Prawo - zespół wypowiedzi wyznaczających powinne zachowania, ujętych na ogół w formę pisemną i mających szczególną strukturę wewnętrzną, a także pozostających w związkach z innymi rodzajami wypowiedzi.
Wypowiedzi
opisowe - zdania w sensie logicznym, stwierdzają fakty, pełnią funkcję sprawozdawczą, mogą być sprawdzane z punktu widzenia prawdy i fałszu (jest tak, że X)
ocenne - pełnią funkcje ekspresyjne, choć może mieć elementy opisu, wyrażają aprobatę lub dezaprobatę (X zasługuje na aprobatę ze względu na cechę Y, gdzie Y to kwantyfikator)
ocenne wyrażające ocenę zasadniczą, samoistną - nie mogą być przedmiotem weryfikacji logicznej
ocenne wyrażające oceny zasadnicze podbudowane instrumentami (instrumentalne), wyrażają ocenę pewnego stanu rzeczy jako środka przyjętego do osiągnięcia określonego celu lub korzyści
normatywne - wskazują wzór zachowania jako wiążący, sugerują, że w określonej sytuacji podmiot powinien zachować się w określony sposób [X powinien (może, nie może, musi, ma obowiązek, itp.) Y], często mają postać opisowych
dokonawcze, tzw. performatywne - wyrażają sens aktów konwencjonalnych (np. nadanie imienia, ślub, rozwód, itp.)
Język prawny - w nim formułowane są akty prawne wyrażające wypowiedzi normatywne; jest to swoista terminologia i gramatyka (użycie czasu teraźniejszego) oraz pewne odrębności stylistyczne (dopuszczalność powtórzeń)
Język prawniczy - w nim formułowane są wypowiedzi o prawie , język praktyki - np. pisma procesowe, wyroki, decyzje administracyjne; język, którym posługuje się doktryna
Norma postępowania - wypowiedź, która formułuje skierowane do osoby lub osób żądanie lub obowiązek do określonego zachowania; wypowiedź normatywna, której towarzyszy kontekst, czyli wola podmiotu do zrealizowania wskazanego wzoru postępowania
Norma prawna - najmniejszy, stanowiący sensowną całość element prawa; reguła generalna i abstrakcyjna;
(generalna - jest skierowana do pewnej kategorii adresatów, a nie adresata indywidualnego wskazanego, co do tożsamości; może odnosić się do wszystkich („każdy, kto”), wskazywać kategorie (może istnieć tylko jedna osoba należąca do wskazanej kategorii);
abstrakcyjna - wzór zachowania jest określony przez wskazanie rodzajowych, a nie konkretnych cech danego zachowania, norma musi być sformułowana ogólnie, choć bywają kazuistyczne)
W ujęciu tradycyjnym (sięgającym XIX-wiecznego pozytywizmu prawniczego) normę prawną przedstawia się jako całość składającą się z 3 elementów:
hipoteza - to część, gdzie określony jest adresat normy, warunki lub okoliczności, w których temu adresatowi jest coś dozwolone, nakazane lub zakazane; określenie adresata może nastąpić poprzez wskazanie pewnych elementów podmiotowych (np. wiek), przedmiotowych lub celu działania podmiotu prawa
(…)
…, którą należy podjąć w związku z zaistnieniem pewnych faktów; przedmiotem dyspozycji mogą być czyny, czyli faktyczne czynności psychofizyczne lub czynności konwencjonalne, czyli takie zachowania, którym prawo nadaje specyficzne znaczenie, inne niż to, które wynikałoby z samej czynności psychofizycznej; do czynów konwencjonalnych należą czynności prawne, czyli czynności wymagające określonej woli…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)