Oświecenie-tło epoki

OŚWIECENIE TŁO EPOKI - epoka, która w przeważający sposób ukształtowała nasze dzisiejsze polityczne myślenie
- początek myśli liberalnej, początki myśli konserwatywnej
- epoka rozpoczęła się w Anglii - John Locke, ale większość to przedstawiciele myśli kontynentalnej
- zafascynowania Anglią jako ojczyzną wzorcowego modelu politycznego
Charakterystyczne cechy myśli Oświecenia:
1. uniwersalizm - natura ludzka jest wszędzie taka sama - zasady moralne, które z natury ludzkiej wyprowadzamy, są
wszędzie podobne
- niezależnie od czasu, miejsca, ustroju polityczne, wyjątki - Monteskiusz
- interesy, ambicje i horyzonty myślowe przede wszystkim mieszczaństwa
2. racjonalizm - odrzucenie wiary w Boga jako istotnego elementu myśli politycznej
- epoka deizmu bądź w skrajnej postaci ateizmu, wyjątki - John Locke,
- nie brano pod uwagę kwestii zbawienia - ważne jest stworzenie szczęśliwego życia na ziemi
- racjonalizm XVIII w. łączył się z materializmem, empiryzmem i sensualizmem
- dobre jest to i tylko to, co jest użyteczne, że prawdziwa cnota powinna przynosić pożytek społeczny
3. masowość życia intelektualnego - założenia filozoficzne były dotychczas własnością elit intelektualnych
- dotąd książki były publikowane w niewielkim nakładzie - teraz odbiorcą stały się coraz szersze warstwy społeczne
- rozwinęła się działalność publicystyczna - rozwinęła się gazeta i nawyk codziennego czytania, sieć bibliotek
- salony polityczne, kawiarnia polityczna, kluby polityczne, teatr polityczny, towarzystwa naukowe
- filozofia polityczna przestała być więc domeną elit intelektualnych, obniżenie poziomu dyskursku
- wiele nowych form polemiki ideowej, nowe programy nauczania szkolnego, zmieniała się mentalność ludzi
- należy przy tym odróżnić
- filozofię polityczną
- ideologię Oświecenia
4. głęboka wiara w rozum ludzki - nie do pogodzenia z prawdami wiary chrześcijańskiej
- wiara w postęp
- potępienie wszystkiego, co stare, związane z religią - kpiny z duchowieństwa
- przekonanie, ze wychowanie obywatelskie jest drogą prowadzącą do prawdy, że narodowa edukacja gwarantuje
pomyślność jednostce
5. odrzucenie społeczeństwa stanowego i systemu przywilejów stanowych
6. w wielu państwach aby uzasadnić swą władzę monarchowie sięgali do myśli Oświecenia - oświecony absolutyzm
- z drugiej strony Oświecenie doprowadziło do dwóch wielkich rewolucji: rewolucji amerykańskiej i francuskiej
- pisarze tej doby zgadzali się w zasadzie tylko do dwóch kwestii
- tradycyjne więzy poddaństwa chłopskiego hamują ogólny rozwój nie tylko rolnictwa, ale i całej
... zobacz całą notatkę