Organy bezpieczeństwa w ZSRR W systemach totalitarnych organy bezpieczeństwa są niezbędnym elementem kontroli i władzy. W grudniu 1917 r. powołana została Wszechrosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem (Czeka, Czerezwyczajka) . Na czele Czeki stanął Feliks Dzierżyński . Zadaniem Czeki było tropienie i likwidacja wrogów rewolucji (bezlitośnie i na miejscu ujęcia - natychmiastowo, bez jakichkolwiek szans). Czeka miała bardzo szerokie uprawnienia. W połowie 1918 r. zostało wzniecone przez SR (Socjaliści-Rewolucjoniści) powstanie przeciwko władzy bolszewickiej. Jednym z przejawów powstania był nieudany zamach na Lenina - młoda kobieta strzeliła do Lenina, gdy wychodził z jednego z zakładów pracy po zakończonym wiecu. Efektem tego zamachu było wprowadzenie dekretu „O czerwonym terrorze” , który upoważniał Czekę do umieszczania wrogów klasowych w obozach koncentracyjnych i do rozstrzeliwania każdego podejrzewanego o udział w spisku przeciw władzy, bez konieczności prowadzenia postępowania sądowego. Wzywano do likwidacji arystokratów, burżujów, chrześcijan, dawnych urzędników, oficerów. Nastąpił czas terroru - wyrokiem śmierci było posiadanie niespracowanych dłoni. W 1922 r., po zakończeniu wojny domowej Czekę zreorganizowano w GPU (Państwowy Zarząd Polityczny), następnie w OGPU.
W 1926 r. umiera Feliks Dzierżyński, a jego miejsce zajmuje Mienżyński. Śmierć Dzierżyńskiego ułatwiła Stalinowi objęcie władzy. Dzierżyński nie pozwoliłby na wykorzystywanie Czeki przeciwko „swoim”. Dla Stalina OGPU było środkiem wykonawczym dla utrzymania terroru będącego metodą administrowania w ZSRR.
Po śmierci Mienżyńskiego (1934) na czele OGPU stanął Henryk Jagoda. Wtedy też nastąpiła reorganizacja organów bezpieczeństwa, które włączono do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (NKWD). OGPU stało się najważniejszą częścią NKWD.
Po zabójstwie Kirowa (1 grudzień 1934 r.) nastąpił okres zaostrzonego terroru, który trwał 20 lat. Terror ten dotknął również samo NKWD - nastąpiły tam czystki, które doprowadziły do likwidacji tysięcy funkcjonariuszy tej organizacji. We wrześniu 1936 r. Stalin dokonał zmiany na stanowisku szefa NKWD - został nim Jeżow, a Henryk Jagoda i jego ludzie zostali rozstrzelani. W grudniu 1938 r. szefem NKWD został Beria, który stanowisko to utrzymał przez 15 lat.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)