Podstawowe podziały w prawie karnym
W pojęciu prawa karnego sensu largo rozumiemy (mieści się):
prawo karne materialne opisujące zasady odpowiedzialności karnej oraz opisujące sankcje karne (za co i co dostaje się) , prawo karne procesowe tzw. procedura karna - są to normy regulujące sposób postępowania organu orzekającego o odpowiedzialności karnej (jak należy orzec, w jakiej procedurze, w jaki sposób),
prawo karne wykonawcze (penitencjarne) - jest to zespół norm regulujący wykonywanie orzeczonych środków karnych (sankcji karnych). Trzy strefy w prawie karnym materialnym:
prawo karne sądowe
prawo karne administracyjne
prawo karne dyscyplinarne
Zasadniczym kryterium wyodrębnienia tych trzech dyscyplin prawa karnego jest charakter popełnionego czynu. Prawo karne sądowe dotyczy czynów posiadających najwyższy stopień ujemności, podczas gdy prawo karne administracyjne i dyscyplinarne dotyczy zachowań charakteryzujących się niższym stopniem ujemności. Drugie kryterium to dolegliwość sankcji karnej. W prawie karnym sądowym dolegliwość ta jest najwyższa (chroni w sposób najpełniejszy prawa i wolności podstawowe), odpowiednio w prawie karnym administracyjnym i dyscyplinarnym stopień tej dolegliwości jest niższy.
W konkretnym ustawodawstwie wprowadza się kryteria bardzo formalne, które dzielą nam całą sferę zachowań karalnych na:
przestępstwa ( i to jest właśnie prawo karne materialne)
wykroczenia (prawo karne administracyjne)
delikty dyscyplinarne (prawo karne dyscyplinarne)
Przed reformą sądownictwa w prawie karnym sądowym sankcję karną orzekał wyłącznie sąd. Teraz nie jest to już takie jasne, ponieważ w sprawach o wykroczenia także orzekają sądy.
Trzy wyspecjalizowane dziedziny prawa karnego materialnego:
prawo karne wojskowe - prawo dotyczące przestępstw popełnianych przez żołnierzy i osoby o podobnym statusie zawodowym. Kryterium wydzielenia jest kryterium podmiotowe opisujące sprawcę.
prawo karne skarbowe - czyny penalizowane w tym prawie to czyny godzące w interes fiskalny państwa. Występuje kryterium przedmiotowe opisujące ową specyficzną ujemność płynącą stąd, że zagrożony jest interes finansowy państwa
odpowiedzialność nieletnich
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)