To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Podsumowanie XVI w. W XVI w. prawo ewoluowało od elementów prywatno-prawnych do dominujące później elementy publiczno-prawne. Doszło do rozgraniczenia tych elementów. Wyodrębniono: prawo karne, gdzie kary miały charakter głównie publiczny, oraz prawo cywilne, o prywatno-prawnym charakterze.
Nastąpiło znaczne zaostrzenie stosowanych kar za przestępstwa. Często były one wręcz okrutne i niewspółmierne do winy - jednak w tym zakresie należy mówić o postępie, gdyż za ciężkie przestępstwa winni byli ścigani przez państwo.
Wiek XVI to czas recepcji prawa rzymskiego. Na uniwersytetach rozwija się nauka prawa, które następnie poprzez wykształcone elity trafia do wszystkich krajów Europy. Recepcja prawa rzymskiego nie była jednakowo silna dla całej Europy, były kraje, które całkowicie jej się oparły. Stanowiła jednak najważniejsze zjawisko XVI w.
W I połowie XVII w., za sprawą Hugo Grotiusa, koncepcja prawa naturalnego nabiera nowego znaczenia. Zgodnie z jego teorią źródłem prawa naturalnego nie jest Bóg. Źródło prawa tkwi w rozumie ludzkim, wypływa z rozumu ludzkiego. III. Późne czasy nowożytne i najnowsze - od połowy XVIII w. Założenia programu kodyfikacji prawa w Oświeceniu. Wiek Oświecenia (wiek światła, wiek rozumu) nazywano wiekiem kodyfikacji . W tym czasie wśród elit umysłowych panowało przeświadczenie, że rozum ludzki jest wszechmocny i że właściwie użyty może zaprowadzić ludzkość do szczęścia. Filozofia oświeceniowa mówiła, że człowiek ma prawo do szczęścia „tu i teraz”. Rolą filozofów było zadbać o taki stan rzeczy, aby to szczęście urzeczywistnić. Doskonale prawo miało wskazywać właściwy kierunek postępowania. Filozofowie badając prawo porównywali je z prawem naturalnym (nadrzędnym ). Uznali, że prawo stworzone przez władze jest tak straszne, że nie nadaje się do poprawienia. Określili wiec drogę do prawa doskonałego: Należy zniszczyć całe prawo dotychczasowe. Znane było powiedzenie Voltaire'a: „Chcecie mieć dobre prawa? Spalcie istniejące i napiszcie nowe”. W myśli tej widać cechę charakterystyczną dla ruchu kodyfikacyjnego XVIII w.. polegającą na budowie prawa od podstaw - a nie na udoskonalaniu prawa już istniejącego.
(Voltaire - filozof, publicysta znany na dworach królewskich. Pochwalił rozbiory Polski pod wpływem carycy Katarzyny). Należy ustalić treści praw naturalnych (spisać kodeks naturalny) Praw naturalnych nikt nie tworzy - przysługują człowiekowi z racji tego, że urodził się człowiekiem. Prawa naturalne po prostu są i w związku z tym nie ma przeszkód by je ustalić. Należy stworzyć na Ziemi takie prawo, które będzie zgodne z naturalnym Tylko takie prawo będzie można nazwać prawem doskonałym i tylko takie zapewni ludzkości szczęście
(…)
… i matematycznych. Człowiek uważany był za cząstkę wielkiego mechanizmu Natury. Powstanie nowożytnego prawa natury związane jest z postacią Hugona Grotiusa, który sformułował w swych dziełach katalog stałych, niezmiennych, wynikających z natury człowieka praw, takich jak: obowiązek dotrzymywania umów, obowiązek naprawienia szkody, nienaruszalność własności, uznanie, że pewne czyny muszą być ukarane.
W epoce Oświecenia wyróżnia się dwa etapy rozwoju filozofii prawa natury:
etap absolutnego prawa natury - oderwana od praktyki spekulacja filozoficzna. Powstające wówczas abstrakcyjno-utopijne kodeksy natury były zbiorami reguł naturalnej sprawiedliwości, podręcznikami moralności, a nie kodeksami w ścisłym znaczeniu.
etap względnego prawa natury - z biegiem czasu prawo natury stało się nadbudową nad prawem pozytywnym. Prawo natury uznawano powszechnie za czynnik pozwalający ocenić prawo obowiązujące.
Oświeceniowy program „walki ze starym ładem” podejmowany był w atmosferze krytyki wszelkich zastanych urządzeń. Krytyce poddano: feudalną nierówność i niesprawiedliwość społeczną, przywileje szlacheckie, poddaństwo chłopów, skrępowanie własności. Główne cele ruchu kodyfikacyjnego Oświecenia:
zerwanie z prawnym partykularyzmem i zastąpienie go jednolitym zbiorem praw, zawartym w wyłącznie obowiązujących kodeksach,
zerwanie z dotychczasowym stanem niepewności prawa, samowolą i nadużyciami w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości - nowy kodeks ma być pewny i zupełny pod względem zawartości, bez luk. Postulat zupełności prawa wyrażony został przez hasła „nullum crimen sine lege” oraz „nulla poena sine lege”, wyrażające istotę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)