GRAMATYKA OPISOWA
Skladnia - nauka o budowie zdania;
nauka o caloksztalcie zjawisk z laczeniem wyrazow w zespoly; dzial nauki o jezyku; nauka o budowie wypowiedzeń
wypowiedzenie wg Jodlowskiego - jednostka komunikatywna skladajaca sie z zespolu wyrazow lub jednego wyrazu, zespol ten pod wzgledem jezykowym jest jednoscia gramatyczna wyodrebniona prozodyjnie
wypowiedzenie wg Klemensiewicza - wyraz lub zespol wyrazow ktore pozsotaja w bezposrednim lub posrednim stosunku z osobowa forma czasownika, dajacy sie uzupelnic osob.forma czas. z kontekstu
FUNKCJE WYRAZOW:
- czynne : rola podmiotu, orzeczenia, dopełnienia, przydawki, okolicznika; czym mogą być w zdaniu
- bierne : polegaja na przyjmowaniu jakiegos określenia np. rzeczownik przyjmuje przydawki; z czym lacza się w zdaniu
- prymarne : podstawowe
- sekundarne : wtorne
KLASYFIKACJA NA CZESCI MOWY:
Wg T.Milewskiego (stanowisko semantyczne)
WYRAZY:
nie posiadaja samodzielnego znaczenia: spojnik, przyimek, modulant
posiadaja samodzielne znaczenie:
- o funkcjach subiektywnych: wykrzyknik
- o funkcjach obiektywnych: -nazywajace (rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, czasownik). -szeregujace (liczebnik), -wskazujace (zaimek).
Wg Z.Saloniego (fleksyjna)
LEKSEMY:
odmienne: - przez przypadki (rzeczownik, liczebnik, przymiotnik)
- przez osoby (czas.właściwe)
nieodmienne:
- samodzielne (wykrzyknik)
- niesamodzielne (partykula, przysłówek)
Wg Laskowskiego (syntaktyczna)
LEKSEMY:
samodzielne składniowo (wykrzykniki, dopowiedzenia - tak,nie)
niesamodzielne składniowo (predyktywy, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, przysłówki, modalizatory, spojniki, partykule, przyimki)
Wypowiedzenie - polaczenie wyrazow tworzących calosc pod względem gramatycznym, semantycznym, prozodycznym.
Modulant - wyraz, ktory sam nie jest skladnikiem ani wskaznikiem zespolenia, nie zaciera zakresu skladnikow tylko zaznacza pozakonstrukcyujne cechy wypowiedzenia.
Skladnik wypowiedzenia - cz. wypowiedzenia, ktora wchodzi w bezposrednia i wzajemna relacje skladniowa z inna konstrukcja wypowiedzenia i pozostaje z nia w zwiazku skladniowym, moze wystepowac samodzielnie.
skladniki samodzielne: rzeczownik, czas., przym., przys.,liczeb., niektore zaimki
niesamodzielne - wykrzyknik, modulanty, spojniki, przyimki, niektore zaimki
(…)
… do siebie w relacji współrzędności
Szereg luzny - bezspojnikowy np psy, kury, koty
Szereg scisly - polaczony spojnikiem: kury i psy oraz koty
a) laczny: kury, psy i koty,
b) rozlaczny - jeden skladnik wyklucza wyatepowanie drugiego, np. Zjem lody lub truskawki, c)przeciwstawny - tresci przeciwstawiaja sie sobie, np pisal szybko ale niedokladnie, d) wynikowy - tresc jednego ze skladnikow wynika z drugiego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)