czym duża zasługa Joachima Lelewela. W drugiej połowie XIX wieku zarysowały się dwa stanowiska metodologiczne:
Fryderyk Ratzel - determinizm: środowisko geograficzne wywiera zdecydowany wpływ na struktury i formy życia człowieka i jego dzieje.
Paul vidal de la Blache - posybilizm: człowiek zorganizowany w grupy społeczne znajduje w środowisku geograficznym tylko niektóre możliwości określające jego życie i dzieje.
W takiej koncepcji geografia historyczna miała zająć się przede wszystkim opisem danego kraju czy regionu w przeszłości uwzględniając krajobraz naturalny, kulturalny i polityczny.
W Polsce badania z zakresu geografii historycznej zostały podjęte dopiero w okresie międzywojennym szczególnie w kręgu Władysława Semkowicza i Franciszka Bujaka. Po ostatniej wojnie Stanisław Arnold podjął próbę zaadaptowania materializmu historycznego tworząc w gruncie rzeczy kierunek bliski determinizmowi dialektycznemu. W historiografii polskiej szczególny nacisk geografia historyczna położyła na badania osadnictwa. O wiele większe osiągnięcia odnotować możemy w zakresie badań nad historią kartografii (Karol Buczek) oraz bibliografowania zasobów kartograficznych (Marian Łodyński). Również w zakresie kartografii historycznej można odnotować wiele osiągnięć. Tak więc Stanisław Arnold i Jan Leski opracowali wiele zagadnień z zakresu historii granic podziałów zwłaszcza średniowiecznych zarówno politycznych jak i admi
(…)
… prehistoryczne.
Różnorodność występujących nazw miejscowych wciąż skłania do ich klasyfikacji: Ostatnio przyjmuje się klasyfikację zaproponowaną przez językoznawcę Witolda Taszyckiego. Jego podział przedstawia się następująco:
1.Nazwy miejscowe będące zawsze nazwami miejscowości a mianowicie:
nazwy topograficzne wyrażające właściwość topograficzną lub geograficzną miejscowości np. Góra, Roztoka
kulturalne…
… z tych środków kształtuje horyzonty człowieka.
Pierwotnie rolę przekazywania wieści spoza kręgu dostępnego codziennym doświadczeniem spełniały różnorakie systemy sygnalizacyjne, spośród których możemy wyróżnić systemy słuchowe i wizualne. (dźwięki tam- tamów, dym, ogień, wici). Są one charakterystyczne dla społeczeństw pierwotnych. Pojawienie się konia jako szybkiego środka przenoszenia z miejsca na miejsce…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)