Badanie w działaniu - rodzaje wyjaśnień

Rodzaje wyjaśnień: a) wyjaśnianie nomotetyczne - zmierza do wypracowania uniwersalnych praw, twierdzeń odnoszących się do badanej populacji, pozwalając odkrywać prawidłowości rządzące rzeczywistością edukacyjna. Na podstawie wyjaśnień nomotetycznych można formułować przewidywania, co do przebiegu zjawisk edukacyjnych w skali populacji. Wyjaśnienia nomotetyczne ujawniają porządek statystyczny, charakteryzujący badaną populację.
- z perspektywy faktów opisanych w teorii konstruujemy badanie faktów empirycznych (istniejących w rzeczywistości edukacyjnej)
- wyjaśnienie opiera się na metodach zbierania i analizy danych wyprowadzonych z teorii
- wyjaśnienie nie rozciąga się na zjawiska, które nie są przedmiotem teorii leżącej u podstaw badań
- wyjaśnienie jest jednoznaczne i precyzyjne
- wyjaśnienie odnosi się do populacji, z której wylosowano osoby badane, nie zaś do innej populacji czy poszczególnych jednostek
- wyjaśnienie dotyczy tylko zjawisk, które można zaobserwować, zarejestrować empirycznie. Kontekst tych zjawisk ulega eliminacji
- wynik uzyskany w badanej grupie nie musi się pokrywać z wynikiem konkretnej osoby badanej
Badania nauk społecznych oparte na wyjaśnieniach nomotetycznych są badaniami ilościowymi: * dostarczają danych i wyników w postaci liczb
* pozwalają formułować ogólne prawidłowości odnoszone do populacji
* pozwalają budować i sprawdzać twierdzenia teoretyczne (teorie) i prawa naukowe
* przynoszą wiedzę o prawidłowościach regulujących procesy edukacyjne w skali makro b) wyjaśnienie idiograficzne - zmierza do wypracowania szczegółowych twierdzeń, odnoszących się do badanego terenu i osób. Na podstawie wyjaśnień idiograficznych nie można formułować przewidywania co do przebiegu zjawisk edukacyjnych w skali populacji ani nawet w skali badanego miejsca, ponieważ zebrane dane są skontekstualizowane (zależne od kontekstu). Ujawniają porządek jednostkowy, charakteryzujący badane miejsce w ściśle określonym czasie (kontekst).
- wyjaśnieniu podlegają fakty empiryczne nieodnoszone w punkcie startu do jakiejkolwiek teorii
- badacz stosuje różne metody zbierania danych i nawiązuje w interpretacji faktów do różnych teorii
- wyjaśnienie nie dotyczy tylko jednego konkretnego zjawiska, ale także zjawisk towarzyszących oraz kontekstu
- wyjaśnienie nie jest jednoznaczne i precyzyjne. W trakcie badania ulega uszczegółowieniu i staje się coraz bardziej spójne
- wyjaśnienie nie odnosi się do populacji, lecz do konkretnego miejsca i konkretnych osób badanych
- dotyczy nie tylko zjawisk zaobserwowanych, ale także hipotetycznych zjawisk wywiedzionych z interpretacji
Badania nauk społecznych oparte na wyjaśnieniach idiograficznych są ... zobacz całą notatkę