To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Podejście nometyczne versus podejście idiograficzne
Wilhelm Windelband (W.W.)- 1884r. -podział nauki na nomotetyczne i idiograficzne ze względu na sposób ujmowania przez nie rzeczywistości i tworzenia wiedzy (obecnie nieaktualne, bo prawie wszystkie nauki dążą do tworzenia praw ogólnych)
nauki nomotetyczne
wg W.W. - ujmują rzeczywistość w tym, „co zawsze jest” i próbują wyjaśniać zjawiska poprzez tworzenie praw i teorii
nauki idiograficzne
wg W.W. - analizują to co jest jednorazowe, czyli opisują zjawiska i procesy nie dążąc do ich uogólnionego wyjaśniania
Maria Straś-Romankowska -przedmiotem wyjaśniania w psychologii mogą być:
fakty natury - świat obiektywny - są bo być muszą; wyjaśniamy analizą przyczynowo-skutkową, eksperymentalnie, pomiarem; poszukujemy odp. na pyt. „jak?”, „dlaczego?”
fakty kultury - świat subiektywny - są choć być nie muszą; wyjaśniamy za pomocą interpretacyjnego poznawania człowieka, przez rozumienie i odczytywanie znaczeń/sensów w kontekście jego życia; odp. na pyt. „po co?”
podejście nomotetyczne
założeniem teza o ogólności cechy - wszyscy mamy daną cechę, choć w różnym stopniu
podejście idiograficzne
Allport - adaptacja do psychologii rozróżnienia dyscyplin idiograficznych i nomotetycznych; wg niego pojęcie cechy ogólnej jest niebezpieczne → prowadzi do tworzenia artefaktów - znajdowania cech, tam gdzie w istocie ich nie ma ← lekiem idiograficzny sposób uprawiania psychologii i odwoływanie się do metod ipsatywnych
użyteczność bad. idiograficznych potwierdzili także: Murray, Freud, Skinner, Holt, Pawłow, Piaget
celem badawczym jest uzyskanie syntetycznego obrazu, uchwycenie specyfiki, unikatowego charakteru opisywanych zdarzeń
wyniki można generalizować na inne zach. jednostki, ale nie na populację
Cattell
wprowadził termin pomiar ipsatywny
trzy skale pomiaru psychologicznego:
skala interaktywna
pomiar danej cechy jest dokonywany niezależnie od narzędzi (wynik surowy)
skala normatywna
pomiar cechy jest dokonywany relatywnie przez odniesienie wyniku surowego os. do poziomu tej cechy u innych os. (wynik znormalizowany)→ odniesienie do rozkładu (normalnego) wyników, uzyskanego w innym czasie i w innych warunkach
o trafności interpretacji wyników rozstrzyga znajomość istotnych charakterystyk grupy odniesienia → jeżeli dana os. może być traktowana jako el. analizowanej populacji, to stopień bycia typowym przedstawicielem grupy może być określony na krzywej normalnej przez podanie tzw. całkowitej funkcji rozkładu prawdopodobieństw (dystrybuanty) charakteryzującej tę osobę
(…)
…), zwiększają wgląd
W.V. Clemans - matematyczna def. wg której zbiór zmiennych nazywany jest ipsatywnym wtedy, gdy suma wyników podtestów każdej badanej jedn. jest taka sama (stała) ← może to być efektem albo specjalnego sposobu zbierania danych, albo ipsatyzacji danych normatywnych przez odjęcie indywidualnego wyniku od średniej (modalnej, mediany) wyników dla danej osoby → efektem jest zmienna ipsatyzowana…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)