Podstawy produkcji surowców owocowo-warzywnych cz. I. Surowce warzywne Prof. dr hab. inż. Włodzimierz Sady Definicja warzywnictwa •Gałąź produkcji ogrodniczej obejmująca w Polsce około 50 gatunków roślin zielnych, które służą za pokarm człowieka i są spożywane w postaci naturalnej a więc bez technologicznego przerobu. • Warzywnictwo obejmuje również uprawę grzybów jadalnych (pieczarka, boczniak, pierścieniak itp.) •Liczba roślin warzywnych na świecie wynosi około 250 gatunków. Podział produkcji ogrodniczej ze względu na sposób użytkowania materiału roślinnego a)Sadownictwo b)Warzywnictwo c)Rośliny ozdobne d)Hodowla i nasiennictwo Podział produkcji ogrodniczej ze względu na miejsce prowadzenia produkcji a)Produkcja polowa b)Produkcja pod osłonami c)Produkcja „in vitro” Powierzchnia zasiewów w Polsce Ogółem, około 11 500 tyś. ha - 100% w tym: Zboża- 72,9% Strączkowe- 1,2% Przemysłowe- 7,6 Ziemniaki- 5,4% Pastewne- 7,6% Pozostałe uprawy- 4,1% , w tym: - warzywa- 1,5-2,0% (około 300 tyś. ha)
Zbiory warzyw W ostatnim 5-leciu zbiory wynosiły od 5 100 do 5 700 tyś. ton w tym: - warzywa gruntowe- 87% - warzywa (i grzyby) spod osłon- 13% (około 723 tyś. ton warzyw)
Zmiany powierzchni upraw i wielkości plonów warzyw w latach wynikają z przyczyn: a)Ekonomicznych b)Przyrodniczych c)Społecznych d)Technologicznych Ośrodki pochodzenia roślin warzywnych I- Chiński - oberżyna, ogórek, rzodkiewka, soja II- Indyjski - oberżyna, ogórek, dynia III- Środkowoazjatycki- bób, cebula, marchew, melon, rzepa, szpinak IV- Zachodnioazjatycki- bób, dynia, marchew, sałata, pietruszka V- Śródziemnomorski - burak, r. kapustne, r. korzeniowe, koper, rabarbar, szczaw, czosnek, por, groch VI- Abisyński - groch, kawon VII- Południowoamerykański - fasola karłowa i tyczna, kukurydza, papryka, pomidor VIII- Południowo-meksykański - pomidor, ziemniak, kukurydza Systematyka roślin pod względem botanicznym Gatunek - rośliny pochodzące od tych samych przodków lub spokrewnione ze sobą. Odmiana botaniczna - rośliny o zbliżonych właściwościach biologicznych i morfologicznych, które podobnie reagują na takie same warunki przyrodnicze. Odmiana użytkowa - rośliny w obrębie odmian botanicznych, które powstały w wyniku świadomej i celowej pracy hodowlanej człowieka.
(…)
… produkcji rozsady 1.Rozsadnik 2.Inspekt 3.Szklarnie- mnożarki 4.Tunele foliowe 5.Inne pomieszczenia Podłoża do produkcji rozsady 1.Substrat torfowy 2.Ziemie ogrodnicze (sterylne, zasobne w składniki mineralne)
-darniowa, -inspektowa, -gnojowa, -kompostowa,
-uniwersalna. 3.Wielodoniczki i kostki z wełny mineralnej Proces produkcji rozsady 1.Przygotowanie podłoża. 2.Siew nasion. 3.Pikowanie siewek…
… i zależy od: - gatunku i odmiany warzyw (znaczenie prac hodowlanych) - czynników środowiska w okresie wegetacji, - technologii uprawy i sposobu przechowywania
Główne składniki decydujące o wartości odżywczej i biologicznej warzyw Witaminy: Witamina A- prowitamina w postaci karotenoidów (β i a) występuje głównie w marchwi, papryce, dyni, szpinaku. Witamina E- w kapustnych, liściowych, strączkowe, papryka…
… i próchnicę (zwiększa kompleks sorpcyjny), -zwiększa efektywność wykorzystania nawozów mineralnych, -zmniejsza zagrożenie związane z błędami zabiegów uprawowych roli lub stosowania doglebowego agrochemikaliów.
Dawka nawozu naturalnego zastosowana w ciągu roku nie może zawierać więcej niż 170 kg N w czystym składniku na hektar użytków rolnych, co odpowiada w przybliżeniu: 45 m3 gnojowicy 40 m3 gnojówki 40 t…
… nawozów organicznych, zachodzi konieczność nawożenia większości uprawianych gatunków roślin nawozami mineralnymi zawierającymi azot, fosfor i potas, a niekiedy także Mg, Ca, S i mikroelementy. Wielkość dawek nawozowych (potrzeby nawozowe) ustala się w oparciu o bilans dostępnych dla roślin składników mineralnych w glebie z uwzględnieniem wymagań pokarmowych roślin (pobrania przez rośliny).
W praktyce…
… przy ustalaniu zmianowania
1.Wymagania wodne. 2.Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe roślin. 3. Odczyn gleby. 4.Wykorzystanie obornika. 5. Zasięg systemu korzeniowego 6. Pora siewu, długość okresu wegetacji, struktura gleby 7. Zachwaszczenie pola 8. „Zmęczenie gleby”, pozostałości pestycydów.
Następstwo roślin po sobie na tym samym polu:
- co 5 lat gdy duże nasilenie nicieni lub takich chorób jak kiła…
… (pomiar suchej masy, cukrów/skrobi) Metody zbioru - zbiór jednorazowy (łatwy do zmechanizowania), - zbiór wielokrotny (ręczny), - jednofazowy (z całej plantacji), - wielofazowy (przy wydłużaniu kampanii skupu do przetwórstwa). Traktowanie pozbiorcze warzyw musi uwzględniać procesy zachodzące w roślinach: oddychanie, transpiracja, wzrost i rozwój, dojrzewanie i starzenie się, procesy chorobowe, zmiany…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)