To tylko jedna z 11 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wiek XVIII – wiek oświecenia, wiek rozumu.
„Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym
własnym rozumem – tak oto brzmi hasło
oświecenia” (I. Kant).
„Epoka filozofów”, którzy chcą
przekształcać świat
4 główne pojęcia określające Oświecenie:
1. Rozum – istotna cecha człowieka i zdolność
ustanawiania
uniwersalnych
kryteriów
poznania,
działania i polityki.
2. Wolność – zasada działania osobistego, społecznego i
politycznego.
3. Postęp – świat podlega ciągłej naprawie (przyroda
dzięki nauce i technice, świat społeczny dzięki
wykształceniu, tolerancji religijnej i humanitarnemu
prawu).
4. Krytyka wszelkich poglądów i instytucji (zwłaszcza
absolutystycznego Kościoła).
W modnych kawiarniach spotykają się
niezależni literaci, wolnomyśliciele w religii i
radykałowie w polityce
Wielka Encyklopedia Francuska –
„wstępny rozdział do rewolucji”
(Robespierre)
• Celem 35-tomowej Encyklopedii
(1751-1780) było szerzenie wiedzy
wyzwolonej z więzów autorytetu,
krytycznie sprawdzonej,
przeznaczonej dla pożytku ogółu.
• Zgodnie z Baconowskim
rozróżnieniem trzech władz
poznawczych: rozumu, pamięci i
wyobraźni, Encyklopedia odnosiła
się do trzech dziedzin poznania:
filozofii, historii i sztuk pięknych.
• Jej twórcami byli: Denis Diderot,
Jean d’Alembert, La Mettrie,
Monteskiusz, Wolter i Rousseau.
Denis Diderot, redaktor Encyklopedii,
chciał „zmienić powszechny sposób
myślenia”
Krytyka religii i deizm
• „Gdyby Bóg nie
istniał, trzeba by go
wymyślić. Ale cała
przyroda woła do
nas, że Bóg istnieje”
(Wolter).
• Odróżnienie religii
pozytywnej (opartej
na Objawieniu i na
Biblii, pretendującej
do prawdy
absolutnej) od religii
naturalnej – religii
rozumu, opartej
wyłącznie na
moralnych
uzdolnieniach
człowieka (deizm).
Jean-Jacques Rousseau – krytyk
cywilizacji
1.
2.
3.
Autor trzech rewolucyjnych idei:
Cywilizacja nie jest korzystna ani
neutralna dla człowieka, lecz
szkodliwa.
W życiu prywatnym i publicznym
powinniśmy kierować się nie
nakazami rozumu, lecz głosem
uczucia i naturalnym instynktem
(sprzeciw wobec idei wszechwładzy
rozumu).
Społeczeństwo jest zbiorowym
tworem posiadającym własną wolę
różną od sumy woli jego
indywidualnych członków. Obywatel
powinien podporządkować się woli
ogółu.
Koncepcja „szlachetnego dzikusa”
• Wg Rousseau człowiek rodzi się
dobry, ulega zepsuciu dorastając
w społeczeństwie. J
• Człowiek w stanie natury jest
„szlachetnym dzikusem”
(„człowiek z natury jest dobry,
kocha sprawiedliwość i
porządek”). Dorastając w
cywilizowanym świecie uczymy
się panować nad instynktami,
tłumić prawdziwe uczucia. W
efekcie udajemy, że nie myślimy i
nie odczuwamy tego, co
faktycznie myślimy i odczuwamy.
Wynikiem tego jest alienacja
jednostki z osobowości, fałsz i
hipokryzja. Cywilizacja próbując
okiełzać naszą naturę, niszczy to,
co dobre.
• Wyzwolenie człowieka z okowów
cywilizacji polegać ma na
zmianie systemu wychowania.
• W pracy Emil Rousseau
przekonuje, że dzieci powinno się
zachęcać do wyrażania
naturalnych skłonności. Odrzuca
w nauczaniu
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)