To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Odpowiedzialność za własne czyny I. Formuła generalna Według treści art. 415 „ Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.” Pierwszeństwo zasady winy przed innymi zasadami odpowiedzialności.
Czynem sprawcy może być zarówno działanie jak i zaniechanie. Podmiotem odpowiedzialnym za czyn własny może być zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna(kiedy szkodę taką wyrządza organ takiej osoby) II Wina, bezprawność zachowania się, subiektywna naganność Na pojęcie winy składają się dwa elementy: obiektywny ( bezprawność postępowania rozumiana szeroko, nie tylko jako sprzeniewierzenie się nakazom i zakazom, ale także zachowanie przekraczające zasady współżycia między ludźmi) subiektywny (wadliwość zachowania sprawcy, osobista zarzucalność czynu - jest to odpowiednik winy w prawie karnym, sprawcy czynu stawia się zarzut, że podjął i wykonał niewłaściwą decyzję, a w określonych sytuacjach, że nie uczynił tego, co należało, choć mógł to zrobić i powinien - analizując element subiektywny powinniśmy się odwoływać do psychiki sprawcy; Istnieją dwie koncepcje doktrynalne podmiotowego elementu wadliwości: teoria psychologiczna, która obejmuje wewnętrzne nastawienie sprawcy oraz teoria normatywna, która na podstawie zewnętrznych przesłanek karze stawiać zarzut z jakiegoś czynu, w polskiej doktrynie przeważającym jest kierunek optujący za teorią normatywną) Stopnie winy stanowią problem związany w istocie z oceną jej elementu subiektywnego, wyróżnia się umyślność (dolus) i niedbalstwo (culpa), stopnie te kryją wiele gradacji pośrednich. W myśl jednak art. 415 KC każdy stopień winy zobowiązuje do odszkodowania. Umyślność według poglądów doktryny wyraża się w zamierzonym podjęciu działania sprzecznego z regułami postępowania lub na powstrzymaniu się od działania mimo obowiązku czynnego zachowania się.
Sprawca przewiduje naruszenie wyżej wymienionej reguły i skutki w postaci szkody, oraz chce by nastąpiły. (Lub jak chcą niektórzy co najmniej się z tym godzi - dolus eventualis)
Niedbalstwo to z jednej strony luxuria (lekkomyślność) - sprawca wyobraża sobie skutek bezprawny, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że go uniknie, z drugiej jest to niedbalstwo sensu stricto (culpa, neglegentia) - w ogóle nie wyobraża sobie skutku, choć może i powinien go sobie wyobrazić. Ogólnie rzecz mówiąc sprawca nie dokłada należytej staranności. Miernikiem staranności w różnych ustawodawstwach jest coś innego (dobry ojciec rodziny - code civil, bezosobowo jak w BGB, ZGB). Wzorzec ten jest zobiektywizowany, według art. 355 KC - „dłużnik zobowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju” - ta formuła znajduje zastosowanie także dla stosunków deliktowych. Innym problemem jest rażące niedbalstwo (culpa lata) - niezachowanie staranności, jakiej można wymagać od osób najmniej rozgarniętych.
(…)
…
Niepoczytalny nie odpowiada za czyn własny. W wyjątkowych przypadkach jednak mimo braku winy, niepoczytalny może ponosić odpowiedzialność na zasadzie słuszności, gdy ze względu na stan majątkowy poszkodowanego i sprawcy odpowiadałoby to zasadom współżycia społecznego
IV. Obrona konieczna, stan wyższej konieczności, samopomoc
Obrona konieczna - kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną napastnikowi. Za ekscesy (przekroczenie granic obrony koniecznej) już się odpowiada
Stan wyższej konieczności: kto zniszczył lub uszkodził cudzą rzecz albo zabił lub zranił cudze zwierzę, w celu odwrócenia od siebie lub innych niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub zwierzęcia…
… roszczenia o naprawienie szkody. Na zwierzęciu tym posiadacz gruntu uzyskuje ustawowe prawo zastawu oraz kosztów żywienia i utrzymania zwierzęcia.
V. Związek przyczynowy Związek przyczynowy, dwie teorie:
teoria równowartości przyczyn (condictio sine qua non) - wszystkie zdarzenia bez, których dane zdarzenie nie miałoby miejsca
teoria przyczynowości adekwatnej - zdarzenia bez, których dane zdarzenie…
… niedozwolony Współodpowiedzialni - osoby, które wyrządziły szkodę poprzez czyn niedozwolony + osoby które świadomie czerpaly zysk z popełnionego czynu niedozwolonego Współsprawstwo a współodpowiedzialność - za szkodę odpowiedzialny jest oprócz osoby która ją wyrządziła także podżegacz, pomocnik a także ten kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody. Odpowiadają oni solidarnie.
VII. Rozkład ciężaru dowodu Ciężar dowodu co do wszystkich przesłanek odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem własnym sprawcy obciąża poszkodowanego.
Domniemanie winy - przerzucenie ciężaru dowodu z poszkodowanego na osobę odpowiedzialną za szkodę.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)